Thách thức chia sẻ nghề: Chân dung nghề Web Developer

Chấp nhận thách thức của bạn Adele Doan, mình chia sẻ về nghề của mình: Web/Software Developer/Engineer, IT (nói chung là cái nghề nhiều tên lắm, muốn ghép sao cũng được).

Bắt đầu đi làm được gần 10 năm, nhưng “vào nghề” thì sớm hơn thế 5 năm. Tức là thời học năm nhất đại học đã đi làm web để kiếm thêm.

Có thể các bạn không tin, nhưng mình hơi kém trong chuyện làm quen với bạn mới ngoài xã hội. Tuy nhiên, mở máy tính và lên mạng tám chuyện là một chuyện hoàn toàn khác. Hầu hết các diễn đàn (thời mà nó nở rộ 2005-2010) mà mình có tham gia đều hoạt động rất mạnh. Nếu các bạn có theo dõi mình, thì hiện tại Noron! mình hoạt động cũng khá sôi nổi. Cảm giác cứ như là có máy tính mình mới đủ tự tin vậy á! Tuy nhiên, ngoài xã hội mà nếu đã quen ai thì mình cũng khá nhiệt tình (đôi khi hơi “dư năng lượng”).

Tóm tắt về con đường học vấn và sự nghiệp

Học vấn:

• Thi rớt đại học Bách khoa TPHCM, và không dùng “nguyện vọng 2”, thi lại 1 năm sau đó, và đã đậu. Trong 1 năm đó thì vô Sài Gòn và tiếp xúc với máy tính nhiều hơn, yêu nó yêu hơn.
• May mắn vào được lớp Kỹ sư tài năng, nhưng vẫn học dở nhất lớp. Được cái là toàn học với người giỏi hơn nên mình cố gắng rất nhiều. Dù tốt nghiệp vẫn bét lớp.

Thời sinh viên

• Yêu máy tính và lập trình web hơn bất cứ thứ gì. Từ năm nhất đã bắt đầu kiếm chút tiền bằng việc làm web thuê, và có làm trang web giúp mấy khoa trong trường.
• Bị gọi là “người tình nguyện”, khi tham gia bất cứ hoạt động tình nguyện nào, từ Mùa hè xanh, Tiếp sức mùa thi đến “Rút máu nhân đạo” (tức là những người đi lấy máu của những người hiến máu nhân đạo ấy =))), tổ chức các hội thảo cho khoa và trường,…
• Bị gọi là “dư năng lượng”, khi quậy banh nóc trong bất cứ buổi ăn chơi, nhạc hội và karaoke nào. Cộng thêm vụ thường xuyên mang vác đồ nặng khi đi cùng hội leo núi.
• Bị gọi là “bà tám”, khi đi tâm sự với không biết bao nhiêu cô gái và bạn trai, từ chuyện tình cảm đến khoa học.
• Bị gọi là “thừa tự tin thiếu tự trọng”, khi sẵn sàng làm bất cứ việc gì khi bạn bè nhờ vả.
• Hoạt động khá mạnh nhiều cộng đồng online như wikipedia, mozilla group, Drupal community, github, stackoverflow,…
• Mối tình đầu tiên (và duy nhất) cũng từ thời sinh viên, giờ thì hết là người yêu mà thành vợ rồi.

Đi làm

• Ra trường là thất nghiệp mấy tháng (một phần vì không thích làm web bình thường).
• Vào công ty GNT, và phải làm tùm lum thứ, chính thức trở thành fullstack developer. Sau vài năm, được đưa lên làm thiên về quản lý một chút, nhưng không thích và cuối cùng đã ra đi vài năm sau đó.
• Nhờ profile tốt trên stackoverflow, nên được nó giới thiệu cho công ty Canva bên Sydney, và giờ đang ở đây.
• (phút quảng cáo) Công ty mình đang growth mạnh, tài trợ visa lên PR Úc luôn, ai quan tâm thì liên hệ nhé. Năm 2018, công ty mình được vote là Best workplace in Australia.

Web Developer là làm gì?

Nói ngắn gọn là làm ra những thứ xuất hiện trên trang web. Sau đây là nói dài dòng.

Bản thân web developer cũng có nhiều trình độ và công việc đặc trưng khác nhau. Một số thứ mình đã làm qua, từ đơn giản đến phức tạp:

1. SEO và chỉnh sửa nội dung trang web.
2. UI/UX của trang web. UI là giao diện, màu sắc, font chữ,… UX là trải nghiệm của người dùng như button đặt ở đâu, logo đặt ở chỗ nào, trang chủ thì chứa thông tin gì, trang nội dung thì ra sao,…
3. Animation. Là mấy thứ nháy nháy cho đẹp mắt, ẩn hiện lên có hiệu ứng mờ hay chạy lên xuống. Ví dụ như popup từ dưới chạy lên, bấm close thì nó chạy xuống. Phức tạp nhất là animation trong web game, không biết giải thích thế nào, nhưng chắc ai cũng hình dung được nó rắc rối, vì game có nhiều hiệu ứng lắm lắm.
4. Thêm các chức năng mới trên website và ứng dụng. Nói thì đơn giản, chứ làm mới chua, cần kiến thức nền tảng tốt mới làm được. Cũng cần phải hiểu rõ nghiệp vụ của ứng dụng mới làm tốt.
5. Phân tích và thiết kế hệ thống. Cấp cao hơn của việc làm chức năng mới, là phân tích xem một chức năng mới có thể break down thành những chức năng nhỏ nào. Rồi các component được thiết kế làm sao để hoạt động với nhau, để sau này ít tốn công nhất khi sửa lỗi hoặc thêm chức năng mới. Cần một tư duy tổng quát và một độ nhạy cảm kỹ thuật nhất định.
6. Tối ưu hoá. Mục tiêu chính của nó là làm ứng dụng chạy nhanh hơn, nhưng để làm tốt thì cần phải hiểu rõ cách mà máy tính/server chạy, rồi hiểu rõ kiến trúc hệ thống nữa. Phần công việc này thú vị, nhưng cực kỳ chua, và kết quả thì nhiều khi làm cả tháng trời mà không cải tiến được gì cả.

Sự khác biệt giữa developer giỏi và chưa giỏi:

• Nắm rõ kiến trúc hệ thống của project. Đến mức chỉ cần nghe mô tả về lỗi nào đó là biết lỗi đó do code ở chỗ nào chưa đúng.
• Hiểu nhanh vấn đề và chức năng mới, đồng thời có óc phân tích tốt. Để khi nhận chức năng mới là đã biết rõ phải làm như thế nào rồi, bước ra khỏi phòng họp là bay vào code ngay.
• Hiểu rõ rồi mới code. Một khi code là làm một mạch từ trên xuống, không có chuyện cuộn lên cuộn xuống sửa lại. Code xong là đảm bảo chạy được, và không có lỗi logic.
• Luôn bổ sung kiến thức mới, và không bao giờ khinh thường người khác. Bao gồm luôn vụ không được chê code hiện tại dở. Vì đôi khi nó dở nhưng cover hết các trường hợp lỗi đặc biệt.

Sydney có gì khác với VN?

Tôi bổ sung thêm cái này vì có người tò mò. Theo mình thấy thì ngành IT ở đâu cũng giống nhau cả, thế giới phẳng mà, nhưng có một chút khác biệt nhỏ:

• Người ta có tư duy phản biện tốt hơn. Mà nghĩ trong đầu thôi, chứ nói ra thì cũng dịu dàng và mềm mỏng.
• Người ta ham học hỏi hơn. Chuộng đọc sách, thích hỏi đồng nghiệp và tò mò trên internet,…
• Hầu hết công ty làm product. Ai trong công ty cũng đều tự brainstorming để nghĩ về chức năng mới cho sản phẩm, không đợi sếp/BA tìm ra và giao việc.

Bước chuyển lớn nhất

Mình có 2 lần chuyển mà tự cho là có ảnh hưởng lớn:

1. Chuyển từ dev lên quản lý (mặc dù cấp quản lý thấp, chỉ có tầm mười mấy dev): Học được rất nhiều thứ, từ cách tư duy đến cách giao tiếp và dùng người.
2. Bỏ vị trí quản lý và trở về dev: Đây là bước chuyển lớn, vì mình đã xác định rõ con đường của mình nên đi, hiểu rõ khả năng của bản thân mình.

Hai bước chuyển hoàn toàn ngược nhau, nhưng khác biệt rất bản chất. Hihi.

Ask me anything

Hiện vẫn để trống, cần câu hỏi từ các bạn...

Và đến giờ Thách thức!

Cách chơi là mình sẽ gửi lời thách thức tới một số thành viên mình tag trong phần bình luận bên dưới. Và mọi người sẽ cần thực hiện theo luật chơi sau đây:

[Bắt buộc] Khi các bạn chấp nhận thách thức, bạn phải Chia sẻ về công việc, nghề nghiệp của bạn :

• Định dạng : bài viết hoặc video/ hình ảnh tùy bạn, miễn là chia sẻ
• Nội dung: chia sẻ tất tần tật hoặc 1 xíu xiu xiu về công việc, nghề nghiệp bạn đang làm
• Tag, và copy lại luật chơi dưới mỗi bài viết để Thách thức ít nhất 1 người thực hiện tiếp thử thách này (trong hay ngoài cộng đồng Noron! đều được nhé)
• Đưa ra luật (thưởng/ phạt) cho những người mà bạn thách thức
• Sử dụng ít nhất 2 hashtag trong bài viết hoặc chia sẻ: # chân dung nghề nghiệp; #careerchallenge

[Tùy chọn]

• Update profile thông tin chi tiết về học vấn, nghề nghiệp trên Noron! và share trong nội dung của bạn
• Trả lời các câu hỏi AMA liên quan đến công việc, nghề nghiệp mà người khác hỏi bạn.