Startup: Mặc định còn sống hay đã chết?

(Bản dịch bài nói của Jessica Livingston từ YC trong Hội nghị các nhà sáng lập nữ năm 2016)

Tôi muốn bắt đầu ngày hôm nay với một số tin tức cá nhân. Sau khi làm việc ở Y Combinator trong 11 năm, tôi sẽ nghỉ phép trong năm tới. Tôi muốn tập trung vào một số dự án và thành thật mà nói, tôi hơi mệt. YC là một trong những thứ tôi yêu thích nhất trên thế giới, nhưng nó cũng ngốn hết sức, và thật khó để làm một việc toàn tâm toàn ý trong 11 năm không nghỉ. Tôi cũng muốn dành nhiều thời gian hơn cho các con trai của mình. Bây giờ chúng 7 và 4 tuổi, và tôi sẽ không thể lấy lại những năm tháng này. Có thể ngay sau hội nghị này, tôi sẽ bắt đầu kỳ nghỉ của mình. Và điều đó đưa chúng ta đến chủ đề bài nói của tôi. Tôi sẽ kể cho bạn nghe những gì tôi muốn bạn nhớ khi tôi đi vắng. Tôi đã suy nghĩ về những gì tôi muốn những người sáng lập YC nhớ khi tôi đi vắng và tôi nhận ra rằng mọi điều tôi muốn nói với họ đều phù hợp với tất cả các bạn. Vì vậy, tôi cho bạn lời khuyên giống hệt như tôi dành cho những người sáng lập ở YC.

1. Thực hiện một cái gì đó mọi người muốn. Đây là phương châm của YC, và sau 11 năm và hơn 1000 công ty khởi nghiệp, tôi biết chúng tôi đã chọn đúng. Bạn sẽ không làm gì khác nếu bạn không làm được thứ mà mọi người muốn. Bạn có thể là người phát ngôn giỏi nhất, người gây quỹ giỏi nhất, người lập trình giỏi nhất, nhưng nếu bạn không tạo ra một sản phẩm đáp ứng nhu cầu thực sự, bạn sẽ không bao giờ thành công. Lời khuyên của tôi cho những bạn vẫn đang tìm kiếm ý tưởng là hãy giải quyết một vấn đề mà bản thân gặp phải. Sau đó, bạn sẽ biết đó là thứ mà ít nhất một người thực sự muốn. Và khi bạn là một phần của thị trường mục tiêu, bạn sẽ có những hiểu biết sâu sắc về điều mà bạn sẽ không có được nếu không ở trong trường hợp đó. Nhưng bạn nên tốt nghiệp từ việc làm một cái gì đó chỉ cho bản thân mình để làm một cái gì đó cho người khác nhanh nhất có thể. Và để biết họ muốn gì, bạn phải hiểu họ. Họ có thích những gì bạn đã làm cho đến nay? Nếu không, tại sao không? Nói chuyện với người dùng của bạn nhiều nhất có thể, ngay cả khi điều đó có nghĩa là làm những việc không có quy mô lúc ban đầu. Tôi không biết về một trường hợp khởi nghiệp nào cảm thấy họ đã dành quá nhiều thời gian để nói chuyện với người dùng. Và hãy cởi mở để điều chỉnh ý tưởng của bạn, bởi vì hầu hết các ý tưởng tốt đều phát triển. Ví dụ nổi tiếng nhất về kiểu tiến hóa đó trong cộng đồng YC có lẽ là Airbnb. Họ bắt đầu với giường hơi trên tầng dành cho hội nghị, sau đó là giường trên tầng nhưng không có hội nghị, sau đó là phòng ngủ thực tế, sau đó là toàn bộ địa điểm. Bước cuối cùng đó đã xảy ra, tin hay không, vì Barry Manilow đã đi lưu diễn. Tay trống của anh ấy là một chủ cho thuê trên Airbnb thời kỳ đầu, đó là những ngày mà chủ nhà được mong đợi. Một ngày nọ, anh ấy nói với Airbnb rằng Barry đang đi lưu diễn và anh ấy có thể cho thuê chỗ của mình trong khi đi vắng không? Airbnbs thực sự đã phải suy nghĩ về điều đó. Hồi đó họ vẫn là AirBedandBreakfast chứ không phải Airbnb nên khách phải đi ăn sáng! Nhưng cuối cùng họ đã nói có, và loại hình lưu trú này hiện là hoạt động kinh doanh hầu hết của Airbnb. Người dùng của bạn là kim chỉ nam của bạn. Và cách bạn đi đúng hướng trong giai đoạn đầu của một công ty khởi nghiệp là xây dựng nội dung và nói chuyện với người dùng. Và không có gì khác.

2. Tập trung. Một trong những mô hình dễ thấy nhất mà chúng tôi đã thấy trong số hàng nghìn công ty khởi nghiệp mà chúng tôi đã tài trợ là những người sáng lập thành công nhất luôn hoàn toàn tập trung vào sản phẩm và người dùng của họ. Đến mức trở nên cuồng tín. Những người sáng lập giỏi nhất không có thời gian để bị cuốn vào những thứ khác. Dưới đây là danh sách những thứ mà tôi thấy những người sáng lập dễ dàng phân tâm. Chúng giống kiểu những công ty khởi nghiệp sói đội lốt cừu. • "Cà phê bệt" với nhà đầu tư • Trao đổi với những người mua lại tiềm năng • Giao lưu kết bạn • Tuyển dụng ban cố vấn • Thực hiện "quan hệ đối tác", nghĩ rằng nó sẽ giúp bạn có nhiều người dùng hơn • Dành thời gian cho PR trước khi bạn làm được điều mà mọi người muốn • Tranh luận trên mạng xã hội • Đi dự hội nghị • Lo lắng về việc trở thành một phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ Lưu ý rằng danh sách này ngụ ý rằng bạn không nên ở đây. Giờ đây tôi đang đứng trên sân khấu trong một hội nghị, nói với bạn rằng bạn không nên đi dự hội nghị. Và thành thật mà nói, bạn không nên như vậy. Đó là lý do tại sao chúng tôi rất cố gắng để làm cho hội nghị này trở nên tốt đẹp-- bởi vì chúng tôi biết rằng nó phải hữu ích cho bạn hơn là dành cùng một lúc để xây dựng mọi thứ và nói chuyện với người dùng, và đó là một tiêu chuẩn rất cao.

3. Đừng lo lắng khi là phụ nữ. Tôi muốn nói thêm một chút về điểm cuối cùng đó, lo lắng về việc trở thành phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ, vì đây là điểm duy nhất trong danh sách dành riêng cho đối tượng này. Có một số trở ngại thực sự mà phụ nữ phải đối mặt với tư cách là người sáng lập khởi nghiệp. Nhưng có quá nhiều lời bàn tán và ồn ào về chủ đề này khiến tôi lo lắng rằng nó sẽ khiến các nhà sáng lập tiềm năng sợ hãi. Ngoài ra, thật khó để sàng lọc mọi thứ và biết điều gì chính xác và điều gì không. Cuộc trò chuyện xung quanh chủ đề này thường được thúc đẩy bởi những người không thực sự tự xây dựng bất cứ điều gì. Và như với bất kỳ chủ đề nào khác, mức độ chú ý của báo chí dành cho vấn đề này không được xác định bởi quy mô của vấn đề, mà bởi khả năng tạo ra lượt xem trang của nó. Tranh cãi tạo ra lượt xem trang, vì vậy họ viết về tranh cãi. Bạn không nghe nhiều về nhiều nhà sáng lập nữ đang âm thầm và thành công xây dựng công ty của họ. Tôi không quan tâm đến số lượt xem trang. Điều tôi quan tâm là làm thế nào tôi có thể giúp hỗ trợ các nhà sáng lập nữ. Cách tôi làm là khuyến khích phụ nữ khởi nghiệp và giúp họ thành công một khi họ làm được. Vì vậy, trong khi tôi sẽ cho bạn biết rằng nó sẽ là khó khăn hơn cho bạn khi là một người phụ nữ, nó sẽ không phải là quá khó khăn hơn nhiều mà nó sẽ làm cho sự khác biệt giữa thành công và thất bại. Nếu bạn muốn bắt đầu một công ty khởi nghiệp, hãy cứ tiếp tục và thực hiện nó, và đừng để bản thân bị đe dọa hoặc phân tâm bởi tất cả những ồn ào… các loại báo hay tranh cãi trên Twitter về việc bạn là phụ nữ khó hơn như thế nào. Đó không chỉ là phương án tốt nhất cho cá nhân bạn mà còn là cách tốt nhất để khắc phục những vấn đề này.

4. Đo lường sự phát triển của bạn. Nếu bạn làm được hai điều đầu tiên mà tôi đã nói với bạn, hãy làm ra thứ mà mọi người muốn và tập trung, kết quả là bạn sẽ có được sự phát triển. Và điều đó có nghĩa là bạn có thể sử dụng tốc độ tăng trưởng như một bài kiểm tra xem bạn có đang làm hai điều đó hay không. Nếu bạn có tốc độ tăng trưởng tốt, tức là trong một công ty khởi nghiệp, tức là ít nhất 10% mỗi tháng, bạn đang đi đúng hướng. Và nếu không, bạn đang thiếu ít nhất một trong hai thành phần mà tôi đã đề cập. Bạn đang làm sai hoặc không đủ tập trung. Có một câu nổi tiếng mà chúng tôi thường trích dẫn tại Y Combinator: Bạn tạo ra những gì bạn đo lường. Chọn một số bạn muốn phát triển và tập trung vào đó. Số liệu tốt nhất để lựa chọn là doanh thu tốt. Không có bài kiểm tra nào tốt hơn về việc bạn có thực sự tạo ra thứ mà mọi người muốn hay không. Tập trung vào tăng trưởng cũng giúp bạn không bị phủ nhận, đây là một mối nguy hiểm lớn cho các nhà sáng lập startup. Vì một số lý do, rất nhiều vấn đề bạn gặp phải trong một công ty khởi nghiệp có xu hướng gây ra sự phủ nhận. Có thể đơn giản là vì những vấn đề này khó. Những người sáng lập đang làm sai thường bị phủ nhận về điều họ làm. Những người sáng lập đang lãng phí thời gian vào những thứ không cần thiết thường bị phủ nhận về điều đó. Sự phủ nhận là kẻ giết người thầm lặng của các công ty khởi nghiệp. Nhưng nếu bạn giữ mình với các mục tiêu tăng trưởng, bạn không thể phủ nhận. Những con số, tốt hay xấu, đang nhìn chằm chằm vào bạn. Tất nhiên, trừ khi bạn phủ nhận nhu cầu giữ mình theo các mục tiêu tăng trưởng. Và điều đó, tin hay không, luôn xảy ra. Chúng tôi liên tục nghe thấy những người sáng lập nói, "Hiện tại chúng tôi không tập trung vào tăng trưởng." Đôi khi đó là điều đúng đắn cần làm, nhưng tôi thậm chí không cần phải nói cho bạn biết mọi thứ thường diễn ra như thế nào sau khi chúng tôi nghe điều đó từ những người sáng lập.

5. Biết nếu bạn mặc định còn sống. Tuy nhiên, tăng trưởng là không đủ. Bạn có thể có tốc độ tăng trưởng tốt nhưng vẫn chết, nếu bạn hết tiền và không thể gọi thêm. Câu hỏi quan trọng là liệu bạn có phải là thứ mà chúng tôi gọi là "mặc định còn sống" hay "đã chết mặc định". Mặc định còn sống có nghĩa là nếu chi phí của bạn không đổi và doanh thu của bạn tiếp tục tăng với tốc độ cao dần lên, bạn sẽ hòa vốn trước khi hết tiền. Chết mặc định có nghĩa là bạn không làm được điều đó. Bây giờ chúng tôi yêu cầu tất cả những người sáng lập YC bắt đầu bản cập nhật nhà đầu tư của họ cho chúng tôi bằng cách cho biết họ là ai trong hai nhóm. Cũng như cho chúng tôi biết công ty khởi nghiệp đang hoạt động như thế nào, đó là một cách tốt để kéo những người sáng lập ra khỏi sự phủ nhận. Bởi vì sắp hết tiền là một trong những vấn đề nguy hiểm mà những người sáng lập thường phủ nhận. Bạn sẽ ngạc nhiên khi có bao nhiêu người sáng lập thậm chí không biết họ còn sống hay đã chết mặc định.

6. Giữ chi phí thấp. Tại sao các công ty khởi nghiệp lại hết tiền? Vì họ chi tiêu quá nhiều. Và vì chi phí chính trong hầu hết các công ty khởi nghiệp là tiền lương, chi tiêu quá nhiều = thuê quá nhiều người. Thuê nhiều quá mức là sai lầm lớn trong giai đoạn thứ hai của một công ty khởi nghiệp, vì làm điều không ai muốn nằm trong giai đoạn đầu. Tôi biết thuê người quá mức nguy hiểm như thế nào, bởi vì các công ty khởi nghiệp YC liên tục mắc lỗi này mặc dù chúng tôi liên tục cảnh báo họ về điều đó. Vấn đề với việc tuyển dụng quá nhiều là nó mang lại cho bạn ít khoảng trống để mắc lỗi. Bạn đốt hết tiền trong ngân hàng càng nhanh thì bạn càng có ít thời gian để làm cho nó sinh lời. Nhưng các công ty khởi nghiệp, bởi vì chúng thường được điều hành bởi những người sáng lập thiếu kinh nghiệm và đang làm một điều gì đó mới lạ, chính xác là loại công việc mất nhiều thời gian hơn bạn mong đợi. Và đó là một sự kết hợp chết người, bởi vì nếu bạn bắt đầu cạn tiền trước khi mọi thứ hoạt động như ý, bạn sẽ phải huy động nhiều hơn trong giai đoạn công ty còn là một “chú vịt con xấu xí”. Ngay cả khi bạn đang đi đúng hướng, bạn trông rất tệ. Và các nhà đầu tư không thích những công ty như vậy. Vì vậy, sau khi bạn huy động tiền, hãy hết sức thận trọng về cách bạn chi tiêu nó. Hãy tuyển dụng với kịch bản bi quan. Hãy giả sử sẽ mất nhiều thời gian hơn bạn mong đợi để mọi thứ hoạt động hiệu quả. Nếu có một điều gì đó bạn có thể đoán trước trong một công ty startup, thì đó là những vấn đề không đoán trước được. Tôi liên tục thấy các công ty khởi nghiệp chết mặc dù họ đang đi đúng hướng, đơn giản vì họ tuyển dụng quá nhanh.

7. Việc gây quỹ ngày càng khó hơn. Lý do khiến các công ty khởi nghiệp bị thất bại nặng nề khi họ phải huy động tiền như một chú vịt con xấu xí là do các đợt gây quỹ sau này khó hơn nhiều. Những người sáng lập đã dễ dàng gọi vốn trong vòng hạt giống cho rằng sự việc sẽ dễ như với với serie A. Nhưng thực tế không phải vậy. Chúng tôi thường nhận được email từ các công ty khởi nghiệp nói rằng "chúng tôi sắp hết tiền, vì vậy chúng tôi sẽ gọi vốn seria A ngay bây giờ." Như thể nó giống như thực hiện chuyến đi thứ hai đến máy ATM. Và khi chúng tôi hỏi họ đang làm như thế nào, câu trả lời thường là sự kết hợp giữa tăng trưởng chậm và chi phí cao. Chúng tôi phải nói với họ rằng họ không có hy vọng gọi vốn serie A và rằng họ sẽ phải thực hiện những thay đổi mạnh mẽ thậm chí để tồn tại. Các nhà đầu tư Series A có thái độ hoàn toàn khác với các nhà đầu tư hạt giống. Các nhà đầu tư hạt giống đang tìm kiếm lời hứa. Các nhà đầu tư seria A đang tìm kiếm hiệu suất. Họ biết rằng tất cả lợi nhuận từ đầu tư mạo hiểm đều tập trung vào những người chiến thắng lớn. Vì vậy, họ chỉ muốn đầu tư vào bạn nếu bạn rõ ràng đang trên con đường trở thành người chiến thắng lớn. Họ sẽ trả giá cao nếu bạn muốn. Nhưng nếu bạn không có, họ sẽ không đầu tư. Vì vậy, ngay cả khi bạn đang đi đúng hướng, nhưng vẫn đang chuyển đổi lời hứa thành hiệu suất, họ vẫn sẽ không đầu tư. Đối với họ, không có nhiều sự khác biệt giữa một công ty khởi nghiệp đi đúng con đường và một công ty khởi nghiệp đi sai đường. Nếu họ không thấy đủ tiến bộ, họ không quan tâm tại sao.

8. Cho đến lúc này, tôi đã làm cho các công ty khởi nghiệp nghe khá đáng sợ. Tôi xin lỗi, đôi khi tôi không thể kìm chế bản thân mình, chỉ là tôi đã thấy quá nhiều. Tin tốt là, đây là một danh sách khá đầy đủ. Nếu bạn tránh được tất cả những sai lầm mà tôi cảnh báo ở đây, bạn sẽ có phong độ thực sự tốt. Nếu bạn bắt đầu bằng cách tạo ra điều gì đó mà mọi người thực sự muốn, hãy tập trung vào việc làm cho người dùng hài lòng, đảm bảo rằng bạn có tốc độ tăng trưởng tốt và không tuyển dụng quá mức, bạn sẽ ở một vị trí rất vui vẻ. Bạn sẽ làm chủ số phận của chính mình theo cách mà rất ít người từng làm được. Chúng tôi tổ chức hội nghị này vì hai lý do:

1) để truyền cảm hứng cho nhiều phụ nữ hơn trong việc khởi nghiệp và 2) để cố gắng giúp những phụ nữ đã bắt đầu khởi nghiệp trở nên thành công hơn. Nhưng tôi có một mục tiêu cụ thể hơn thế. Tôi muốn không chỉ có nhiều nhà sáng lập nữ hơn. Tôi muốn có thêm nhiều nhà sáng lập nữ của những người chiến thắng lớn. Những công ty mà một số người gọi là kỳ lân. Đây là những người sáng lập đưa ra những hình mẫu hiệu quả nhất và những hình mẫu là những gì chúng tôi cần nhất nếu chúng tôi muốn khuyến khích nhiều phụ nữ thực hiện bước nhảy vọt và thành lập công ty của riêng họ. Và bạn biết những người sáng lập của những người chiến thắng lớn này đến từ đâu không? Từ phòng này! Sau khi tài trợ cho hơn 1000 công ty khởi nghiệp tại Y Combinator, tôi biết cần những gì để bắt đầu những công ty khởi nghiệp siêu thành công này. Và từ khi gặp gỡ những người đã đi qua Hội nghị các nhà sáng lập nữ, tôi biết có rất nhiều bạn trong căn phòng này có những gì nó cần. Hãy tưởng tượng tương lai mà chúng ta sẽ có được nếu bạn tiến lên và làm điều đó.

Hung Dang dịch