Từ bị cướp thị phần hải sản đến huyền thoại cướp biển somali

Năm 1991, Somali rơi vào cuộc nội chiến kéo dài cho đến hiện tại vẫn chưa chấm dứt. Lợi dụng tình trạng nội chiến và vô chính phủ của đất nước Somali, các tàu cá nước ngoài đã "tranh thủ" đánh bắt cá trái phép trên lãnh hải Somali, và tệ hơn, một số tàu còn xả chất thải độc hại xuống biển Somali. Ngư dân Somali, vốn chỉ có thuyền và lưới nhỏ dần dần bị thất thế, thậm chí còn bị tàu nước ngoài xua đuổi trên chính lãnh hải của nước mình. Điều này dẫn đến lượng thủy sản ngày càng giảm sút, môi trường biển của Somali bị ô nhiễm - nhưng tài nguyên của người Somali vẫn tiếp tục bị các tàu nước ngoài cướp đoạt.

Bất mãn trước cảnh đó, ngư dân Somali đã liên kết lại, trở thành các lực lượng như "Lực lượng bảo vệ bờ biển Somali" hoặc "Thủy quân lục chiến Somali" - đó đều là tên gọi ưa thích của cướp biển Somali, với mục đích bảo vệ bờ biển.

Các thành phần trở thành cướp biển của Somali ban đầu là các ngư dân và các cựu quân nhân, về sau có thêm những người thất nghệp hoặc nông dân nghèo. Có thể thấy rõ rằng, hoàn cảnh nội chiến kéo dài, sự nghèo đói và việc bị cướp đoạt tài nguyên trên chính lãnh hải của mình đã khiến cho nhiều người Somali trở thành cướp biển - khi mà một phi vụ thành công có thể đem về cho một người từ 30,000 đến 75,000 USD. Ban đầu, người Somali chỉ tấn công các tàu cá đánh bắt trái phép, bắt giữ tàu và thủy thủ đoàn để đổi lấy tiền chuộc. Khi số tiền chuộc ngày càng tăng lên, nhiều người thấy đây là một thương vụ kinh doanh có lời - và thế là cướp biển Somali liên tục tìm kiếm nhà tài trợ, khiến cho tuyến đường biển đi qua lãnh thổ Somali trở thành một trong những tuyến đường biển nguy hiểm nhất từ năm 2008-2011.

Cướp biển Somali khiến cho các công ty vận tải phải tiêu tốn từ 4,9 đến 8,3 tỷ USD mỗi năm tiền bảo hiểm và bảo vệ an ninh. Việc tăng tốc từ 13 đến 18 hải lý/giờ cũng tiêu tốn thêm 88.000 USD tiền nhiên liệu với một con tàu trong một ngày. Những chi phí phát sinh này đều do người tiêu dùng chi trả - tất cả chúng ta đều phải trả một loại thuế - thuế cướp biển.

Nhờ các hoạt động chống cướp biển của hải quân các nước trên thế giới và các công ty quân sự tư nhân, nạn cướp biển ở Somali đã giảm dần từ sau năm 2011.

Theo fb Carl Von Clausewitz

ẢNH