Thời xưa chưa có la bàn người ta làm thế nào để xác định phương hướng khi đi biển?
Từ ngày các nhà thám hiểm đi biển rõ ràng là chưa có la bàn, làm sao mà họ có thể xác định phương hướng giũa biển được nhỉ
la bàn
,thám hiểm
,lịch sử
,khoa học
Ban đầu, khi con người mới bắt đầu vươn khơi bám biển. Cách xác định phương hướng duy nhất là dựa theo các dấu hiệu trên bờ biển. Các con thuyền vừa do thiếu khả năng đi xa bờ, vừa cần các cột mốc trên bờ để xác định phương hướng, nên thường đi ven theo đường bờ biển. Do đó, các chuyến hải hành thời kỳ này thường mất nhiều thời gian và phải đi qua nhiều trạm trung chuyển.
Sau này, khi trình độ hải hành đã phát triển hơn. Các con tàu cũng có thể vươn xa hơn. Người ta bắt đầu dựa vào nhiều yếu tố tự nhiên như các vì sao, hướng gió dòng hải lưu để xác định phương hướng.
Khi trình độ khoa học phát triển hơn, thì có thể dựa vào nhiều phương pháp kỹ thuật để xác định phương hướng:
Herodotus trong trước tác của mình, miêu tả rằng người Hy Lạp cho kỵ mã di chuyển trên đất liền để vẽ bản đồ các đường bờ biển. Rồi dùng các phương pháp toán học để định vị phương hướng trên bản đồ.
Các thuyền trưởng trong thời đại hàng hải thường dùng kính lục phân, máy kinh vĩ,... để xác định vị trí các vì sao, mặt trời. Tiếp đó dựa vào bản đồ và số liệu đo đạt để xác định vị trí rồi tính toán phương hướng...
Ngoài ra, người ta cũng cố gắng phát triển la bàn theo nguyên lý con quay hồi chuyển: trước khi di chuyển, người ta sẽ cố gắng chỉnh kim về một hướng thật chính xác. Khi thuyền di chuyển, con quay trong thuyền sẽ tự động điều khiển kim thay đổi hướng theo hướng di chuyển của con thuyền,...(Vd: khi thuyền quay sang phải 10°, con quay sẽ tự chuyển kim sang trái 10°)
Nội dung liên quan
Trần Long
Nguyễn Quang Vinh
Lúc chưa có la bàn, tàu thuyền thường không đi xa, và thường đi sát theo bờ biển để tránh lạc đường (do đó mà phải đến cuối thế kỷ 15, con người mới dám vượt đại dương và kết quả tìm ra Tân Thế Giới).
Nhưng trước đó thì các hoa tiêu cũng đã đi biển và tất nhiên cần định hướng.
Ban đầu, các hoa tiêu sẽ dựa vào bản đồ và ước đoán hướng đi, dựa vào vị trí khởi hành, vận tốc và hướng di chuyển sẽ ước đoán đc nơi đến.
Muốn định hướng giữa biển mà chưa có la bàn, thông thường thủy thủ sẽ định hướng dựa vào Mặt Trăng, Mặt Trời, chỉ cần biết thời gian trong ngày, dựa vào hướng mọc lặn mà suy ra đc phương hướng.
Ban đêm có thể định hướng dựa vào các ngôi sao, ở phía bắc là sao Bắc Cực, luôn ở hướng chính bắc (do nó nằm trên trục quay của Trái Đất), phía nam có Chòm sao Thập Tự cũng là mốc chỉ hướng.
Nếu trời nhiều mây, các hoa tiêu còn định hướng nhờ gió. Bằng các xác định hướng gió khi có Mặt Trời/Mặt Trăng, sau đó dựa vào các con sóng do gió tạo ra. Từ đó xác định phương hướng.