Vài nhận xét về dòng chữ trên Fibula Praenestina

  1. Lịch sử

  2. Ngoại ngữ

  • Latinh Cổ: MANIOS MED FHEFHAKED NVMASIOI

  • Latinh Cổ Điển tương ứng: MANIVS ME FECIT NVMERIO

"Manius làm tôi cho Numerius." trên Fibula Praenestina. Dòng chữ tiếng Latinh cổ này được viết theo chiều từ phải sang trái (sinistroversus) như nhiều văn bản Hy Lạp và Rasenna thời đó.

Chữ F là digamma và để ký âm [w]. Tại sao chữ F ở tiếng Latinh Cổ Điển lại là để viết âm [f]? Khi ta so sánh chữ viết của người Rasenna, ta sẽ thấy được rằng cách dùng 2 chữ cái FH để viết âm [f] là người La Mã học từ người Rasenna. Rồi sau đó người La Mã bỏ đi một nửa sau chỉ lấy chữ digamma để viết âm đó luôn.

Thời hoàng đế Claudius, ông có sáng kiến đưa lại chữ digamma để viết âm [w] thay vì dùng V cho cả nguyên âm [u] và phụ âm [w], nhưng ông lại xoay ngược nó lại thành Ⅎ. Có lẽ một phần cũng vì Claudius rất hứng thú với ngôn ngữ Rasenna!

Sau đó thì người Rasenna cũng dùng một chữ cái khác để viết [f] là chữ nhìn y như số 8 mà ta cũng có thể thấy trong bảng chữ cái tiếng Umbria và Osca.

https://cdn.noron.vn/2022/04/12/3ys3fl0faay-1649727429.jpg

Từ khóa: 

rasenna

,

rasna

,

latin

,

latinh

,

tiếng latinh

,

lịch sử

,

ngoại ngữ