Thực phẩm biến đổi Gene (GMO - Genetically Modified Organism) rốt cục có lợi hay có hại?
Là một sinh viên Nông Nghiệp, mình đã luôn quan tâm đến vấn đề xoay quanh những tiến bộ của khoa học công nghệ và lợi ích của chúng cho việc làm nông và đời sống người nông dân.
Qua quan sát, mình nhận thấy một trong những chủ đề được bàn luận (thậm chí tranh luận) sôi nổi hiện nay chính là việc liệu các thực phẩm biến đổi Gene (GMO - Genetically Modified Organism) sẽ mang lại nhiều lợi ích hay mối nguy hơn cho đời sống chúng ta.
Mình không phải là chuyên gia, nên trong bài viết này xin chỉ tổng hợp lại một số quan điểm trái chiều xoay quanh GMO, và cũng xin đặt ra vấn đề và câu hỏi cho bạn đọc:
Các bạn ủng hộ hay không ủng hộ việc phát triển và sử dụng rộng rãi GMO?
(Nguồn: Doanh nhân Sài Gòn)
Về mặt định nghĩa thì khá đơn giản: các bạn có thể hiểu sinh vật biến đổi gene là những sinh vật có gene bị biến đổi khác với cấu trúc DNA tự nhiên của chúng. Việc biến đổi này có thể giúp chọn ra các loại gene tốt (có khả năng kháng bệnh cao...) và cấy gene đó vào các sinh vật khác, và nhờ vậy mà các sinh vật này sẽ có thể phát triển được những đặc tính vượt trội so với trước khi cấy.
Những lợi ích của GMO chủ yếu là những điểm sau:
- Giúp tăng sản lượng cây trồng. (tuy nhiên nhiều nghiên cứu cho thấy sự gia tăng này không cao so với cây trồng thông thường)
- Giúp tăng chất lượng. (tăng cường khả năng kháng sâu bệnh)
- Giúp tăng tính đa dạng của sản phẩm nông nghiệp. (ví dụ: ngô nhiều màu)
- Giúp tăng trưởng kinh tế - lợi ích này là tổng hợp của 3 lợi ích trên.
Tuy nhiên, nhiều người tỏ ra e ngại về GMO, vì:
- GMO có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người.
- GMO có thể gây mất cân bằng hệ sinh thái.
- GMO làm gia tăng việc dùng thuốc diệt cỏ - rất có hại. (vì cỏ biến đổi gene có sức đề kháng cao hơn rất nhiều --> nông dân cũng phải tăng cường độ thuốc diệt cỏ)
- Các chính phủ không quản lý chặt chẽ việc sử dụng công nghệ biến đổi gene của các tổ chức --> thiếu bảo đảm, an toàn.
Dưới đây là một số hình ảnh của cây trồng biến đổi gene:
Chuối và xoài biến đổi gene (Nguồn: TheLEADER)
Ngô biến đổi gene có nhiều màu (Nguồn: maderasdesudamerica.com)
Bí ngô biến đổi gene khổng lồ (Nguồn: tintaynguyen.com)
Các bạn ủng hộ hay không ủng hộ việc phát triển và sử dụng rộng rãi GMO?
Nguồn:
gmo
,thực phẩm biến đổi gene
,cây trồng biến đổi gene
,nông nghiệp
Cảm ơn bạn đã mời mình tham gia vào bài viết này. Ý kiến mình nếu ngắn gọn thì như sau: mình hoàn toàn ủng hộ thực phẩm biến đổi gien.
Thứ nhất, nếu định nghĩa 'thực phẩm biến đổi gien' đơn giản là các loại thực phẩm có gien khác so với cấu trúc ADN tự nhiên, thì thực ra con người đã biến đổi gien của thực phẩm từ hàng nghìn (hoặc có khi hàng vạn) năm nay rồi, khi con người biết chọn lọc chăn nuôi/trồng chọt (selective breeding). Nhưng có thể một số người không công nhận điều này, vì có thể coi quá trình chọn lọc vẫn là từ những gien xuất hiện tự nhiên.
Nhưng trong vòng những trăm năm qua, con người cũng đã sử dụng các hóa chất, hoặc chất phóng xạ, v.v. để biến đổi gien thực phẩm. Tại Việt Nam, ba loại gạo VND 95-20, VND-99-1, và VN121 chính từ việc biến đổi gien kiểu này mà tạo thành.
Trên thế giới, thì khi nói đến GMO, thường là nói đến cụ thể các loại thực được biến đổi gien theo cách thức cụ thể là gien chuyển hóa (transgenic organism). Đây là khi chúng ta biến đổi gien một loài sinh vật có chủ ý, thay vì là ngẫu nhiên. Thực ra vi sao GMO bị coi là có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người là vì cách thức biến đổi gien này. Thường chúng ta sẽ dùng một biện pháp để nhét gien mong muốn vào một đoạn cụ thể của bộ ADN (recombinant DNA technology). Cái lo sợ là đoạn gien có thể không ghép vô sinh vật mình muốn, hoặc có thể 'nhảy ra' khỏi bộ ADN. Nếu đoạn gien này vô con người mà có cách nào đó vô được tế bào của con người, và tìm được một đoạn ADN tương tụ thì có thể... ghép vào bộ ADN của con người. Tuy nhiên, chắc câc bạn cũng có thể hình dung điều này khó xảy ra đến mức nào. Vì,
1.) Đoạn ADN được cấy ghép vô loài sinh vật mình muốn phải trong môi trường rất cụ thể. Ra khỏi môi trường đó đoạn ADN sẽ bắt đầu phân hủy ngay.
2.) Con người có nhiều cơ chế để phân hủy những đoạn ADN lạc lõng này, nên vô con người rồi cũng sẽ bị phân hủy. Hơn nữa, kể cả một đoạn ADN ngắn thôi cũng khó có thể chui vô tế bào con người được - đơn giản vì phân tử ADN thường quá to.
3.) Có cơ trế giúp đưa được phân tử ADN vô tế bào, nhưng xong tế bào con người cũng có cơ chế phân hủy ADN không của loài người.
4.) Kể cả có biến đổi ADN của con người, thì cũng còn tùy tế bào. Như tế bào da chẳng hạn, chết liên tục nên có bị biến đổi gien cũng không ảnh hưởng lâu dài đến con người.
Vậy nên xác suất công nghệ này trực tiếp làm ảnh hưởng đến sức khỏe con người gần như là không. Ít ra theo ý kiến của mình là vậy.
Về việc thực phẩm biến đổi gien ảnh hưởng đến sức khỏe thì có thể. Biết đâu gien giúp một loại thực phẩm tăng trưởng hay kháng dịch bệnh lại tạo nên chất gì đó có hại? Thường sự ảnh hưởng của bất cứ gien nào khi biến đổi gien một sinh vật cũng sẽ được kiểm tra kĩ trước khi được lưu thông, nhưng có xác suất sẽ bị thiếu sót gì đó. Nhưng sự thật là giống nào mới cũng có nguy cơ này thôi, kể cả qua những cách tạo giống mới, như lai giống chẳng hạn.
Vậy nên tác hại của GMO thực sự bị thổi phồng lên rất nhiều so với thực tế.
Cùng đó là mối lo sợ sẽ có những giống cỏ biến đổi gien có sức đề kháng cao hơn. Trừ khi ai đó cố tình biển đổi gien cỏ dại, thì khả năng cỏ dại nhận được gien từ cây cỏ biến đổi gien là gần như không thể (theo nghiên cứu hiện nay). Well, thực ra có một cơ hội các loài GMO có thể lai tạo với sinh vật tự nhiên, tạo nên những loài sinh vật mới gây hại. Nhưng tất cả các loài sinh vật chúng ta hiện đang nuôi trồng mà đã qua thuàn hóa/biến đổi gien theo cách khác đều có nguy cơ này.
Cuối cùng, GMO có thể làm mất cân bằng hệ sinh thái. Thực chất, bất cứ loài cây trồng nào cũng có thể làm mất cân bằng hệ sinh thái, kể cả một loài thực vật hoàn toàn tự nhiên, nhưng được đưa vô môi trường mới.
Vậy thực chất tác hại của GMO gần như không khác gì loài sinh vật khác mà con người nuôi trồng. Nguy cơ duy nhất, là cụ thể đoạn gien cấy ghép có thể biến đổi gien con hoặc sinh vật khác, nhưng mình đọc nhiều nghiên cứu và tin tức nhưng chưa bao giờ gặp phải ví dụ nào cả.
Ngược lại thì GMO năng xuất cao hơn, trống dịch bệnh tốt hơn, có thể nuôi trồng ở nhiều nơi hơn (đặc biệt quan trọng như những nơi như VN, khi hay bị lũ lụt), đỡ hoặc khỏi phải sử dụng thuốc trừ sâu luôn, ngon hơn, bổ dưỡng hơn, nói chung mới chính là 'siêu thực phẩm'. :3 Haha nói thế thôi chứ không phải giống GMO nào cũng được tuyệt hảo như vậy, nhưng nói chung thì GMO tốt hơn dạng bình thường.
Mình thì thà chịu rủi ro chưa bao giờ xác minh được là có thể bị biến đổi gien, còn hơn nhìn thấy cảnh không có đủ thực phẩm cho loài người, bị ngộ độc thuốc trừ sâu, và/hoặc môi trường bị tàn phá nhiều hơn.
Còn những vấn đề GMO và các loại thực phẩm khác cùng có thể gây nên, thì là một chủ đề khác mình xin nhường lại cho người am hiểu hơn.
Cảm ơn mọi người đã đọc, và xin lỗi là post của mình hơi dài nhé.
Thứ nhất, nếu định nghĩa 'thực phẩm biến đổi gien' đơn giản là các loại thực phẩm có gien khác so với cấu trúc ADN tự nhiên, thì thực ra con người đã biến đổi gien của thực phẩm từ hàng nghìn (hoặc có khi hàng vạn) năm nay rồi, khi con người biết chọn lọc chăn nuôi/trồng chọt (selective breeding). Nhưng có thể một số người không công nhận điều này, vì có thể coi quá trình chọn lọc vẫn là từ những gien xuất hiện tự nhiên.
Nhưng trong vòng những trăm năm qua, con người cũng đã sử dụng các hóa chất, hoặc chất phóng xạ, v.v. để biến đổi gien thực phẩm. Tại Việt Nam, ba loại gạo VND 95-20, VND-99-1, và VN121 chính từ việc biến đổi gien kiểu này mà tạo thành.
Trên thế giới, thì khi nói đến GMO, thường là nói đến cụ thể các loại thực được biến đổi gien theo cách thức cụ thể là gien chuyển hóa (transgenic organism). Đây là khi chúng ta biến đổi gien một loài sinh vật có chủ ý, thay vì là ngẫu nhiên. Thực ra vi sao GMO bị coi là có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người là vì cách thức biến đổi gien này. Thường chúng ta sẽ dùng một biện pháp để nhét gien mong muốn vào một đoạn cụ thể của bộ ADN (recombinant DNA technology). Cái lo sợ là đoạn gien có thể không ghép vô sinh vật mình muốn, hoặc có thể 'nhảy ra' khỏi bộ ADN. Nếu đoạn gien này vô con người mà có cách nào đó vô được tế bào của con người, và tìm được một đoạn ADN tương tụ thì có thể... ghép vào bộ ADN của con người. Tuy nhiên, chắc câc bạn cũng có thể hình dung điều này khó xảy ra đến mức nào. Vì,
1.) Đoạn ADN được cấy ghép vô loài sinh vật mình muốn phải trong môi trường rất cụ thể. Ra khỏi môi trường đó đoạn ADN sẽ bắt đầu phân hủy ngay.
2.) Con người có nhiều cơ chế để phân hủy những đoạn ADN lạc lõng này, nên vô con người rồi cũng sẽ bị phân hủy. Hơn nữa, kể cả một đoạn ADN ngắn thôi cũng khó có thể chui vô tế bào con người được - đơn giản vì phân tử ADN thường quá to.
3.) Có cơ trế giúp đưa được phân tử ADN vô tế bào, nhưng xong tế bào con người cũng có cơ chế phân hủy ADN không của loài người.
4.) Kể cả có biến đổi ADN của con người, thì cũng còn tùy tế bào. Như tế bào da chẳng hạn, chết liên tục nên có bị biến đổi gien cũng không ảnh hưởng lâu dài đến con người.
Vậy nên xác suất công nghệ này trực tiếp làm ảnh hưởng đến sức khỏe con người gần như là không. Ít ra theo ý kiến của mình là vậy.
Về việc thực phẩm biến đổi gien ảnh hưởng đến sức khỏe thì có thể. Biết đâu gien giúp một loại thực phẩm tăng trưởng hay kháng dịch bệnh lại tạo nên chất gì đó có hại? Thường sự ảnh hưởng của bất cứ gien nào khi biến đổi gien một sinh vật cũng sẽ được kiểm tra kĩ trước khi được lưu thông, nhưng có xác suất sẽ bị thiếu sót gì đó. Nhưng sự thật là giống nào mới cũng có nguy cơ này thôi, kể cả qua những cách tạo giống mới, như lai giống chẳng hạn.
Vậy nên tác hại của GMO thực sự bị thổi phồng lên rất nhiều so với thực tế.
Cùng đó là mối lo sợ sẽ có những giống cỏ biến đổi gien có sức đề kháng cao hơn. Trừ khi ai đó cố tình biển đổi gien cỏ dại, thì khả năng cỏ dại nhận được gien từ cây cỏ biến đổi gien là gần như không thể (theo nghiên cứu hiện nay). Well, thực ra có một cơ hội các loài GMO có thể lai tạo với sinh vật tự nhiên, tạo nên những loài sinh vật mới gây hại. Nhưng tất cả các loài sinh vật chúng ta hiện đang nuôi trồng mà đã qua thuàn hóa/biến đổi gien theo cách khác đều có nguy cơ này.
Cuối cùng, GMO có thể làm mất cân bằng hệ sinh thái. Thực chất, bất cứ loài cây trồng nào cũng có thể làm mất cân bằng hệ sinh thái, kể cả một loài thực vật hoàn toàn tự nhiên, nhưng được đưa vô môi trường mới.
Vậy thực chất tác hại của GMO gần như không khác gì loài sinh vật khác mà con người nuôi trồng. Nguy cơ duy nhất, là cụ thể đoạn gien cấy ghép có thể biến đổi gien con hoặc sinh vật khác, nhưng mình đọc nhiều nghiên cứu và tin tức nhưng chưa bao giờ gặp phải ví dụ nào cả.
Ngược lại thì GMO năng xuất cao hơn, trống dịch bệnh tốt hơn, có thể nuôi trồng ở nhiều nơi hơn (đặc biệt quan trọng như những nơi như VN, khi hay bị lũ lụt), đỡ hoặc khỏi phải sử dụng thuốc trừ sâu luôn, ngon hơn, bổ dưỡng hơn, nói chung mới chính là 'siêu thực phẩm'. :3 Haha nói thế thôi chứ không phải giống GMO nào cũng được tuyệt hảo như vậy, nhưng nói chung thì GMO tốt hơn dạng bình thường.
Mình thì thà chịu rủi ro chưa bao giờ xác minh được là có thể bị biến đổi gien, còn hơn nhìn thấy cảnh không có đủ thực phẩm cho loài người, bị ngộ độc thuốc trừ sâu, và/hoặc môi trường bị tàn phá nhiều hơn.
Còn những vấn đề GMO và các loại thực phẩm khác cùng có thể gây nên, thì là một chủ đề khác mình xin nhường lại cho người am hiểu hơn.
Cảm ơn mọi người đã đọc, và xin lỗi là post của mình hơi dài nhé.
Nội dung liên quan
Nội dung sắp xếp theo thời gian
Hung Viet Nguyen
Thứ nhất, nếu định nghĩa 'thực phẩm biến đổi gien' đơn giản là các loại thực phẩm có gien khác so với cấu trúc ADN tự nhiên, thì thực ra con người đã biến đổi gien của thực phẩm từ hàng nghìn (hoặc có khi hàng vạn) năm nay rồi, khi con người biết chọn lọc chăn nuôi/trồng chọt (selective breeding). Nhưng có thể một số người không công nhận điều này, vì có thể coi quá trình chọn lọc vẫn là từ những gien xuất hiện tự nhiên.
Nhưng trong vòng những trăm năm qua, con người cũng đã sử dụng các hóa chất, hoặc chất phóng xạ, v.v. để biến đổi gien thực phẩm. Tại Việt Nam, ba loại gạo VND 95-20, VND-99-1, và VN121 chính từ việc biến đổi gien kiểu này mà tạo thành.
Trên thế giới, thì khi nói đến GMO, thường là nói đến cụ thể các loại thực được biến đổi gien theo cách thức cụ thể là gien chuyển hóa (transgenic organism). Đây là khi chúng ta biến đổi gien một loài sinh vật có chủ ý, thay vì là ngẫu nhiên. Thực ra vi sao GMO bị coi là có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người là vì cách thức biến đổi gien này. Thường chúng ta sẽ dùng một biện pháp để nhét gien mong muốn vào một đoạn cụ thể của bộ ADN (recombinant DNA technology). Cái lo sợ là đoạn gien có thể không ghép vô sinh vật mình muốn, hoặc có thể 'nhảy ra' khỏi bộ ADN. Nếu đoạn gien này vô con người mà có cách nào đó vô được tế bào của con người, và tìm được một đoạn ADN tương tụ thì có thể... ghép vào bộ ADN của con người. Tuy nhiên, chắc câc bạn cũng có thể hình dung điều này khó xảy ra đến mức nào. Vì,
1.) Đoạn ADN được cấy ghép vô loài sinh vật mình muốn phải trong môi trường rất cụ thể. Ra khỏi môi trường đó đoạn ADN sẽ bắt đầu phân hủy ngay.
2.) Con người có nhiều cơ chế để phân hủy những đoạn ADN lạc lõng này, nên vô con người rồi cũng sẽ bị phân hủy. Hơn nữa, kể cả một đoạn ADN ngắn thôi cũng khó có thể chui vô tế bào con người được - đơn giản vì phân tử ADN thường quá to.
3.) Có cơ trế giúp đưa được phân tử ADN vô tế bào, nhưng xong tế bào con người cũng có cơ chế phân hủy ADN không của loài người.
4.) Kể cả có biến đổi ADN của con người, thì cũng còn tùy tế bào. Như tế bào da chẳng hạn, chết liên tục nên có bị biến đổi gien cũng không ảnh hưởng lâu dài đến con người.
Vậy nên xác suất công nghệ này trực tiếp làm ảnh hưởng đến sức khỏe con người gần như là không. Ít ra theo ý kiến của mình là vậy.
Về việc thực phẩm biến đổi gien ảnh hưởng đến sức khỏe thì có thể. Biết đâu gien giúp một loại thực phẩm tăng trưởng hay kháng dịch bệnh lại tạo nên chất gì đó có hại? Thường sự ảnh hưởng của bất cứ gien nào khi biến đổi gien một sinh vật cũng sẽ được kiểm tra kĩ trước khi được lưu thông, nhưng có xác suất sẽ bị thiếu sót gì đó. Nhưng sự thật là giống nào mới cũng có nguy cơ này thôi, kể cả qua những cách tạo giống mới, như lai giống chẳng hạn.
Vậy nên tác hại của GMO thực sự bị thổi phồng lên rất nhiều so với thực tế.
Cùng đó là mối lo sợ sẽ có những giống cỏ biến đổi gien có sức đề kháng cao hơn. Trừ khi ai đó cố tình biển đổi gien cỏ dại, thì khả năng cỏ dại nhận được gien từ cây cỏ biến đổi gien là gần như không thể (theo nghiên cứu hiện nay). Well, thực ra có một cơ hội các loài GMO có thể lai tạo với sinh vật tự nhiên, tạo nên những loài sinh vật mới gây hại. Nhưng tất cả các loài sinh vật chúng ta hiện đang nuôi trồng mà đã qua thuàn hóa/biến đổi gien theo cách khác đều có nguy cơ này.
Cuối cùng, GMO có thể làm mất cân bằng hệ sinh thái. Thực chất, bất cứ loài cây trồng nào cũng có thể làm mất cân bằng hệ sinh thái, kể cả một loài thực vật hoàn toàn tự nhiên, nhưng được đưa vô môi trường mới.
Vậy thực chất tác hại của GMO gần như không khác gì loài sinh vật khác mà con người nuôi trồng. Nguy cơ duy nhất, là cụ thể đoạn gien cấy ghép có thể biến đổi gien con hoặc sinh vật khác, nhưng mình đọc nhiều nghiên cứu và tin tức nhưng chưa bao giờ gặp phải ví dụ nào cả.
Ngược lại thì GMO năng xuất cao hơn, trống dịch bệnh tốt hơn, có thể nuôi trồng ở nhiều nơi hơn (đặc biệt quan trọng như những nơi như VN, khi hay bị lũ lụt), đỡ hoặc khỏi phải sử dụng thuốc trừ sâu luôn, ngon hơn, bổ dưỡng hơn, nói chung mới chính là 'siêu thực phẩm'. :3 Haha nói thế thôi chứ không phải giống GMO nào cũng được tuyệt hảo như vậy, nhưng nói chung thì GMO tốt hơn dạng bình thường.
Mình thì thà chịu rủi ro chưa bao giờ xác minh được là có thể bị biến đổi gien, còn hơn nhìn thấy cảnh không có đủ thực phẩm cho loài người, bị ngộ độc thuốc trừ sâu, và/hoặc môi trường bị tàn phá nhiều hơn.
Còn những vấn đề GMO và các loại thực phẩm khác cùng có thể gây nên, thì là một chủ đề khác mình xin nhường lại cho người am hiểu hơn.
Cảm ơn mọi người đã đọc, và xin lỗi là post của mình hơi dài nhé.