Thông điệp về văn học nghệ thuật trong tác phẩm Bông hồng vàng là gì?
kiến thức chung
Mỗi một tác phẩm văn chương đều mang trong mình những thông điệp riêng được tác giả truyền tải tới độc giả qua chất liệu nghệ thuật ngôn từ. Thông điệp mà Pauxtôpxki muốn gửi gắm qua tác phẩm Bông hồng vàng chính là vẻ đẹp và bản chất của văn chương. Văn chương tự nó toát lên vẻ đẹp riêng, không màu mè, không diêm dúa cầu kỳ, không ép buộc. Giống như trong Bông hồng vàng, nhà văn tâm sự: “Tôi sống, tôi làm việc, tôi yêu, tôi đau khổ, tôi hi vọng, tôi mơ ước, chỉ biết chắc một điều rằng, sớm hay muộn, đến tuổi trưởng thành hoặc hơn nữa, thậm chí có thể khi đã về già, tôi sẽ viết. Tôi sẽ viết không phải vì tôi đã đặt ra cho mình nhiệm vụ ấy mà là vì tâm hồn, trái tim, khối óc tôi đòi hỏi phải làm như vậy, Và bởi vì văn học, đối với tôi, là một hiện tượng đẹp đẽ nhất thế giới”.
Bông hồng vàng là cuốn sách độc đáo về lao động nhà văn. Văn học là bông hoa của lòng kiên trì và tình yêu cuộc sống. Sáng tác của nhà văn là việc gom góp bụi vàng để đúc nên những bông hồng vàng dâng tặng cho đời. Nghề làm văn, đó hẳn là một công việc khó nhọc và đầy gian nan vất vả, nhưng, Pauxtôpxki không hề cảm thấy mệt mỏi, ông coi đó là một công việc tuyệt đẹp. Suốt cuộc đời cầm bút của mình, Pauxtôpxki luôn trung thành với quan điểm tìm kiếm, chắt chiu cái đẹp từ cuộc đời dưới muôn ngàn biến thể và thể hiện nó trên trang viết theo cách cảm hiểu rất riêng từ chính trái tim và tâm hồn nhà văn. Nét độc đáo là Pauxtôpxki không trình bày các quan niệm nghệ thuật của mình dưới dạng lí luận thuần túy. Bao giờ ông cũng khéo léo truyền tải đến người đọc quan niệm nghệ thuật của mình thông qua các mẩu chuyện, qua chân dung các nghệ sĩ nổi tiếng và qua thực tế sáng tác của bản thân. Vì thế, những suy nghĩ, trăn trở của ông về nghề văn đến với người đọc hết sức nhẹ nhàng mà sâu sắc, thấm thía. Ông viết trong tập Bông hồng vàng: “Mỗi phút, mỗi lời tình cờ được nói ra và mỗi cái nhìn tình cờ ta bắt gặp, mỗi ý nghĩ sâu sắc hoặc vui đùa, mỗi rung động thầm lặng của con tim, cũng như cả đến một bông xốp của hoa hướng dương đang bay hay lửa sao trong một vũng nước đêm. Tất cả những cái đó đều là những hạt rất nhỏ của bụi vàng. Hãy bòn đãi, thug om những bụi vàng ấy và tôi luyện chúng thành hợp kim để đánh lấy cho mình một bông hồng vàng hạnh phúc”.
Cái đẹp của nghệ thuật, theo Pauxtôpxki, chính là ở những cái chợt đến ấy, những cái tưởng chừng rất nhỏ nhặt trong cuộc sống đời thường lại là chất liệu để làm nên những tuyệt tác. Trong Bông hồng vàng, Pauxtôpxki nêu lên ý nghĩa, tầm quan trọng của văn học nghệ thuật, sứ mệnh của nhà văn. Văn học nghệ thuật chính là nơi ươm mầm cho những vẻ đẹp bình dị từ cuộc sống thường nhật xung quanh ta. Ẩn dưới lớp bùn của hiện thực kia, đó có thể là một hiện thực tàn khốc đượm màu xám xịt, thế nhưng, Pauxtôpxki vẫn tìm ra đâu đó những hạt bụi vàng lấp lánh, ánh lên vẻ đẹp nguyên bản của nó. Văn học nghệ thuật không chỉ phản ánh sự thật đến trần trụi mà nhiệm vụ của nó còn là vẽ lên cho độc giả cái vẻ đẹp không mất đi dưới cái tàn khốc của cuộc sống đời thực. Điều đó khiến con người ta thêm tin tưởng vào một thế giới tốt đẹp, nơi có những khát vọng sống cao đẹp. Cũng giống như câu chuyện về bông hồng vàng mà Jane Charmet đã kể cho Suzanne nghe, rằng ai đã chạm tay vào bông hồng vàng được làm bằng tình yêu, người đó sẽ được sống trong hạnh phúc viên mãn. Bông hồng vàng chính là hình tượng nghệ thuật hóa thể hiện một tình yêu cao đẹp, một tình yêu chưa từng được nói ra, cho dù là nhỏ thôi, cho dù chưa từng được trao đi thì nó vẫn sáng lấp lánh và tồn tại vĩnh cửu.
Bên cạnh đó, ông truyền lại cả những kinh nghiệm quý giá của bản thân trong hoạt động sáng tác từ việc thu thập tư liệu cuộc sống, hình thành ý tưởng, cảm hứng sáng tác, gọt giũa câu chữ cho đến khi đứa con tinh thần của nhà văn chào đời. Nhà văn chân chính không thể không có vốn sống, không thể không hiểu biết về con người và thời đại mình. Cuộc sống của nhà văn không thể tách rời nhiệm vụ đi sâu, khám phá bản chất đời sống.
Không những vậy, Bông hồng vàng còn là tác phẩm mang đậm tính nhân văn cao cả. Tác phẩm mở ra một thế giới bình yên, êm đềm và nhẹ nhàng trước thế chiến thứ II, thế giới của những người con nước Nga bình dị, đôn hậu và lóng lánh chất thơ. Kể cả với những điều xấu xa và tuyệt vọng nhất của thế giới này, Pauxtôpxki cũng vẫn giống như người quét rác Jane Charmet tốt bụng trong truyện ngắn Bông hồng vàng, cần mẫn sàng đãi trong rác rưởi lọc ra những bụi vàng lấp lánh đem đúc thành bông hồng nhỏ. Bông hồng vàng tương truyền sẽ mang đến hạnh phúc cho những ai may mắn sở hữu. Về điểm này, Pauxtôpxki quả thực rất giống với nhà văn viết truyện cổ tích của Đan Mạch, Hans Christian Andersen, người không biết gì về sức mạnh của mình cho tới khi nhà thơ Ingheman đùa cợt nói với ông: "Anh có một khả năng quý báu là trong bất cứ cống rãnh nào anh cũng tìm ra được ngọc trai", trích Người kể chuyện cổ tích (K.Paustovski). Thông qua tác phẩm đầy tính nhân văn này, Paustovski muốn gửi tới độc giả thông điệp về những điều đẹp đẽ, những niềm hạnh phúc nhỏ nhắn mà chúng ta đã bỏ quên hay xem như xa xỉ trong cuộc sống vội vã của mình.
Bông hồng vàng quả thực là một trong những tác phẩm xuất sắc của Pauxtôpxki. Tác phẩm không chỉ vẽ lên được bức tranh về hiện thực cuộc sống mà bên cạnh đó, Pauxtôpxki còn chấm vào bức tranh đó những điểm rất nhỏ thôi nhưng lại là trung tâm của cả một câu chuyện, là nét đẹp bình dị, mộc mạc nhưng lại lãng mạn và sâu lắng. Thông qua đó, độc giả có thể hiểu rõ hơn về vẻ đẹp thuần túy của văn chương, về cái đẹp được nhà văn lượm nhặt từ cuộc sống để rồi hun đúc thành những Bông hồng vàng tinh xảo trong từng đường nét dâng tặng cho đời. Tác phẩm đến với độc giả là nhờ vào tình yêu, sự kiên trì, nhiệt huyết và đam mê của mỗi một người nghệ sỹ. Đó cũng là lý do vì sao văn học nghệ thuật luôn mang nét đẹp riêng, vừa mộc mạc đơn sơ, lại vừa tinh tế sâu sắc. Vẻ đẹp đó sẽ là thứ vĩnh cửu, trường tồn mãi theo năm tháng. Đây cũng chính là những thông điệp về văn học nghệ thuật mà Pauxtôpxki muốn gửi gắm tới độc giả thông qua tác phẩm Bông hồng vàng.
Nội dung liên quan
Lan Minh