The Batman (2022): một phim siêu anh hùng mới

Phải nói rằng The Batman (2022) có lẽ sẽ không được lòng nhiều fan hâm mộ phim siêu anh hùng nói chung và của của nhân vật siêu anh hùng này nói riêng. Bộ phim của đạo diễn Matt Reeves đi lệch hẳn hỏi công thức thường thấy của phim siêu anh hùng – và nói thật là xem The Batman (2022) ta khó thấy một anh hùng thực sự ở đây. So với loạt phim của Christopher Nolan vốn được coi là kinh điển của thể loại, Batman trong phim của Matt Reeves có vẻ yếu đuối, lặng lẽ, và tràn đầy thù hận cá nhân. Điều này không hợp lẽ với dòng phim giải trí, hành động nhanh, dàn cảnh hoành tráng và đẹp mắt, cũng không có cái gì khiến người ta mơ mộng vào thế giới tốt đẹp hơn.

Tuy nhiên, xét về mặt điện ảnh, Matt Reeves thực sự thông minh và chắc tay đối với The Batman (2022). Cái thông minh thứ nhất là ông ta không đưa tác phẩm của mình đi theo kịch bản thông thường, không làm một bộ phim theo công thức cũ điều mà khả năng cao sẽ biến bộ phim trở thành “bom xịt” trong bối cảnh thế giới đã quá quen với những công thức phim siêu anh hùng và Batman thì đã có một tượng đài do Christopher Nolan tạo ra. Người ta không dại gì đâm đầu vào đá nếu không nắm chắc 100% cơ hội chiến thắng. Cái thông minh thứ hai của Matt Reeves là ông lựa chọn một lối kể chuyện, một kịch bản đủ sức lôi kéo cả fan siêu anh hùng lẫn non-fan đến rạp và sau bộ phim, chắc chắn Batman của Matt Reeves đã được thêm kha khá fan điện ảnh theo dõi, dù chưa từng thích phim siêu anh hùng, DC, hay Batman.

The Batman (2022) lấy thời gian vào hai năm sau khi Bruce Wayne trở thành Batman. Khi này, cậu Wayne trẻ tuổi – người vẫn mang trong mình những tổn thương từ quá khứ, những câu hỏi dằn vặt trong cậu ta chưa có lời giải đáp, và hận đời, đã làm công việc mang lại công lý trong thành phố Gotham tội lỗi như một cách để chiến đấu. Bruce chiến đấu với nỗi đau, với cuộc đời dưới cái bóng của người cha vĩ đại, đồng thời, là một cách để cậu báo thù cho một kẻ nào đó đã giết bố mẹ cậu. Hành trình trả thù vô thường của Bruce hoàn toàn có khả năng đẩy cậu trai trẻ đến ranh giới của kẻ ác và người tốt. Ở thời điểm này, Bruce Wayne không phải là một anh hùng, cậu ta là một kẻ kỳ dị mặc đồ trùm đi khắp thành phố, bí ẩn và lặng lẽ, mang sức mạnh dị thường khiến cho cảnh sát và tội phạm đều dè chừng vì cậu rất có thể thuộc phe bên kia. Cuộc báo thù dễ dẫn con người đến những quyết định sai trái, không điều gì có thể đảm bảo Bruce sẽ không mất lý trí và bước ra ranh giới khi đối diện với kẻ thù giết cha ở thời điểm ấy. Bộ phim khắc họa những đấu tranh và dằn vặt nội tâm của Batman rất rõ rệt, hẳn nhiên khi người ta vẫn đang chìm đắm trong quá khứ thì chẳng ai có hơi sức đâu mà quan tâm đến tiền tài, danh vọng hay đến việc làm một chàng tỷ phú hào hoa, phong nhã. Và Bruce Wayne hay Batman khi này, nếu không còn lại một sợi dây neo giữ anh ta đi theo con đường chính đạo như ông quản gia Alfred thì hẳn là ta sẽ chẳng bao giờ có Batman như ta biết.

Màu phim tối, thậm chí có những đoạn tối hoàn toàn không chỉ khắc họa tâm trạng nhân vật mà còn khắc họa thời điểm Gotham rơi vào vũng lầy, tội phạm mặc sức hoành hành, những giá trị đảo lộn, dường như chẳng còn tương lai nào tươi sáng hay hứa hẹn cho những đứa trẻ ở đây. Và nó cần một bàn tay cứu giúp. Thành phố không thể tiếp tục dựa vào giới chính trị gia mục ruỗng và thối nát, sự dối trá có ở khắp nơi khiến người ta cảm thấy ngộp thở, những tưởng chẳng còn lại điều tốt đẹp hay hy vọng nào nơi đây. Những cảnh Batman đi khắp nơi để từng bước vén bức màn bí mật về sự mục ruỗng của thành phố và tiến gần đến sự thật của đời mình cho thấy một hình ảnh đậm chất suy tư nơi con người, Matt Reeves đưa cho người xem một lý do, một nguồn cơn sâu xa để tạo nên Batman mà chúng ta thấy và quen thuộc thay vì đưa lại cho khán giả chính hình tượng Batman xưa cũ. Ở đây, ta thấy rằng quyết định bảo vệ và mang lại công lý cho thành phố không phải là một quyết định đơn giản và thức thời, và để đưa ra lựa chọn đó, Batman đã lựa chọn từ bỏ nhiều điều trong đời anh ta, cũng đã lựa chọn trên tiền đề hiểu biết sâu sắc và sự thấu cảm.

Với một kịch bản dài 3 tiếng đồng hồ không một chi tiết thừa thãi với màu phim tối tăm, nặng về tâm lý nhân vật và sự chuyển biến tâm lý chậm mà chắc, tổng thể bộ phim giống như một viên kim cương được cắt gọt tỉ mỉ, cẩn trọng, và đầy tinh tế. The Batman (2022) là bộ phim siêu anh hùng đã hoàn toàn thoát khỏi tính giải trí và mang đậm tính điện ảnh. Phần ánh sáng được xử lý rất tinh tế, dù những cảnh sáng không nhiều nhưng cảnh nào cũng đắt cảnh đó, bất cứ một cảnh sáng nào gắn với Batman đều hàm ý cho thấy anh ta rồi sẽ lựa chọn đi con đường chính đạo, sẽ coi trọng thành phố này hơn bất kỳ điều gì. Và phần âm nhạc thì tuyệt hay. Nghe Nirvana ê a hát về sự lạc lối, cô độc trong “Something in the way” như nói về sự cô đơn trong lòng Bruce Wayne và báo hiệu sự độc hành của Batman, hay nghe giai điệu linh dị của “Ave Maria” của F.Schubert vang lên khiến người ta dựng tóc gáy vì nỗi thống thiết trong đó là cách tên tâm thần Riddler bộc bạch ẩn ức của hắn ra với thế giới, đều làm thấm thêm, sâu sắc thêm cảm nhận và những trải nghiệm điện ảnh chạm đến đáy sâu tâm hồn.

Sẽ thật thiếu sót nếu không nhắc đến diễn xuất đầy ấn tượng của Robert Pattinson trong vai Batman. Ngoài bộ xương quai hàm đẹp như David của Michelangelo và thân hình của một diễn viên porn, thì từ phong thái, cử chỉ cho đến khắc họa tâm lý nhân vật Pattinson đều làm trọn vẹn, thậm chí là đỉnh cao. Ta nhìn thấy ở Robert Pattinson một Batman rất con người, một cậu trai trẻ hẵng còn đầy rẫy sợ hãi và nghi ngờ với cuộc đời, chọn gánh trên vai sứ mệnh để báo thù kẻ đã gây ra vết thương quá khứ cho mình nhưng cuối cùng lại lựa chọn điều đúng đắn để công lý thực sự có thể được thực thi, mang lại hy vọng và tương lai cho Gotham.

Tựu trung lại, 3 tiếng đồng hồ của The Batman (2022) là 3 tiếng đồng hồ của trải nghiệm điện ảnh trọn vẹn cả về tinh thần lẫn cảm xúc, cả về nghệ thuật và giải trí. Đây chắc chắn sẽ là bộ phim siêu anh hùng hay nhất năm nay và có thể là trong nhiều năm sắp tới nữa.

.