Tiềm năng nông nghiệp của CỦ ẤU
Mùa ấu Lấp Vò
Đồng ấu
gọi là củ ấu nhưng chính xác phải là "quả" ấu. Hoa ấu khi tàn sẽ hình thành quả, quả ấu vùi xuống nước, phát triển. Khi già, trái ấu rụng và vùi xuống bùn nên dân gian quen miệng gọi là củ ấu.
Củ ấu có hình sừng trâu, thịt củ có nhiều tinh bột. Số lượng củ của mỗi cây ấu khác nhau tùy thuộc vào thời gian trồng. Vào vụ, một bụi ấu có thể thu hoạch đến 20 củ, mỗi ruộng thu vài tạ.
“Thương nhau củ ấu cũng tròn”. Lớn thêm một chút, vào những đêm trăng sáng, các em đã biết nắm tay nhau chạy vòng tròn quanh sân, hát vang bài đồng dao ngộ nghĩnh: “Con quạ đứt đuôi, con ruồi đứt cánh, đòn gánh có mấu, củ ấu có ngà, tù và có lưỡi, cây bưởi có hoa”. Các cô gái làng Lúa quanh năm lam lũ với ruộng đồng, nước da đen giòn, khỏe khoắn cũng tự hào với vẻ đẹp mặn mà và nét duyên thầm của mình: “Thân em như củ ấu gai/Ruột trong thì trắng, vỏ ngoài thì đen/Ai ơi nếm thử mà xem/Nếm xong mới biết rằng em ngọt bùi”
ấu là loại cây rất lành và dễ tính hơn cả lúa khoai. Những khoảnh ruộng lầy không cấy được lúa hay mấy thước mặt ao đầu ngõ là đủ để cấy ấu rồi. Sau gần hai tháng ngâm mình trong bùn đen, ấu giống cựa mình, bén rễ mọc thành cây trên mặt nước. Ấu không mọc quá sâu vào lòng bùn mà chỉ nổi bồng bềnh trên mặt ruộng mỗi khi nước đầy. Lá ấu kết chùm mỏng mảnh, nhỏ hơn lá gan trâu. Hoa trưởng thành trổ ra từ cuống nhỏ tí xíu, trắng tinh.
Ấu là cây thuỷ sinh, thích hợp sống ở các ao, đầm và những chân ruộng có nước quanh năm. Lá ấu mọc so le nổi trên mặt nước, hình tròn, mép có răng cưa thưa, sức vươn khá tốt. Ấu có thể xuống giống bằng dây hoặc trồng bằng củ
Lá ấu mọc thành từng chùm mỏng mảnh và nhỏ hơn lá gan trâu. Khi ấu trưởng thành, hoa của nó mọc ra từ cuống, nhỏ tí xíu, trắng tinh một màu. Khi ấy, cả cánh đồng quê tôi, lác đác nhưng ruộng ấu màu xanh thẫm điểm lẫn sắc trắng của cánh hoa.
Thú nhất là được xem thời kỳ ấu ra củ. Thường thì mỗi gốc ấu ra được 5 đến 7 củ, củ ấu nhỏ trông rất xinh xắn, màu hồng hồng, lúc nhúc như những chú lợn con bám vào gốc. Dần dần, củ ấu ăn dinh dưỡng của đất bùn, củ căng ra, vỏ đen dần và hình hài cũng rõ
