Tính chất của báo in là gì?

Báo in vẫn mang trong mình 8 đặc điểm của 4 loại hình báo chí em nhé (báo in, phát thanh, truyền hình, báo mạng điện tử)

1. Tính thời sự

Báo chí thông tin sự kiện và vấn đề đã và đang xảy ra, có ý nghĩa xã hội và được nhiều người quan tâm. Đó là những sự kiện công chúng muốn biết, cần biết nhưng chưa biết, hoặc những sự kiện lãnh đạo cần thông tin cho công chúng để thực hiện mục đích chính trị của mình. Sự kiện đã xảy ra từ lâu, nhưng nay mới biết, hoặc xảy ra đã lâu nhưng nay mang ý nghĩa thời sự, thời cuộc.

Ví dụ: báo chí đưa tin về tình hình world cup 2022 

2. Tính công khai

Công khai trên báo chí chí tức là báo chí thông tin sự kiện, xã hội hóa sự kiện, vấn đề từ một góc phố, làng quê, trong góc nhà hay ngõ phố nào đó và làm cho nó có thể trở thành sự kiện và vấn đề xã hội, thậm chí toàn cầu. Sự kiện đó sẽ tác động vào nhận thức, thái độ và hành vi của hàng triệu người, lay động, chi phối, thậm chí lũng đoạn hàng triệu người. Đó chính là nguồn gốc quan trọng nhất tạo nên sức mạnh xã hội của báo chí.

Ví dụ: Công khai minh bạch về số ca nhiễm Covid, ca nhiễm virus ăn thịt người

3. Tính mục đích

Mục đích lớn nhất của báo chí là về chính trị; đấu tranh chống lại quan điểm sai lệch, tư tưởng lạc hậu; mục đích vì sự phát triển của nhân dân, đất nước, xã hội của dân do dân và vì dân

4. Tính định kỳ, đều đặn

Điều này em sẽ thấy rõ nhất ở báo in, đến báo mạng điện tử thì gần như không còn. Báo in sẽ được ra định kỳ hàng tuần, tháng theo từng số, tập san,...

5. Tính phong phú, đa dạng, nhiều chiều

Đặc điểm này hơi khó một chút. Em cứ hiều rằng “Phong phú” có thể được hiểu là nhiều kiểu cách thông tin và lắm màu vẻ; “đa dạng” là có nhiều dạng biểu hiện khác nhau.

Trong các loại hình truyền thông đại chúng, thông tin báo chí phong phú và đa dạng nhất. Điều đó thể hiện trên các bình diện:

- Đối tượng phản ánh của báo chí là các sự kiện và vấn đề đã và đang diễn ra trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội, từ chính trị, kinh tế, văn đời sống bình dân... trên bình diện chung cũng như đời sống riêng mỗi con người liên quan đến vấn đề xã hội và được đông đảo công chúng quan tâm.

- Đối tượng tác động của báo chí hết sức phong phú, đa dạng. Là công chúng xã hội nói chung - quần thể cư dân không phân biệt tuổi tác, nghề nghiệp, giai cấp, trình độ…; hoặc là các nhóm đối tượng công chúng chuyên biệt, đặc thù theo nhóm tuổi, nghề nghiệp, giới tính, trình độ, địa bàn sống và mức sống.... 

- Tâm lý và tâm trạng, sở thích, nhu cầu, thị hiếu của công chúng nhóm đối tượng hết sức đa dạng. Cùng một vấn đề, nhưng làm cho chương trinh thời sự buổi sáng, cách trình bảy, diễn đạt... cũng khác với làm cho chương trình thời sự buổi tối. Bải viết cho bảo ngày khác với viết cho bản tuần, háo thưa kỳ...

- Các kênh chuyển tải thông tin báo chí phong phú, từ báo in, phát thanh, truyền hình, báo mạng điện tử, và sự liên kết giữa các loại hình báo chí với các mạng xã hội và các loại hình truyền thông khác...

- Phương tiện và phương thức thông tin nhiều dạng vẻ khác nhau. Ví dụ báo in với ký hiệu chữ viết và hình ảnh, màu sắc tác động vào mắt - thị giác con người.

- Phương thức thông tin của báo chí cũng rất phong phủ, linh hoạt, từ đưa tin sự kiện, giải thích và phân tích, bình luận, chuyển luận cho đến các dụng thức tiểu phẩm, bải ký, tranh ảnh, biếm họa, phù hợp với mục đích và nhiệm vụ thông tin, tâm lý, thì hiểu, sở thích.., công chúng - nhóm đối tượng, phù hợp với tâm lý và tâm trạng xã hội

Thông tin nhiều chiều, nhiều góc độ tiếp cận của thông tin bảo chi giúp cho công chúng nhận thức sâu sắc hơn bản chất các sự kiện và vấn đề thực tiễn đang đặt ra. 

6. Tính dễ hiểu, dễ nhớ và dễ làm theo

Đối tượng tác động của báo chí là công chúng xã hội. Sự kiện và vấn đề mà bảo chi thông tin hướng vào phục vụ số đông và nhằm giải quyết các vấn đề và nhiệm vụ xã hội dung đặt ra hôm nay, hoặc là vấn đề liên quan đến các nhóm đối tượng. cần cho số đông hiểu ngay, có thể thống nhất nhận thức ứng xử và xử lý ngay. Cho nên, ngoài những vấn đề tranh luận, thảo luận để tìm kiếm sự tương đồng, thông tin báo chỉ bảo đảm cho hàng triệu người cùng phải hiểu ngay lập tức và hiểu như nhau. Hiểu như nhau mới có khả năng thống nhất nhận thức nhanh và cùng hành động nhanh, cũng như thống nhất phương thức ứng xử với vấn đề đang diễn ra.

Do dó, thông tin báo chí dễ nhớ, dễ hiểu và dễ làm theo là do yêu cầu, dòi hỏi từ cuộc sống, từ công chúng xã hội mà báo chí cần phải đáp ứng nhu cầu nhận thức và xử lý các vấn đề dạng diễn ra liên quan đến cộng đồng, đến công chúng - nhóm đối tượng. 

7. Tính tương tác

Tương tác là tác động qua lại với nhau, quan hệ hai chiều giữa các sự vật hiện tượng. Tương tác xã hội là quá trình tác động qua lại giữa các cá nhân, nhóm xã hội với tư cách là chủ thể trong xã hội. Tương tác xã hội trong báo chí là đặc điểm thông tin của báo chi hiện đại. nhờ sự trợ giúp của công nghệ thông tin truyền thông số, cùng với sự phát triển của xã hội trên các binh diện như trình độ dân cư, thiết chế dẫn chủ xã hội bảo đảm và trình độ, năng lực của báo chí chuyên nghiệp.

Trong thông tin báo chí, tương tác binh đẳng nhưng cần kỹ năng định hướng thông tin, hướng dẫn dư luận xã hội. Cơ sở đánh giá hiệu quả tương tác thông tin bảo chỉ là tạo ra sự đồng thuận xã hội, bảo đảm sự phát triển bển vững, phòng tránh những nguy cơ bất ổn trong cộng đồng. 

8. Tính đa phương tiện

Tính đa phương tiện cho phép kết hợp các loại hình truyền thông trong việc chuyển tải thông điệp, nhằm gây chú ý, hấp dẫn và gia tăng khả năng thuyết phục công chúng. Nhờ đó báo chí có khả năng tác động vào nhiều giác quan con người, không chỉ tăng độ hấp dẫn, mà quan trọng là tính khách quan, chân thực, độ tin cậy của thông tin.

Đa phương tiện là đặc trưng và là thế mạnh nổi trội của báo mạng điện tử - loại hình báo chí hiện đại ra đời sau và thể hiện nhiều đặc tinh ưu việt hiện đại nhất. Hiện nay, loại hình báo chí này chủ yếu gắn với nhóm công chúng - đối tượng trẻ, nhóm cư dân mạng.

Giờ là quay trở lại đi sâu vào báo in em nha.

Báo in là những ấn phẩm xuất bản định kỳ, bằng ký hiệu chữ viết, hình ảnh và các ngôn ngữ phi văn tự, thông tin về các sự kiện và văn để thời sự, phát hành rộng rãi và định kỳ nhằm phục vụ công chúng - nhóm đối tượng nào đó với mục đích nhất định.

Một số thế mạnh và hạn chế của báo in

Thế mạnh thứ nhất là báo in có thể thông tin, phân tích, giải thích và giải đáp những vấn đề phức tạp một cách hệ thống, sâu sắc với độ tin cậy cao; báo in tác động vào thị giác, do đó có lợi thể thu phục lý trí và tình cảm con người bằng tính logic và chiều sâu của nghệ thuật lập luận, thông qua các luận điểm, luận cử, luận chứng và số liệu chân thực. Tuy nhiên, phần lớn báo in nước ta hiện nay chưa khai thác và phát huy triệt để lợi thế này, mà chủ yếu chạy theo tin “hot”, hay sa vào giật gân câu khách - đây lại là lợi thế của báo mạng điện tử; trong khi chưa chú trọng chọn lục sự kiện, phân tích sự kiện và vấn đề thời sự theo chiều sâu để lôi kéo, thuyết phục công chúng, chiếm lĩnh thị trường thông tin. 

Thứ hai, người đọc có thể hoàn toàn chủ động về không gian, thời gian và tư thế trong việc tiếp nhận thông tin; mặt khác, có thể đọc đi đọc lại một ấn phẩm để nhận thức, khai thác các tầng nắc thông tin về những vấn đề phức tạp, tế nhị. Chính lợi thế này đặt ra yêu cầu và tính chuyên nghiệp cao cho những người làm báo in trong quá trình cạnh tranh thông tin hiện nay.

Thái ba, thông tin có độ tin cậy, chính xác và tinh tư liệu cao, dễ bảo quản, nhất là đối với một nước ở trong khu vực khí hậu nhiệt đới ẩm như nước ta. Do đó, người ta còn cho rằng nhà báo là nhà chép sử, là người thư ký của thời đại. Hiện nay, với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin, việc lưu trữ các dữ liệu trên máy tính và phương tiện khác rất thuận tiện, nhưng tư liệu báo in vẫn có sức nặng riêng của nó. Vấn đề này cũng lại đặt ra cho những người làm báo in trong việc chắt lọc và liên kết các chi tiết, sự kiện và vấn đề thông tin để có thể tạo lập hệ thống thông tin dữ liệu tin cậy và thú vị, có sức thuyết phục cao.

Thứ tư, có thể dễ dàng chuyển tay nhau các ẩn phẩm báo in và bản tin thời sự, do đó công chúng trực tiếp có khả năng lây lan kết nối với công chúng gián tiếp, hình thành dư luận xã hội bền vững hơn.

Thứ năm, đề tài và nguồn tin trên báo in có thể là nguồn tin cho các loại hình báo chí khác khai thác, phát triển, nhất là truyền hình.

Những thế mạnh trên đòi hỏi những phẩm chất nghề nghiệp và năng khiếu báo chí - báo in ở những người làm báo in như phẩm chất tư duy logic, khả năng quan sát và năng lực ngôn từ... 

Tuy nhiên, báo in cũng có những điểm hạn chế của nó.

Thứ nhất, tính thời sự của thông tin chậm. Chu kỳ xuất bản hiện này ngắn nhất là từ 24 đến 12 giờ, trong khi tốc độ phát triển cuộc sống ngày càng nhanh, nhu cầu thông tin của công chúng cập nhiệt đới hội ngày càng cao trong điều kiện có sự hỗ trợ tối đa của kỹ thuật, công nghệ truyền thông cùng với các công cụ hỗ trợ mềm.

Thứ hai, ký hiệu thông tin của báo in đơn điệu, chỉ có chứ viết và hình ảnh tĩnh, kỹ năng xử lý thông tin bằng ngôn từ không cao và kỹ thuật viết và trình bay, in ấn không bắt mắt sẽ hạn chế tính hấp dẫn.

Thứ ba, việc phát hành báo in tốn kém, chậm chạp, cồng kềnh, phụ thuộc vào phương tiện vận tải, đường xá giao thông và có điều kiện thiên nhiên

Thứ tư, báo in nhìn chung đắt hơn các phương tiện truyền thông khác. Do đó, báo in không chỉ kén chọn công chúng từ bình diện trình độ văn hoá mà còn cả mức sống và điều kiện sống.

Thứ năm, trước đây, khi mua báo đọc xong, giấy báo cũ được sử dụng vào nhiều mục đích dân sinh khác, ngày nay giấy báo cũ hầu như chỉ có dùng vào việc tái chế. Phát triển báo in liên quan đến nguồn giấy, vấn đề trồng rừng và bảo vệ môi trường sinh thái; hiện này trong khi sử dụng, mực in bảo để phải đinh, sau khi sử dụng, rác thái báo in cũng là vấn đề.

Trong xu thế cạnh tranh gay gắt giữa các loại hình bảo chí hiện nay, báo in sẽ phải thích nghi bằng những phương thức kinh doanh, tồn tại và phát triển thích hợp, từ việc thiết thế nào cho hấp dẫn, trình bày, thiết kế, in và quản lý ra sao, rồi kết hợp với các dạng thức truyền thông khác như thế nào.... Có thể có nhiều nguyên nhân làm cho báo in sụt giảm số lượng phát hành, mất nhiều việc làm và gặp khó khăn hơn, ngoài sự cạnh tranh gay gắt của các kênh truyền thông hiện đại. Thứ nhất, xu hướng chi phối, kiểm soát ngày càng chặt chẽ của các tập đoàn kinh tế và các thế lực chính trị đã làm cho thông tin trở nên khô cứng và đơn điệu, vốn đã không được cập nhật bằng các kênh như phát thanh, truyền hình, Internet với nhiều hình thức trực tuyến, đa nguồn tin, thứ hai là ở các nước phát triển, loại nhật báo phát không (sống nhỏ vào quảng cáo) và phát tận nhà trước khi người ta bước ra khỏi cửa nhà lúc sáng sớm ngày càng gia tăng; thứ ba là không ít tờ báo in tự đánh mất mình khi ngày càng đi vào ngụy tạo sự kiện (như các cơ quan báo chí “a dua” theo chính quyền Mỹ và Anh loan tin rằng Iraq cả vũ khí giết người hàng loạt,..), chuyện giật gân rẻ tiền và gần đây là sử dụng tự do báo chí của một số tờ báo phương Tây đã xâm hại đến tự do tín ngưỡng của người Hồi giáo, mà ít chú tâm tới việc phát huy thế mạnh của mình là tác động vào nhận thức lý trí, khai thác chiều sâu sự kiện và vấn đề bằng lối viết gần gũi, hấp dẫn cũng như ít chú ý khai thác mảng đề tài bình dân, sát thực với đời sống thường ngày của cư dân. Và nhiều nguyên nhân khác nữa.

Nhiều tờ báo in chạy theo tin "hot" - trong khi không phải là thể mạnh của mình, đã bỏ rơi hoặc xem nhẹ năng lực lựa chọn và phân tích thông tin để thuyết phục và thu phục công chúng.

Tuy nhiên, báo in vẫn là trục chính của các phương tiện truyền thông đại chúng, mà quanh nó, các loại hình khác phát triển đa dạng. 

Tóm lại thì, dù báo in đứng trước nhiều nguy cơ nhưng không vì thế hạn chế cơ hội học tập của người đi theo báo in em nhé. Vì báo in là trục chính nên học và hiểu tốt báo in em sẽ nắm vững cả những loại hình báo chí còn lại