Tác phẩm đỉnh cao của văn học Thái đen (Tây Bắc VN), truyện thơ hay nhất trong kho tàng truyện thơ các dân tộc ít người VN?

Sống chụ son sao (có nơi viết là Xống chụ xon xao) hay Tiễn dặn người yêu là tác phẩm truyện thơ đỉnh cao của văn học Thái đen (Tây Bắc Việt Nam). Đây còn được xem là quyển sách quí nhất trong mọi quyển sách quí với mọi thế hệ người Thái Tây Bắc. Theo các nhà nghiên cứu, thì tác phẩm này là một "kiệt tác nghệ thuật dân gian có giá trị nhân đạo sâu sắc”, là truyện thơ hay nhất trong kho tàng truyện thơ của các dân tộc ít người, một tác phẩm lớn trong nền văn học Việt Nam.

Về nội dung, có thể nói ngắn gọn thì đây là tác phẩm sử thi dân gian của người Thái tại Việt Nam và Thái Lan, kể về bi tình của đôi trai gái ở bản Panh và bản Sái thuộc xã Tranh Đấu, huyện Thuận Châu (tức Mường Muổi, Sơn La ngày nay). Họ yêu nhau tha thiết nhưng bị cha mẹ rẽ duyên. Một thiên trường ca trữ tình kết hợp giữa truyện dân gian và thơ ca dân gian.

Có nhiều dịch giả dịch tác phẩm truyện thơ này sang ngôn ngữ Việt, trong đó có dịch giả Nguyễn Khôi (hội viên Hội Nhà văn Hà Nội, uỷ viên Ban chấp hành Hội Văn nghệ dân gian Hà Nội, ủy viên BCH Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam (khóa 2)). Một số đoạn do ông dịch:

"Có đêm chuyện chừng quên gà gáy
Đeo mộng về trăng rải như mơ
Mù dâng sương tỏa mịt mờ
Tơ duyên xe lối hẹn hò bền lâu.

... 

Cho dù đã vợ người ta
Đã yêu xin xẻ lòng chờ đợi nhau
Mùa hoa bưởi, hoa ngâu hẹn đợi
Hoa mạ vàng chờ tới tàn phai
Hoa tàn em nhúng sương mai
Hai mươi năm gói khăn mùi còn thơm."

Nguồn: www.yenbai.gov.vn

www.vanhoahoc.vn