Tinh thể thời gian?
Ai có thể Giải thích cho mình về TINH THỂ THỜI GIAN không?. Mình có đọc trên wikipedia nhưng k hiểu gì!
khoa học
Bạn đọc wikipedia tiếng Việt hay tiếng Anh? Nên đọc bản tiếng Anh nhé, nó giải thích dễ hiểu hơn:
> A time crystal is a structure that repeats in time, as well as in space.
Dịch sơ sơ: Tinh thể thời gian là cấu trúc mà tự lặp lại theo thời gian cũng như không gian.
Muốn hiểu thì phải hiểu định nghĩa "tinh thể" là gì trong khoa học, và bài trên wikipedia tiếng Anh cho định nghĩa đại khái là một khối vật rắn có cấu tạo phân tử lặp đi lặp lại.
Ví dụ tinh thể muối NaCl có cấu trúc lập phương, mỗi Na liên kết với 6 Cl xung quanh vuông góc, mỗi Cl liên kết với 6 Na xung quanh vuông góc. Cấu trúc này lặp lại mọi chiều trong không gian, tức bạn nhìn chỗ này của cấu trúc hay nhìn chỗ khác cũng đều có cấu trúc giống nhau. Như vậy tinh thể NaCl là tinh thể trong không gian.
Tiếp tục, tinh thể NaCl không thể phục hồi lại trạng thái cũ nếu nó bị ngắt bởi nước, và khiến nó bị ion hóa. Như vậy, chu trình của nó theo thời gian là: gắn nhiều Na+ và Cl- vào dần dần hình thành tinh thể NaCl và dần dần bị phân tách ra. Tuy nhiên, quá trình hình thành và phân rã không đẳng thức về thời gian. Nói dễ hiểu thì bạn hòa tan tinh thể muối trong nước thì nó mất, sau đó ngày hôm nay bạn lại làm khô nước thì lại xuất hiện tinh thể NaCl lại, rồi ngay lập tức bạn hòa tan, rồi một tháng sau bạn mới làm khô nước thì nó mới hình thành tinh thể lại. Tức là lúc thì 1 ngày, lúc thì 1 tháng mới hình thành, tùy thuộc vào ngoại cảnh. Thậm chí tinh thể sau lại không giống tinh thể ban đầu.
Do vậy, NaCl không phải là tinh thể thời gian, vì chúng không lặp lại theo thời gian.
Giờ tưởng tượng có một loại tinh thể mà theo một khoảng thời gian xác định thì nó chuyển từ trạng thái này sang trạng thái kia, rồi lại sau một thời gian nữa lại trở về ban đầu, cứ lặp đi lặp lại như vậy mãi. Tinh thể đó được gọi là tinh thể thời gian.
Note: Khái niệm tinh thể thời gian trong tiểu thuyết có thể rất khác, đơn giản là vì nghe từ "tinh thể" thì rất huyền bí, mà thêm chữ "thời gian" vào thì mức độ huyền bí cao hơn, khiến người ta liên tưởng đến cái gì đó có thể bẻ ngược thời gian trở về quá khứ hay cải lão hoàn sinh này nọ.
Kha Nguyen
Bạn đọc wikipedia tiếng Việt hay tiếng Anh? Nên đọc bản tiếng Anh nhé, nó giải thích dễ hiểu hơn:
> A time crystal is a structure that repeats in time, as well as in space.
Dịch sơ sơ: Tinh thể thời gian là cấu trúc mà tự lặp lại theo thời gian cũng như không gian.
Muốn hiểu thì phải hiểu định nghĩa "tinh thể" là gì trong khoa học, và bài trên wikipedia tiếng Anh cho định nghĩa đại khái là một khối vật rắn có cấu tạo phân tử lặp đi lặp lại.
Ví dụ tinh thể muối NaCl có cấu trúc lập phương, mỗi Na liên kết với 6 Cl xung quanh vuông góc, mỗi Cl liên kết với 6 Na xung quanh vuông góc. Cấu trúc này lặp lại mọi chiều trong không gian, tức bạn nhìn chỗ này của cấu trúc hay nhìn chỗ khác cũng đều có cấu trúc giống nhau. Như vậy tinh thể NaCl là tinh thể trong không gian.
Tiếp tục, tinh thể NaCl không thể phục hồi lại trạng thái cũ nếu nó bị ngắt bởi nước, và khiến nó bị ion hóa. Như vậy, chu trình của nó theo thời gian là: gắn nhiều Na+ và Cl- vào dần dần hình thành tinh thể NaCl và dần dần bị phân tách ra. Tuy nhiên, quá trình hình thành và phân rã không đẳng thức về thời gian. Nói dễ hiểu thì bạn hòa tan tinh thể muối trong nước thì nó mất, sau đó ngày hôm nay bạn lại làm khô nước thì lại xuất hiện tinh thể NaCl lại, rồi ngay lập tức bạn hòa tan, rồi một tháng sau bạn mới làm khô nước thì nó mới hình thành tinh thể lại. Tức là lúc thì 1 ngày, lúc thì 1 tháng mới hình thành, tùy thuộc vào ngoại cảnh. Thậm chí tinh thể sau lại không giống tinh thể ban đầu.
Do vậy, NaCl không phải là tinh thể thời gian, vì chúng không lặp lại theo thời gian.
Giờ tưởng tượng có một loại tinh thể mà theo một khoảng thời gian xác định thì nó chuyển từ trạng thái này sang trạng thái kia, rồi lại sau một thời gian nữa lại trở về ban đầu, cứ lặp đi lặp lại như vậy mãi. Tinh thể đó được gọi là tinh thể thời gian.
Note: Khái niệm tinh thể thời gian trong tiểu thuyết có thể rất khác, đơn giản là vì nghe từ "tinh thể" thì rất huyền bí, mà thêm chữ "thời gian" vào thì mức độ huyền bí cao hơn, khiến người ta liên tưởng đến cái gì đó có thể bẻ ngược thời gian trở về quá khứ hay cải lão hoàn sinh này nọ.