THIÊN KIẾN XÁC NHẬN ( Confirmation bias).
⚠️ Nguồn: iammaitrang, trangtamli, wikipedia , news straits times và tổng hợp từ nhiều nguồn khác.
▶️ Trước khi vào vấn đề chính, mình muốn hỏi bạn một câu hỏi:
➡️ Bạn hãy điền giúp mình 3 chữ cái tiếp theo của dãy sau:
A, B, C, D, ... (không hề đố mẹo nha)😊
Có phải câu trả lời của bạn là: E, F, G đúng không? Hoàn toàn chính xác✅
⏩ Vậy bạn rút ra được quy luật của dãy này là gì: Là chữ đứng liền sau chữ đằng trước ở trong bảng chữ cái Alphabet? Không chính xác
⚠️ Nhưng nếu mình nói rằng: đằng sau dãy đó là J, Z, F,... cũng hoàn toàn chính xác thì sao❓
🧐 Vậy rốt cuộc quy luật của dãy chữ này là gì❓ Câu trả lời của mình chỉ đơn giản là: Những chữ đằng sau chỉ cần là những chữ cái còn thiếu trong bảng chữ cái Alphabet thôi (không tính đến thứ tự).
⚠️✔✅Và câu hỏi trên chính là một ví dụ về ''Thiên kiến xác nhận''. Và thực ra thì đây là một thiên lệch phổ biến của con người.
'' Thiên kiến xác nhận''
( TKXN)
• Thiên: thiên vị.
• Kiến: Ý kiến cá nhân, chủ quan của bạn hoặc là mộ niềm tin có được thông qua ''kinh nghiệm'' và biến nó thành một nhận định/ ý kiến, khi nhìn nhận một vấn đề nào đó được bạn tiếp nhận thông tin.
• Xác nhận: Khẳng định.
➡️➡️➡️➡️ TKXN có thể hiểu đơn giản là: một dạng '' Thiên lệch nhận thức''. Khi mà con người tiếp nhận một thông tin nào đó, thì họ luôn luôn ưu tiên những ý kiến chủ quan cá nhân của bản thân, hay tìm mọi bằng chứng để củng cố cho niềm tin cố hữu mà họ được học, được dạy và được lớn lên cùng.
Và chính vì lí do đó, họ đã bỏ qua rất nhiều các khả năng, các trường hợp hay các góc nhìn khác. Hay nói cách khác những TKXN đó thường rất phiến diện.
♻️♻️ Quay trở lại với câu hỏi ở đầu bài viết. Có phải ngay khi các bạn nhìn thấy dãy chữ A, B, C, D,.... thì các bạn đều tin rằng tiếp theo đó sẽ là: E, F, G không? Và rõ ràng một điều là quy luật mà các bạn nghĩ tới nó rất hợp lí.
Nhưng có bao giờ bạn nghĩ rằng trong trường hợp này thì nó hơi phiến diện, và mang tính kinh nghiệm được học một chút không?
Hơi lan man một chút, để mình lấy thử những ví dụ sau cho các bạn dễ hình dung nha:
🌝Thiên kiến xác nhận trong thực tế: Nguyên nhân và hệ quả 🌝
⏸⏸ Hãy cùng thảo luận 2 vấn đề sau:
Các bạn có thấy rằng: ít nhất một trong số chúng ta, đã từng được lớn lên với một tư duy và suy nghĩ rằng: nước mắt là không có tốt hay không?
Ví như hồi bé chúng ta khóc là sẽ có người ra dỗ dành. Hay thi thoảng bị ba mẹ mắng mà khóc, thì ba mẹ cũng thường bảo chúng ta phải nín. Đi học mà bạn khóc (vì bất kể lí do gì), thì bạn bè cũng thường đến an ủi rồi bảo rằng: mình phải nín đi hay chưa?
❌Với bản thân:
👉👉Bạn có nhận ra rằng chính hành động cộng dồn đó đã tạo một hệ quả những thói quen trong vô thức của mình hay không?
👉kiểu như: khi các bạn lớn lên, mỗi lần mình muốn khóc hay rơi nước mắt (dù vui hay buồn) thì auto chúng ta sẽ quay mặt đi chỗ khác. Hay có những bạn ngửa mặt lên trời cho nước mắt ngừng rơi, v.v.. đại loại là các phản xạ để tránh người khác thấy bản thân bạn đang khóc.
❌Với người khác:
Và một điều bạn cũng không ngờ rằng, chính bạn cũng đang luôn hỏi han và an ủi khi thấy một ai đó khóc trước mặt bạn. Điều đó có đúng với bạn không? Mình không chắc 😂😂😅😁.
👉Bởi vì bạn đã lớn lên trong một môi trường ai cũng như vậy. Lời khuyên mình muốn dành cho bạn là: Cảm xúc dù vui, buồn hay phẫn nộ, v.v... thì chúng là cảm xúc của bạn, hãy yêu thương chúng. Và hãy để chúng được diễn ra một cách tự do (khi bạn sẵn sàng).
❌ (Màu da và giới tính) Bạn có bao giờ để ý rằng: 👉 Phần đông mọi người xung quanh bạn (bao gồm một số bạn trẻ) đều cho rằng:
👉 Màu da đẹp là da sáng/trắng, còn màu da xấu/chưa đẹp là da nâu/đen hay không? (mình muốn nói đến màu da, chứ không có đề cập đến tình trạng da nha).
👉 Đem giới tính của các bạn LGBT+ ra để trêu đùa theo một chiều hướng không được tích cực cho lắm.
Hệ quả của những vấn đề trên:
👉 Hình thành một thiên kiến trong suy nghĩ của đa số những bạn đó là: Cái gì khác biệt (mình đang đề cập đến đặc điểm chứ không nói đến tài năng nha) và không giống với phần đông đa số còn lại (ở trong một tập thể) sẽ được cho là sai, là xấu.
👉 Không khách quan khi nhìn nhận và đánh giá một sự việc.
✅ nó là đặc điểm của bạn chứ không phải là khuyết điểm. Nên nếu họ có vấn đề với bạn thì đấy là vấn đề của họ chứ không phải của bạn.
🌝Hệ quả của thiên kiến xác nhận ( các trường hợp và hệ quả sau đây đã được các nhà tâm lí học nghiên cứu và thực nghiệm)🌝
🌝 Kết luận 🌝:
tâm lý học
,khoa học
Đọc càng nhiều sách thì càng dễ bị rơi vào mớ thiên kiến xác nhận của người khác
Zorba Abraxas
Đọc càng nhiều sách thì càng dễ bị rơi vào mớ thiên kiến xác nhận của người khác
Nguyenphuhoang Nam
Vượt qua được gia đình, nhà trường, xã hội mà không dính phải thiên kiến xác nhận là một cá nhân có ngộ tính cực kì cao, bạn nhỉ? Đáng tiếc là vì nhiều lý do, các thành phần kể trên thường cố gắng nhồi một loại thiên kiến xác nhận nào đó vào đầu trẻ, trước khi trẻ trưởng thành.
Phạm Tùng Anh
Khái niệm này khá mới nhỉ