U nang buồng trứng - nguyên nhân, triệu chứng và chẩn đoán

U nang buồng trứng là túi chứa đầy chất lỏng phát triển trong hoặc trên buồng trứng. U nang buồng trứng là bệnh phụ khoa phổ biến ở nữ giới, những khối u này có thể xuất hiện ở những trẻ gái nhỏ cho đến phụ nữ đã mãn kinh.

Hình ảnh một u nang lớn được phẫu thuật để loại bỏ

90% u nang buồng trứng là loại lành tính. Do đó hầu hết các u nang buồng trứng không cần phẫu thuật cắt bỏ và không phải do ung thư. Các nang có thể thay đổi kích thước từ vài mm đến vài chục cm.

Bài viết sau đây cung cấp cho các bạn thông tin chi tiết về những nguyên nhân hình thành u nang buồng trứng, triệu chứng và phương pháp chẩn đoán của bệnh lí này.

Nguyên nhân

Các nguyên nhân phổ biến nhất của u nang buồng trứng phụ thuộc vào việc u nang hình thành thuộc loại nào.

U nang cơ năng: loại u nang này hình thành do sự rối loạn rụng trứng. Khi trứng đã được phóng thích vào vòi trứng nhưng vỏ nang trứng không tiêu biến như thường lệ mà tiếp tục phát triển và tích tụ dịch bên trong tạo thành u nang. Những u nang này thường tự khỏi mà không cần điều trị.

U nang da (u nang bì): là một trong những loại u nang phổ biến nhất ở phụ nữ từ 20 đến 40 tuổi. Một u nang da được tạo thành từ các tế bào mầm buồng trứng, bên trong của u nang da có thể chứa răng, tóc, mỡ hay thậm chí ngón tay của một bào thai.

U nang lạc nội mạc tử cung: Bệnh lí lạc nội mạc tử cung có thể là nguy cơ hình thành u nang lạc nội mạc tử cung trong tương lai. Đến chu kì kinh nguyệt, các tế bào nội mạc không đào thải ra ngoài cùng với máu kinh mà đi lạc lên buồng trứng và phát triển thành u nang.

U nang lutein: U nang này hình thành do sự tăng cao bất thường nồng độ hormone HCG, đa phần u nang này hình thành ở những phụ nữ mang thai. Hầu hết các trường hợp, u nang lutein sẽ biến mất sau tuần 12 của thai kì.

Ngoài ra, chị em phụ nữ bị nhiễm trùng vùng chậu cũng có thể bị mắc bệnh lí này. Do những nhiễm trùng nghiêm trọng có thể lây lan liên quan đến buồng trứng và ống dẫn trứng. Kết quả là, các nang chứa đầy mủ hình thành gần với buồng trứng và / hoặc ống dẫn trứng.

Triệu chứng của u nang buồng trứng là gì?

Những người bị u nang buồng trứng hậu như không cảm nhận được điều gì bất thường khi bị bệnh. Chính vì thế họ chỉ phát hiện ra bệnh khi có biến chứng, các biểu hiện rõ ràng hơn hoặc vô tình phát hiện ra bản thân có u nang khi đi khám phụ khoa.

Một vài triệu chứng của u nang buồng trứng:

Khi bị u nang buồng trứng, một vài người sẽ cảm thấy đau hoặc áp lực tại vùng chậu. cơn đau ở phía bên có u nang.

Nếu cơn đau đến đột ngột và dữ dội khiến cơ thể mệt mỏi, buồn nôn, da trắng nhợt, vã mồ hôi hoặc sốc thì chứng tỏ là u bị vỡ hoặc xoắn.

Chảy máu âm đạo bất thường không phải do chu kì kinh nguyệt.

U nang lớn có thể chèn ép vào các cơ quan gây ra một vài triệu chứng dễ bị nhầm lẫn với những bệnh phụ khoa khác như là:

• U nang chèn ép bàng quang gây ra đái rắt, buồn tiểu thường xuyên
• U nang chèn ép trực tràng gây táo bón, đầy bụng

Chu kỳ kinh nguyệt không đều thường không liên quan đến u nang buồng trứng.

Chẩn đoán u nang buồng trứng

U nang buồng trứng đa phần được phát hiện khi các chị em đi khám vùng chậu. Sau đây là một số xét nghiệm cận lâm sàng thường được áp dụng để chẩn đoán bệnh lí u nang buồng trứng:

Dùng que thử thai: sử dụng que thử thai để giúp bác sĩ kiểm tra người bệnh có bị u nang hay là đang mang thai nên mới có những biểu hiện tương tự của thai nghén. Ngoài ra nếu đã biết có u nang buồng trứng, thì biện pháp này còn giúp cho bác sĩ xác định trước kế hoạch điều trị đặc biệt với đối tượng là phụ nữ mang thai.

Siêu âm: siêu âm sử dụng sóng âm thanh có tần số cao để mã hóa thành dạng hình ảnh. Những hình ảnh siêu âm này sẽ cho bác sĩ biết được một u nang có kích thước bao nhiêu, hình dạng thế nào, u nang nằm ở vị trí nào và có thể là ung thư hay không.

Chụp MRI: Trong một số trường hợp người bệnh cần phải kiểm tra thêm khối u bằng kĩ thuật chụp cộng hưởng từ MRI, đặc biệt là nhưng u nang có kích thước lớn mà siêu âm chưa xác định hết được ranh giới.

Xét nghiệm nồng độ CA - 125: xét nghiệm nồng độ CA - 125 trong máu máu đôi cần thực hiện để tiên lượng trước nguy cơ ung thư buồng trứng ở phụ nữ có u nang. CA 125 tăng cao bất thường ở khoảng 80 phần trăm phụ nữ bị ung thư buồng trứng tiến triển.

Tuy nhiên, các trường hợp khác không phải là ung thư những cũng có thể khiến CA 125 tăng cao, bao gồm lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, nhiễm trùng vùng chậu, suy tim và bệnh gan và thận. Do đó, việc đo CA 125 không được khuyến khích thực hiện trong mọi trường hợp.

• CA 125 thường được chỉ định phụ nữ mãn kinh bị u nang buồng trứng.
• CA 125 có thể được chỉ định với những phụ nữ trong độ tuổi sinh sản mà có khối u rất lớn hoặc nghi ngờ ung thư khi siêu âm.
• CA 125 thường không được khuyến nghị cho phụ nữ tiền mãn kinh bị u nang buồng trứng nhỏ và không có vẻ là ung thư.

Các bước tiếp theo - Tùy thuộc vào kết quả xét nghiệm hình ảnh, độ tuổi, triệu chứng, kết quả xét nghiệm máu và tiền sử gia đình của bạn, các bác sĩ sẽ thảo luận với bạn về một phương pháp điều trị thích hợp.

Xem phần sau: Điều trị u nang buồng trứng như thế nào?

CÂU HỎI THƯỜNG GẶP