Tại sao người cổ đại bị mù màu xanh lam?

  1. Khoa học

https://cdn.noron.vn/2023/02/20/photo1599123046757-15991230469381826426756-1676860630.jpg
Từ khóa: 

người cổ đại

,

màu xanh lam

,

mù màu

,

mù màu xanh

,

khoa học

Không phải người cổ đại bị mù màu xanh lam, mà vì họ chưa có một cái tên chính thức chính xác cho màu xanh lam (blue), thay vào đó, họ sử dụng các họ màu (hue) hay các sắc thái màu khác nhau của các màu sắc: trắng, đen, đỏ để mô tả cho màu xanh lam này.

Chẳng hạn bầu trời trong thiên anh hùng ca Odyssey được Homer mô tả đó là hữu sắc của đồng và của sắt. Tính từ mà ông ấy áp dụng trong thiên anh hùng ca Iliad để mô tả đại dương thậm chí còn khó hiểu hơn – “οἶνοψ πόντος” (oinops pontos), có nghĩa đen là “mặt biển rượu”.

Gladstone biện giải đó là màu “màu mận chín sẫm“. Những người khác biện giải cụm từ đó có nghĩa là “giống rượu quả” và cho rằng đó là một trạng thái của mặt biển giống với vang trong ly hơn là mô tả màu sắc thật của đại dương.

Trả lời

Không phải người cổ đại bị mù màu xanh lam, mà vì họ chưa có một cái tên chính thức chính xác cho màu xanh lam (blue), thay vào đó, họ sử dụng các họ màu (hue) hay các sắc thái màu khác nhau của các màu sắc: trắng, đen, đỏ để mô tả cho màu xanh lam này.

Chẳng hạn bầu trời trong thiên anh hùng ca Odyssey được Homer mô tả đó là hữu sắc của đồng và của sắt. Tính từ mà ông ấy áp dụng trong thiên anh hùng ca Iliad để mô tả đại dương thậm chí còn khó hiểu hơn – “οἶνοψ πόντος” (oinops pontos), có nghĩa đen là “mặt biển rượu”.

Gladstone biện giải đó là màu “màu mận chín sẫm“. Những người khác biện giải cụm từ đó có nghĩa là “giống rượu quả” và cho rằng đó là một trạng thái của mặt biển giống với vang trong ly hơn là mô tả màu sắc thật của đại dương.

Giả thuyết người cổ đại mù màu xanh lam là hoàn toàn sai. Thực sự người cổ đại đã tiến hóa để có thể nhìn thấy màu màu xanh lam, nhưng họ không có những từ ngữ để gọi tên chúng. Trong thế giới hiện đại hiện tại thì khác, khi ngôn ngữ đã tiến lên phong phú hơn, chúng ta bắt đầu có nhiều từ mới hơn để mô tả màu màu xanh lam. Do đó, màu màu xanh lam cũng sẽ xuất hiện và gây ấn tượng với chúng ta lớn hơn.

Trong ngôn ngữ của các nền văn hóa, trắng và đen luôn là 2 màu sắc được xuất hiện và định nghĩa đầu tiên. Tiếp đến là đỏ, vàng, xanh lá cây, và cuối cùng mới là xanh lam. Nguyên nhân là vì:

  • Trắng và đen là 2 sắc để phân biệt ngày và đêm, sáng và tối rõ ràng nhất, gần gũi với chúng ta nhất.
  • Đỏ thường liên quan đến máu, nó cũng có nhiều ở các loại thức ăn, hay xuất hiện trên gương mặt của mọi người khi biểu cảm hoặc cơ thể phản ứng với điều gì đó
  • Vàng và xanh lá xuất hiện nhằm phân biệt quả xanh và quả chín.

Nhìn chung các màu, sắc trên đều gần gũi với cuộc sống của người cổ đại. Còn xanh lam lại là một màu khá hiếm trong tự nhiên cũng như ở thời cổ đại. Ngoài ra, xanh lam cũng là 1 trong những màu khó nhất để tạo ra. Hàng nghìn năm trước, chẳng ai có thể tạo ra nó ngoại trừ người Ai Cập cổ đại.

https://cdn.noron.vn/2022/04/23/1439210515779563-1650687763.jpg

Trong ngôn ngữ của các nền văn hóa, trắng và đen luôn là 2 màu sắc được xuất hiện và định nghĩa đầu tiên. Tiếp đến là đỏ, vàng, xanh lá cây, và cuối cùng mới là xanh lam.

📌Nguyên nhân là vì:

1. Trắng và đen là 2 sắc để phân biệt ngày và đêm, sáng và tối rõ ràng nhất, gần gũi với chúng ta nhất.

2. Đỏ thường liên quan đến máu, nó cũng có nhiều ở các loại thức ăn, hay xuất hiện trên gương mặt của mọi người khi biểu cảm hoặc cơ thể phản ứng với điều gì đó

3. Vàng và xanh lá xuất hiện nhằm phân biệt quả xanh và quả chín.

Nhìn chung các màu, sắc trên đều gần gũi với cuộc sống của người cổ đại. Còn xanh lam lại là một màu khá hiếm trong tự nhiên cũng như ở thời cổ đại.

Ngoài ra, xanh làm cũng là 1 trong những màu khó nhất để tạo ra. Hàng nghìn năm trước, chẳng ai có thể tạo ra nó ngoại trừ người Ai Cập cổ đại.

Xanh lam chỉ xuất hiện một cách phổ biến khi con người bắt đầu tạo ra nó và từ đó có từ ngữ để chỉ màu sắc đó.

Nói túm lại, thì không phải người cổ đại bị mù màu xanh lam, mà vì họ chưa có một cái tên chính thức chính xác cho màu xanh lam (blue), thay vào đó, họ sử dụng các họ màu (hue) hay các sắc thái màu khác nhau của các màu sắc: trắng, đen, đỏ để mô tả cho màu xanh lam mà thôi.

Nếu bạn nói cổ đại là Ai Cập như hình bạn đăng kèm thì mình không rõ, nhưng nói cổ đại là trên toàn thế giới thì chưa bao giờ bị mù màu nha, họ chỉ có tên gọi khác cho màu xanh lam hiện đại thôi.

Màu sắc là một phạm vi rộng lớn, khó để xác thực vì trong lịch sử cách gọi tên màu thay đổi và quan niệm về chúng cũng thay đổi nên hiện nay chúng ta rất khó để kiểm chứng màu mà chúng ta nhìn thấy bây giờ giống hay khác gì so với con mắt người xưa đã nhìn.
Đặc biệt là ở nam giới chứng mù màu đỏ lục (Dalton) khá phổ biến chiếm khoảng 2-5% còn lại mù màu xanh lam và vàng thì hiếm hơn nên chúng ta không thể chắc là người cổ đại có vấn đề về màu sắc là do bị mù màu hoặc do vào thời điểm đó màu đó gọi như thế. Bệnh mù màu không làm tổn thương lên thực thể mà làm sai lệch định nghĩa màu của cá thể nên không thể quy ra được cho cả một thời đại.
Ở Ai cập cổ thì màu xanh Ai cập khá phổ biến vừa được dùng làm mỹ phẩm vừa dùng để trang trí tuy nhiên công thức làm màu đã bị quên lãng. Ngoài ra màu ultramarine cũng được nghiền từ đá lưu ly (lapis lazuli) đây là một loại màu xanh đắt tiền xa xỉ của các hoạ sĩ ngày xưa, tỉ lệ đong có thể quy đổi ra vàng.
https://cdn.noron.vn/2023/02/21/3324112675843365266291094791788335152024094n-1676975499.jpg
ultramarine được nghiền từ đá lưu ly
Kể đến quốc gia của màu sắc là Ấn độ thì với sắc xanh họ ưa chuộng màu xanh cổ vịt, ultramarine, xanh đen hơn là xanh lam. Lí giải cho việc này chính là "xanh lam là màu sắc rẻ tiền" - không đủ đậm để cho ra được màu chàm, quá bợt bạt khiến nhìn từ xa phôi ra sắc trắng- một màu sắc chỉ có goá phụ phải dùng, nên tầng lớp càng cao thì dùng càng nhiều màu sắc sặc sỡ và màu xanh lam dành cho tầng lớp thấp, rẻ tiền và ít may mắn sẽ càng khó để được khắc hoạ trong các tác phẩm sử thi hơn.