Vì sao Mỹ và các đồng minh không kích Syria ?

Sau vài ngày đe doạ sẽ không kích Syria trên Twitter, Tổng Thống Donald Trump đã có những bước đi trước và chỉ thị cho quân đội Hoa Kỳ không kích Syria nhằm đáp trả việc chính quyền ông Assad sử dụng vũ khí hóa học để tấn công dân thường. Cuộc không kích này của Nhà Trắng đang làm tồi tệ hơn tình hình tại Trung Đông-tập trung vào ba địa điểm chính, tất cả đều được cho là có liên quan tới khả năng vũ khí hoá học của Assad. Và Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis cho rằng các vụ không kích sẽ khẳng định lại cam kết của Mỹ sẽ sử dụng các biện pháp cần thiết, thậm chí là quân sự nếu chính quyền ông Assad tiếp tục sử dụng vũ khí hóa học. Tổng Thống Donald Trump, tất nhiên, đã gửi một tín hiệu mâu thuẫn nhằm đánh lạc hướng truyền thông. Theo báo cáo từ Moscow, không có nhân viên Nga bị ảnh hưởng, và mặc dù phản ứng bằng lời nói khắc nghiệt của ông Vladimir Putin, dường như những cuộc thương thuyết giữa hai bên nếu không thành công sẽ dẫn đến một cuộc đối đầu quân sự giữa quân Mỹ và Nga ở Syria. Sử dụng ưu thế về quân sự không có nghĩa sẽ ép Damacus ngồi vào bàn đàm phán để ký một thỏa thuận ngừng bắn tuân theo quan điểm của ông Trump. Nhiều người cho rằng đây là phản ứng tương xứng với việc sử dụng vũ khí hoá học của Assad, và một cách để vẽ lại “giới hạn đó” huyền thoại mà Tổng thống Obama đã xem là đã thiết lập và rút lui vào năm 2013. Điểm này có thể được lập luận trong số những người có lý trí, nhưng nó không phải là lý do chính tại sao Trump lại quyết định ném bom Syria, bất chấp lời nói của ông ta với hiệu quả đó. Hạn chế nới lỏng luật pháp xung quanh cổ của Trump, càng có nhiều khả năng ông ta sẽ có những bước đi đáng kinh ngạc để biến sự chú ý của công chúng, cho dù đó là áp đặt thuế quan vào Trung Quốc hoặc tham gia vào một vụ không kích dữ dội ở Syria hoặc một trong sáu quốc gia khác, trong đó Hoa Kỳ hiện đang chiến tranh. Có những điều thực sự mà Hoa Kỳ có thể và nên làm để ngăn chặn những đau khổ của người dân Syria. Việc ném bom đất nước của họ, dưới bất cứ lý do nào, không phải là một trong số lựa chọn của họ. Chính quyền của Trump có thể cho phép người tị nạn Syria vào Hoa Kỳ với số lượng lớn. Nó có thể đóng góp rất nhiều cho các nỗ lực viện trợ nhân đạo của Liên Hiệp Quốc. Và, quan trọng nhất, nó có thể đưa ra một phiên tòa có mặt đầy đủ báo chí để thuyết phục các đồng minh châu Âu và các bên khác xung đột để tạo ra một thỏa thuận hòa bình. Việc xây dựng một hiệp ước hòa bình khả thi cho Syria là một thách thức lớn, nhưng nó là điều duy nhất có thể tạo ra sự khác biệt. Trump đã tự hủy hoại chính mình bằng cách làm xấu đi bất cứ danh tiếng nào mà Hoa Kỳ có thể có như là một nhà bình luận thông qua việc thúc đẩy lệnh cấm Hồi giáo của ông ta, tấn công thỏa thuận hạt nhân của Iran, ủng hộ các chính sách liều lĩnh và phản tác dụng của hoàng tử Saudi Mohammad bin Salman và đưa ra một chính sách hạt nhân hung hăng đòi hỏi vũ khí hạt nhân mới “có thể sử dụng” mới hơn. Thêm vào đó, việc bổ nhiệm các hacker như John Bolton và Mike Pompeo vào chính quyền của ông, trong khi bỏ qua việc chỉ định đại sứ cho hàng chục quốc gia và các tổ chức quốc tế trên khắp thế giới, chắc chắn không giúp ích gì. Một lưu ý khích lệ xuất phát từ các vụ không kích Syria là sự ủng hộ ngày càng tăng cho quan điểm rằng Quốc hội cuối cùng phải chịu trách nhiệm hiến pháp để phê chuẩn hoặc phủ quyết các quyết định của tổng thống đi chiến tranh. Gần đây, 44 thượng nghị sĩ của Hoa Kỳ đã bỏ phiếu để chấm dứt việc tiếp nhiên liệu của Hoa Kỳ và nhắm mục tiêu hỗ trợ cho cuộc chiến tàn bạo của Ả-rập Xê-út tại Yemen. Và các cuộc tấn công Syria đã đề cập đã thu hút các cuộc gọi từ 88 thành viên của Hạ viện và một số thượng nghị sĩ nổi bật ở cả hai phía của hành lang để ngăn chặn vụ không kích đang chờ phê chuẩn của Quốc hội – hay lý tưởng là không chấp thuận. Xu hướng này nhằm thực hiện quyền lực của Quốc hội đối với chiến tranh đòi hỏi phải tiếp tục và phát triển nếu Hoa Kỳ luôn phục hồi chính sách về chiến tranh vĩnh viễn đã làm ảnh hưởng đến chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ trong suốt thế kỷ này. Đối với Trump, trong kỷ nguyên của sự chú ý ngắn, tin tức truyền hình cáp 24 giờ, và các phương tiện truyền thông xã hội phổ biến, bất cứ sự thúc đẩy chính trị nào mà ông có thể nhận được từ các cuộc đình công của Syria sẽ ngắn ngủi. Thách thức trước mắt là đẩy lùi những kẻ cướp biển như Thượng Nghị Sĩ Tom Cotton (R-Ark.) Muốn Trump tăng gấp đôi chiến lược ném bom ở Syria, cũng như một số trong báo chí chính thống và đảng Dân chủ đánh giá cuộc đình công quân sự với “làm việc gì đó”, một cách tiếp cận mà Emma Ashford của Học viện Cato đã mờ nhạt trong lần xuất bản gần đây của mình trong Thời báo New York. Mục tiêu là làm cho Syria bắt đầu chấm dứt chính sách quân sự toàn diện của Hoa Kỳ đối với Trung Đông, chứ không phải là một bước hướng tới sự leo thang tiếp theo.