Tâm lý học nghiên cứu gì và để làm gì? Giới thiệu khái quát về các chuyên ngành của Tâm lí học và các nơi làm việc?

1. Khái niệm: Tâm lý học là khoa học nghiên cứu về hành vi và các tiến trình tinh thần nhằm mô tả, dự đoán, cải thiện và giải thích các khía cạnh của hành vi và các tiến trình tinh thần, từ đó áp dụng vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống của con người. Đối tượng nghiên cứu của tâm lý học là hành vi và các tiến trình tinh thần. Ví dụ: hành vi bạo lực, hành vi hút thuốc lá, cảm xúc, nhân cách, nhận thức. Mục tiêu của tâm lý học là mô tả, dự đoán, cải thiện và giải thích các khía cạnh của hành vi. Mục đích của tâm lý học là ứng dụng những kết quả nghiên cứu về hành vi và các tiến trình tinh thần để nâng cao chất lượng cuộc sống của con người 2. Các chuyên ngành của tâm lý học: Dựa trên những khía cạnh cụ thể của hành vi và các tiến trình tinh thần mà các nhà tâm lý học tập trung nghiên cứu, tâm lý học được chia thành nhiều chuyên ngành khác nhau. Một số chuyên ngành nổi bật gồm có: (1) Tâm lý học sinh học, (2) Tâm lý học xã hội, (3) Tâm lý học nhận thức, (4) Tâm lý học phát triển, (5) Tâm lý học nhân cách, (6) Tâm lý học sức khỏe, (7) Tâm lý học lâm sàng và tâm lý học tham vấn, (8) Tâm lý học giáo dục và tâm lý học trường học và (9) Tâm lý học công nghiệp/tổ chức. (1) Tâm lý học sinh học. Tâm lý học sinh học nghiên cứu sự ảnh hưởng qua lại giữa các quá trình sinh học của cơ thể với hành vi và các tiến trình tinh thần (2) Tâm lý học xã hội. Tâm lý học xã hội nghiên cứu về cách mà hành vi và những tiến trình tinh thần của con người ảnh hưởng lẫn nhau ở cấp độ cá nhân hoặc nhóm (3) Tâm lý học nhận thức. Tâm lý học nhận thức hay còn gọi là tâm lý học thực nghiệm, nghiên cứu các năng lực tinh thần như cảm giác, tri giác, học tập, trí nhớ, tư duy, ý thức, trí thông minh và sáng tạo. (4) Tâm lý học phát triển. Tâm lý học phát triển nghiên cứu nguyên nhân và ảnh hưởng của sự thay đổi về hành vi và các tiến trình tinh thần trong suốt cuộc đời. (5) Tâm lý học nhân cách. Tâm lý học nhân cách sử dụng các bài trắc nghiệm, phỏng vấn và nhiều công cụ khác để nghiên cứu về những đặc điểm khiến cho các cá nhân tương đồng hoặc khác biệt với nhau. (6) Tâm lý học sức khỏe. Tâm lý học sức khỏe nghiên cứu ảnh hưởng qua lại giữa sức khỏe thể chất và các hành vi, các tiến trình tinh thần. (7) Tâm lý học Lâm sàng và Tham vấn. Tâm lý học lâm sàng và tâm lý học tham vấn nghiên cứu các vấn về tâm lý và cung cấp dịch vụ để giúp đỡ những người gặp rắc rối vượt qua những vấn đề đó. Tâm lý học lâm sàng tập trung vào việc nghiên cứu, chấn đoán và trị liệu những rối nhiễu tâm lý Tâm lý học tham vấn tập trung vào những vấn đề cụ thể hơn như những vấn đề liên quan đến học tập, gia đình hay sự nghiệp (8) Tâm lý học giáo dục và tâm lý học trường học. Tâm lý học giáo dục nghiên cứu và xây dựng những lý thuyết về phương pháp dạy và học. Tâm lý học trường học nghiên cứu về trí thông minh, chẩn đoán các vấn đề về học tập, tạo ra các chương trình nâng cao thành tích học tập của học sinh, phát hiện và can thiệp vào những vấn đề sức khỏe của học sinh hay vấn đề bạo lực học đường. (9) Tâm lý học Công nghiệp/ Tổ chức Tâm lý học công nghiệp/tổ chức nghiên cứu về các phương pháp nhằm cải thiện năng suất, hiệu quả làm việc và sự hài lòng của người lao động và tổ chức. Cụ thể tâm lý học công nghiệp/tổ chức nghiên cứu các yếu tố như phong cách lãnh đạo, cách tổ chức công việc, sử dụng nhân sự, căng thẳng, cạnh tranh, mức lương... ảnh hưởng thế nào đến năng suất, hiệu quả làm việc và sự hài lòng của người lao động và tổ chức. Những chuyên ngành khác Tâm lý học tích cực nghiên cứu những trải nghiệm và đặc điểm tích cực của con người như hạnh phúc, lạc quan, sự kiên cường,... Tâm lý học định lượng phát triển và sử dụng các công cụ thống kê để phân tích dữ liệu nghiên cứu từ những chuyên ngành khác. Tâm lý học thể thao nghiên cứu mối quan hệ giữa hoạt động thể thao với những yếu tố tâm lý như động lực và cảm xúc nhằm giúp các vận động viên giảm lo âu, tăng cường chú ý và có kết quả thi đấu tốt hơn. Tâm lý học pháp lý nghiên cứu hỗ trợ trong việc lựa chọn bồi thẩm đoàn, đánh giá năng lực tinh thần của bị cáo trước buổi xét xử và giải quyết nhiều vẫn đề liên quan đến tâm lý và pháp luật. Tâm lý học môi trường nghiên cứu ảnh hưởng của môi trường tới hành vi và các tiến trình tinh thần nhằm ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như kiến trúc, thiết kế nội thất,... Tâm lý học kỹ thuật nghiên cứu những yếu tố con người trong quá trình sử dụng máy móc thiết bị và giúp các nhà thiết kế tạo ra những sản phẩm dễ sử dụng hơn. Nhiều chuyên ngành khác: Tâm lý học thần kinh, tâm lý học quân đội, tâm lý học tiêu dùng, tâm lý học phục hồi chức năng, tâm lý học cộng đồng… 3. Các nơi làm việc của các nhà tâm lý học: Các trường cao đẳng, đại học, các viện nghiên cứu: Giảng dạy, nghiên cứu, viết sách… Các bệnh viện, trạm y tế, trung tâm trị liệu, tham vấn: Chẩn đoán và điều trị các rối nhiễu tâm lý cho trẻ em và người lớn… Các công ty, chính phủ và các tổ chức khác: Tiến hành các nghiên cứu tâm lý chẳng hạn như đánh giá tiềm năng, năng lực của các nhân viên trong công ty, sự hài lòng của nhân viên hoặc giúp cải thiện các kỹ năng như giao tiếp, lãnh đao, quản lý cảm xúc…