Tại sao một số núi lửa lại xuất hiện ở những nơi rất bất ngờ?
Hầu hết các núi lửa hoặc nằm trên đỉnh ranh giới nơi các mảng kiến tạo gặp nhau hoặc phía trên các đám mây nơi magma bốc lên từ lớp phủ với sức nóng ép xuyên qua lớp vỏ.
Tuy nhiên, một số điểm dị thường không phù hợp với cả hai loại này, đáng chú ý nhất là nhiều địa điểm phun trào trước đây trên khắp Đông Úc.
khoa học
Tiến sĩ Ben Mather từ Đại học Sydney cho biết: "Những ngọn núi lửa này đã định hình nên cảnh quan mà người Úc đang sinh sống. Nó đã để lại một di sản lâu dài trong các loại đất núi lửa phong phú cung cấp cho phần lớn nông nghiệp của xứ sở chuột túi".
"Tuy nhiên, sự tồn tại của những núi lửa này thật khó hiểu. Chúng tôi không ở trên "Vành đai lửa" nổi tiếng của Thái Bình Dương, nơi tạo ra nhiều núi lửa và động đất như vậy", đồng tác giả, tiến sĩ Maria Seton thông tin.
Mather và Seton đã tìm thấy thời gian và vị trí của các núi lửa phù hợp với khối lượng vật chất bị chìm xuống khi Mảng Thái Bình Dương bị đẩy xuống dưới Mảng Úc trong 100 triệu năm qua, mặc dù ở rất xa ranh giới.
Trên tạp chí Science Advances, Mather và Seton kết luận phía tây của mảng Thái Bình Dương có nhiều nước và đá giàu carbon một cách bất thường. Điều này tạo ra một vùng chuyển tiếp ngay dưới bờ biển phía đông của Úc, được làm giàu bằng các vật liệu dễ bay hơi.
Hơn nữa, các phiến chìm thường nhanh chóng đi xuống lớp phủ, nhưng phiến Thái Bình Dương vẫn khá nổi, trượt một quãng dài dưới mảng Úc.
Sự hiện diện của tất cả các vật chất này, từ từ làm giàu lớp phủ tại điểm đó bằng các loại khí đã gây ra sự tồn tại của magma. Kết hợp với độ mỏng tương đối của phần phía đông của mảng Úc, điều này đã cho phép vật liệu nóng thường xuyên xuyên qua mảng, dẫn đến các vụ phun trào ở cả Úc và Zealandia, lục địa chìm phần lớn bao gồm New Zealand.
"Ở miền đông Trung Quốc, có những dấu vết rất giống nhau trong các vụ phun trào cho chúng tôi biết chúng phải được lấy từ một hồ chứa lớp phủ có hút chìm", Mather nói.
Các tác giả vẫn chưa đưa ra một mô hình chi tiết tương tự về cách điều này có thể xảy ra. Tuy nhiên, Mather cho rằng đây có thể là những núi lửa cổ xa ranh giới mảng ở Trung Quốc, Tây Bắc Mỹ và Bermuda, tất cả đều là kết quả của các quá trình tương tự như những gì họ đã mô tả ở Úc.
Các nhà khoa học cho rằng nó có thể cung cấp các dự đoán rộng hơn về tần suất phun trào, bao gồm cả việc Úc có thể mong đợi nhiều hơn vào một thời điểm nào đó, ở Tasmania hoặc ngoài khơi bờ biển phía nam.
Đặng Lê Anh Khoa
Tiến sĩ Ben Mather từ Đại học Sydney cho biết: "Những ngọn núi lửa này đã định hình nên cảnh quan mà người Úc đang sinh sống. Nó đã để lại một di sản lâu dài trong các loại đất núi lửa phong phú cung cấp cho phần lớn nông nghiệp của xứ sở chuột túi".
"Tuy nhiên, sự tồn tại của những núi lửa này thật khó hiểu. Chúng tôi không ở trên "Vành đai lửa" nổi tiếng của Thái Bình Dương, nơi tạo ra nhiều núi lửa và động đất như vậy", đồng tác giả, tiến sĩ Maria Seton thông tin.
Mather và Seton đã tìm thấy thời gian và vị trí của các núi lửa phù hợp với khối lượng vật chất bị chìm xuống khi Mảng Thái Bình Dương bị đẩy xuống dưới Mảng Úc trong 100 triệu năm qua, mặc dù ở rất xa ranh giới.
Trên tạp chí Science Advances, Mather và Seton kết luận phía tây của mảng Thái Bình Dương có nhiều nước và đá giàu carbon một cách bất thường. Điều này tạo ra một vùng chuyển tiếp ngay dưới bờ biển phía đông của Úc, được làm giàu bằng các vật liệu dễ bay hơi.
Hơn nữa, các phiến chìm thường nhanh chóng đi xuống lớp phủ, nhưng phiến Thái Bình Dương vẫn khá nổi, trượt một quãng dài dưới mảng Úc.
Sự hiện diện của tất cả các vật chất này, từ từ làm giàu lớp phủ tại điểm đó bằng các loại khí đã gây ra sự tồn tại của magma. Kết hợp với độ mỏng tương đối của phần phía đông của mảng Úc, điều này đã cho phép vật liệu nóng thường xuyên xuyên qua mảng, dẫn đến các vụ phun trào ở cả Úc và Zealandia, lục địa chìm phần lớn bao gồm New Zealand.
"Ở miền đông Trung Quốc, có những dấu vết rất giống nhau trong các vụ phun trào cho chúng tôi biết chúng phải được lấy từ một hồ chứa lớp phủ có hút chìm", Mather nói.
Các tác giả vẫn chưa đưa ra một mô hình chi tiết tương tự về cách điều này có thể xảy ra. Tuy nhiên, Mather cho rằng đây có thể là những núi lửa cổ xa ranh giới mảng ở Trung Quốc, Tây Bắc Mỹ và Bermuda, tất cả đều là kết quả của các quá trình tương tự như những gì họ đã mô tả ở Úc.
Các nhà khoa học cho rằng nó có thể cung cấp các dự đoán rộng hơn về tần suất phun trào, bao gồm cả việc Úc có thể mong đợi nhiều hơn vào một thời điểm nào đó, ở Tasmania hoặc ngoài khơi bờ biển phía nam.