Vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm trong công nghệ sản xuất sữa của Vinamilk hiện nay như thế nào?
kiến thức chung
I. Giới thiệu về công nghệ chế biến sữa của Vinamilk
1. Hệ thống sản xuất sữa tươi
Nhà máy Sữa Việt Nam được trang bị dây chuyền sản xuất sữa tươi tiệt trùng với thiết bị hiện đại và công nghệ sản xuất tiên tiến hàng đầu hiện nay. Nhà máy hoạt động trên một dây chuyền tự động, khép kín, từ khâu nguyên liệu đầu vào đến đầu ra sản phẩm.
Sữa tươi sau khi được kiểm tra chất lượng và qua thiết bị đo lường, lọc sẽ được nhập vào hệ thống bồn chứa lạnh (150 m3/bồn). Từ bồn chứa lạnh, sữa tươi nguyên liệu sẽ qua các công đoạn chế biến: ly tâm tách khuẩn, đồng hóa, thanh trùng, làm lạnh xuống 4oC và chuyển đến bồn chứa sẵn sàng cho chế biến tiệt trùng UHT. Máy ly tâm tách khuẩn, giúp loại các vi khuẩn có hại và bào tử vi sinh vật.
Tiệt trùng UHT: Hệ thống tiệt trùng tiên tiến gia nhiệt sữa lên tới 140oC, sau đó sữa được làm lạnh nhanh xuống 25oC, giữ được hương vị tự nhiên và các thành phần dinh dưỡng, vitamin & khoáng chất của sản phẩm. Sữa được chuyển đến chứa trong bồn tiệt trùng chờ chiết rót vô trùng vào bao gói tiệt trùng.
Nhờ sự kết hợp của các yếu tố: công nghệ chế biến tiên tiến, công nghệ tiệt trùng UHT và công nghệ chiết rót vô trùng, sản phẩm có thể giữ được hương vị tươi ngon trong thời gian 6 tháng mà không cần chất bảo quản.
Các robot LGV vận hành tự động sẽ chuyển pallet thành phẩm đến khu vực kho thông minh. Ngoài ra, LGV còn vận chuyển các cuộn bao bì và vật liệu bao gói đến các máy một cách tự động. Hệ thống robot LGV có thể tự sạc pin mà không cần sự can thiệp của con người.
Kho thông minh hàng đầu tại Việt Nam, diện tích 6000 m2 với 20 ngõ xuất nhập, có chiều dài 105 mét, cao 35 mét, gồm 17 tầng giá đỡ với sức chứa 27168 lô chứa hàng. Nhập và xuất hàng tự động với 15 Xe tự hành RGV (Rail guided vehicle) vận chuyển pallet thành phẩm vào kho và 08 Robot cần cẩu (Stacker Crane) sắp xếp pallet vào hệ khung kệ. Việc quản lý hàng hoá xuất nhập được thực dựa trên phần mềm Wamas.
Hệ thống vận hành dựa trên giải pháp tự động hoá Tetra Plant Master, cho phép kết nối và tích hợp toàn bộ nhà máy từ nguyên liệu đầu vào cho đến thành phẩm. Nhờ đó nhà máy có thể điều khiển mọi hoạt động diễn ra trong nhà máy, theo dõi và kiểm soát chất lượng một cách liên tục. Hệ thống Tetra Plant Master cũng cung cấp tất cả dữ liệu cần thiết giúp nhà máy có thể liên tục nâng cao hoạt động sản xuất và bảo trì.
Ngoài ra, hệ thống quản lý kho Wamas tích hợp hệ thống quản lý ERP và giải pháp tự động hoá Tetra Plant Master mang đến sự liền mạch thông suốt trong hoạt động của nhà máy với các hoạt động từ lập kế hoạch sản xuất, nhập nguyên liệu đến xuất kho thành phẩm của toàn công ty.
2. Công nghệ sản xuất sữa bột tiên tiến
Nhà máy Sữa Bột Việt Nam được trang bị dây chuyền sản xuất sữa bột với thiết bị hiện đại hàng đầu khu vực Châu Á với công nghệ sản xuất tiên tiến hàng đầu hiện nay. Nhà máy hoạt động với quy trình hoàn toàn khép kín, tự động hóa 100% từ khâu chế biến, đóng lon, đóng thùng, đảm bảo tuyệt đối an toàn vệ sinh thực phẩm cho người tiêu dùng. Ngoài ra, nhà máy còn được trang bị hệ thống truy vết bằng mã vạch từ khâu nguyên liệu đầu vào đến thành phẩm đầu ra để dễ dàng truy vết khi có bất kì khiếu nại nào liên quan đến sản phẩm.
Nguyên liệu với chất lượng tốt hàng đầu được kiểm tra dựa trên những tiêu chuẩn nghiêm ngặt sẽ được nhập kho. Nhà máy có một đội ngũ kiểm tra chất lượng sản phẩm có trình độ cao, được trang bị các thiết bị và phương pháp kiểm tra tiên tiến, hiện đại. Tất cả các công đoạn của quá trình chế biến đều được kiểm tra một cách chặt chẽ, từ dịch sữa đến bán thành phẩm và thành phẩm.
Nguyên liệu sau khi được kiểm tra chất lượng, sẽ được đưa vào hệ thống phối trộn theo công thức. Nguyên liệu dùng để chế biến ướt sẽ được hòa trộn trong các bồn trộn chân không để hạn chế những biến đổi bất lợi cho chất lượng sản phẩm. Hệ thống này cũng giúp việc cấp liệu dễ dàng, tránh hiện tượng nhiễm chéo.
Dịch sữa sau hòa trộn được kiểm tra chất lượng dịch sữa và được chuyển qua các công đoạn: thanh trùng, đồng hóa và xử lý nhiệt bằng hệ thống tiệt trùng UHT do tập đoàn hàng đầu về dây chuyền sản xuất sữa bột GEA của Đức thiết kế để đảm bảo loại trừ hoàn toàn các vi sinh vật gây hại.
Hệ thống tiệt trùng UHT là hệ thống tiệt trùng tiên tiến có thể gia nhiệt sữa lên tới 140oC và làm nguội nhanh nhằm giữ được hương vị tự nhiên và các thành phần dinh dưỡng, vitamin & khoáng chất của sản phẩm.
Dịch sữa từ UHT tiếp tục được chuyển đến tháp sấy. Tại đây, dịch sữa sẽ được sấy với thời gian sấy ngắn để vẫn giữ nguyên được giá trị dinh dưỡng.
Nhà máy có hệ thống tháp sấy thuộc loại hàng đầu Châu Á, công nghệ và thiết bị hiện đại, đảm bảo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt nhất của yêu cầu sản xuất sữa bột trẻ em theo tiêu chuẩn Quốc tế Codex, đảm bảo an toàn thực phẩm cho sản phẩm cũng như giữ được đầy đủ các dưỡng chất, vitamin, khoáng chất& các vi lượng không bị biến đổi trong quá trình chế biến. Thân thiện với môi trường, đáp ứng tiêu chuẩn ISO 14025, giảm tiêu thụ năng lượng, giảm thiểu chất thải rắn, lỏng, khí.
3. Một số mặt hàng được công ty cải tiến
Đội ngũ nghiên cứu và phát triển sản phẩm của Vinamilk luôn cập nhật các kiến thức mới nhất về công nghệ, cũng như tìm hiểu sâu sát thị trường trong và ngoài nước để tìm kiếm cơ hội và ý tưởng phát triển sản phẩm.
Ngày nay, xu hướng sử dụng thảo dược có nguồn gốc từ thiên nhiên, tốt cho sức khỏe và sắc đẹp, đang là lựa chọn hàng đầu của người tiêu dùng. Nắm bắt được nhu cầu đó, Vinamilk đã cho ra đời sản phẩm nước uống từ linh chi kết hợp với mật ong được chắt lọc tinh túy từ tự nhiên, tiện lợi cho khách hàng trong việc chăm sóc sức khỏe.
Ngoài ra, Vinamilk còn phát triển các sản phẩm giải khát từ thiên nhiên như nước táo kết hợp với nha đam tươi nguyên xác, nước mơ ngâm giữ được hương vị truyền thống của người Việt Nam...
Bên cạnh đó, dòng sữa bột Optimum Mama, là sản phẩm cao cấp dành cho bà mẹ mang thai và cho con bú, vừa được bổ sung lợi khuẩn, vừa được bổ sung chất xơ và một số dưỡng chất giúp tăng sức đề kháng, hỗ trợ miễn dịch cho mẹ, hạn chế bệnh tật trong suốt thai kỳ.
Việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trẻ em, là một trong những nhiệm vụ mà Vinamilk luôn quan tâm và hướng đến. Nổi bật trong các dòng sản phẩm đã được tung ra thị trường trong năm 2013 là sản phẩm Optimum Step 4 dành cho trẻ từ 4 - 6 tuổi, sản phẩm được bổ sung hệ chất xơ hòa tan FOS và vi khuẩn có lợi cho đường ruột, tốt cho hệ tiêu hóa.
Hiểu được phần lớn trẻ em không chịu ăn nhiều trái cây, rau củ trong khẩu phần ăn hàng ngày, Vinamilk đã nghiên cứu thành công và đưa ra thị trường ba loại sản phẩm nước trái cây: Cam, Dâu và nước rau quả (gồm 13 loại rau củ quả), bổ sung các Vitamin A, C, D3, chất xơ... cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ.
Thoát khỏi lối mòn về các sản phẩm truyền thống, Vinamilk đã cho ra dòng sản phẩm sữa tươi hỗ trợ hệ miễn dịch, được bổ sung Vitamin D, A, C và một số dưỡng chất giúp hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng khả năng chống chọi với bệnh tật; sữa đậu nành bổ sung Canxin, Vitamin D; sữa chua lợi khuẩn Probi với 2 mùi mới: dâu và dưa gang...
II. Vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm trong công nghệ chế biến của Vinamilk
Với mục tiêu nâng dần sử dụng nguyên liệu nội địa từ 30% hiện nay lên 40%, Vinamilk đã đầu tư vào hệ thống phát triển nguồn nguyên liệu theo tiêu chuẩn quốc tế từ khâu trồng cỏ, xây dựng chuồng trại, chế biến thức ăn cho bò đến quản lý thú y, môi trường… Từ năm 2007 đến nay, Vinamilk đã đầu tư khoảng 800 tỉ đồng xây dựng 5 trang trại có quy mô lớn với toàn bộ bò giống nhập khẩu từ Úc, trong đó có 8.000 con bò sữa, cho 90 tấn sữa/ngày. Công ty còn liên kết với hơn 5.000 hộ dân chăn nuôi bò sữa với hơn 65.000 con bò trên cả nước, thu mua 460 tấn sữa/ngày. Sắp tới, Vinamilk sẽ đầu tư thêm 4 trang trại mới với tổng vốn đầu tư khoảng 3.000 tỷ đồng tại Tây Ninh (10.000 con bò); Hà Tĩnh (3.000 con bò); Thanh Hóa 1 (Thống Nhất) với 20.000 con bò và Thanh Hóa 2 (Như Thanh) với 3.000 con bò.
Hệ thống chuồng trại chăn nuôi bò sữa được Vinamilk đầu tư xây dựng theo công nghệ hiện đại nhất của thế giới, như hệ thống mái được áp dụng công nghệ chống nóng bằng tôn lạnh với lớp nguyên liệu cách nhiệt; hệ thống cào phân tự động; hệ thống máng uống tự động; hệ thống quạt làm mát trong chuồng. Bò nuôi được đeo chíp điện tử dưới cổ để nhận dạng qua hệ thống Alpro hiện đại do Công ty Delaval cung cấp. Những con chíp điện tử này giúp kiểm tra lượng sữa chính xác của từng con và phát hiện được bò động dục và bò bệnh để các bác sỹ thú y điều trị kịp thời. Trong năm 2013, Tổ chức Bureau Veritas (Pháp) cũng đã cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn ISO 9001:2008 cho hai Trang trại chăn nuôi bò sữa của Vinamilk tại tỉnh Tuyên Quang và Nghệ An. Việc đạt được giấy chứng nhận ISO 9001:2008 đã đưa các Trang trại của Vinamilk trở thành một trong những đơn vị tiên phong trong ngành chăn nuôi bò sữa tại Việt Nam áp dụng thành công Hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008.
1. Thực trạng về nguồn nguyên liệu sữa bò ở Việt Nam
Có thể biết rằng nguồn nguyên liệu sữa ở Việt Nam, cụ thể là Vinamilk đều xuất phát từ việc lấy sữa thông qua mô hình chăn nuôi bò theo truyền thống. Bò sữa được nuôi từ cỏ tự nhiên, đây là những loại cỏ không dùng phân hóa học và tiêm thuốc kháng sinh; sau đó cỏ được chế biến, đóng gói trên dây chuyền công nghệ khép kín theo tiêu chuẩn quốc tế và được chuyển về trang trại bò sữa để cung cấp cho bò ăn. Để đạt chất lượng, bò của các trang trại và các hộ nông dân nuôi dưỡng đúng kỹ thuật (khẩu phần ăn đầy đủ, cho ăn đúng phương pháp, chuồng trại sạch sẽ thoáng mát, sức khỏe tốt và áp dụng đúng kỹ thuật khai thác sữa như vệ sinh vắt sữa, vắt cạn sữa... Nhiều công ty sản xuất sữa áp dụng hệ thống thang điểm vệ sinh chuồng trại chăn nuôi và tổ chức kiểm tra đột xuất hoặc định kỳ, giúp nông dân nâng cao ý thức đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong chăn nuôi và khai thác sữa.
Một số trang trại bò sữa hiện đại của Vinamilk được lập lên trên một miền đất cao như thảo nguyên xanh thuộc huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An. Ở nơi đó, những chú bò sữa được ngủ giường nệm, với hệ thống làm mát và có sân để “thể dục thể thao”, tắm nắng. Mỗi con được gắn hai con chíp điện tử để có thể phát hiện thời kỳ động dục, lúc ốm đau hoặc tự động ngắt van khi vắt sữa nhưng chất lượng không đạt chuẩn vi sinh…Toàn bộ dây chuyền vắt sữa tự động của hãng Delaval giúp sữa bò chảy thẳng vào hệ thống làm lạnh nhanh chóng từ 37 độ C xuống còn 4 độ C, đảm bảo sữa được bảo quản tốt nhất trước khi đưa đến nhà máy chế biến.
Trang trại bò sữa Vinamilk có những quy định rất đặc biệt với nhân viên, nhằm giúp đàn bò thoải mái nhất. Ví dụ như trong quá trình vắt sữa, nhân viên phải tắt điện thoại di động để không gây ồn ào, căng thẳng đến bò. Khi tiếp xúc với đàn bò tuyệt đối phải nhẹ nhàng, thân thiện, không được lớn tiếng và la hét khiến chúng stress.
Sau khi sữa bò tươi nguyên liệu đã được làm lạnh xuống nhỏ hơn hoặc bằng 4 độ C, sữa sẽ được các xe bồn chuyên dụng tiếp nhận và vận chuyển về nhà máy. Các trạm trung chuyển phải cử đại diện áp tải theo xe nhằm đảm bảo tuyệt đối an toàn về số lượng và chất lượng sữa trong quá trình vận chuyển. Nhân viên trực tiếp và gián tiếp tham gia vào quá trình sản xuất phải thỏa mãn các yêu cầu về sức khỏe, trình độ chuyên môn, năng lực, tính chuyên nghiệp và tinh thần trách nhiệm.
Cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại là một trong những yếu tố quan trọng góp phần đảm bảo chất lượng sản phẩm. Dây chuyền thiết bị và công nghệ sản xuất hiện đại, tiên tiến từ các nước có công nghệ và thiết bị ngành sữa phát triển như Thụy Điển, Mỹ, Đan Mạch, Hà Lan, Pháp, Đức, Thụy Sĩ, giúp đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm. Sản phẩm sữa đóng hộp vẫn giữ được các hàm lượng dinh dưỡng như vitamin và khoáng chất từ sữa bò tươi nguyên chất ở mức cao nhất.
2. Tác hại của việc sử dụng sữa giả, kém chất lượng
Theo phát hiện về các vụ việc điều tra sữa giả, công thức sản xuất sữa giả thường bao gồm đường lạt, đường ngọt, bột sữa, chất tạo béo và hương liệu. Điều nguy hiểm là tất cả đều có nguồn gốc từ Trung Quốc do giá rẻ và dễ mua, được bán ở các cơ sở cung cấp bột sữa rẻ tiền. Sau khi cho vào máy trộn đều lên, các thành phần trong sữa tạo ra một loại bột sữa nhìn và cảm nhận khó phân biệt với bột sữa thật bằng mắt thường hay các giác quan, lại được đóng trong hộp kín in bao bì giống hệt sữa thật nên các bà mẹ khó có thể nhận ra trong lúc đi mua.
Đối tượng ăn các sữa kém chất lượng này là trẻ em từ 2 tuổi trở lên, người lớn, chỉ dùng 1-2 ly mỗi ngày thì tác hại không rõ rệt trước mắt. Còn về lâu dài, nếu dùng thường xuyên loại thực phẩm không an toàn sẽ bị suy dinh dưỡng, kém phát triển về thể chất, trí tuệ, giảm thọ, tổn thương gan ruột... Song cũng khó xác định rõ ràng vì không dễ phân biệt với các nguyên nhân gây bệnh khác.
Hơn nữa, sữa giả kém chất lượng làm cho người uống phải có thể nhẹ thì gặp phải những triệu chứng đau bụng, buồn nôn, nặng hơn là tiêu chảy, ngộ độc và thậm chí đặc biệt nghiêm trọng có thể gây nguy hiểm cho tính mạng nhất là các em nhỏ cơ thể còn non yếu và sức để kháng kém. Sữa giả dành cho các bà bầu cũng có tính chất nguy hiểm nghiêm trọng và có thể dẫn đến những hậu quả ảnh hưởng đến thai nhi và sức khỏe của trẻ sau này.
III. Khuyến nghị đối với doanh nghiệp
IV. Kết luận
Với bề dày kinh nghiệm của mình, cùng các đối tác chiến lược lớn mạnh trên toàn cầu và tâm huyết với nghề, Vinamilk sẽ không ngừng phát triển, không ngừng sáng tạo và cải tiến để mang đến sản phẩm chất lượng tốt nhất, đảm bảo an toàn sức khỏe cho người tiêu dùng, đáp ứng sự tin cậy và mong đợi từ khách hàng trong và ngoài nước.
Nội dung liên quan
Kim Hạnh