[Series Lý thuyết Hướng nghiệp]: Mật mã John Holland

John Holland là tiến sỹ tâm lý học người Mỹ. Ông được coi như là ông tổ trong ngành hướng nghiệp bởi lý thuyết mang tính chất nền tảng của ông – Mật mã Holland. Theo John Holland, có 06 kiểu tính cách khác nhau và tương ứng với những xu hướng nhóm nghề nghiệp cụ thể. Tác giả cho rằng, mỗi người đều có tất cả những nét tính cách trên. Tuy nhiên, ở mỗi người thì họ có thể có những nét/ khuynh hướng nổi trội nhất định. 6 nhóm tính cách mà John Holland đưa ra là: (1) Kỹ thuật – Realistic; (2) Nghiên cứu – Investigative; (3) Nghệ thuật – Artistic; (4) Xã hội – Social; (5) Quản lý – Entrepreneur và (6) Nghiệp vụ - Conventional

Một vài thông tin rất cơ bản để bạn có thể hiểu hơn một chút về 6 nhóm này nhé:

(1) Kỹ thuật – Realistic

Những người ở nhóm kỹ thuật có sở thích và khả năng khám phá, sử dụng máy móc, làm những công việc sử dụng thao tác tay chân như các ngành nghề thuộc về cơ khí, ô tô, điện, tin học hoặc các ngành nghề đòi hỏi sự khéo léo của tay chân như thể thao, nấu nướng, chăm sóc cây xanh, thủ công mỹ nghệ, vận hành máy, chế tạo máy, cơ khí ứng dụng, tự động, bảo trì và sửa chữa ô tô, thiết bị điện, lắp đặt điện, bảo hành, sửa chữa điện, điện tử, tin học, xây dựng, trồng trọt, chăn nuôi, trồng rừng, nuôi trồng thủy sản, mộc dân dụng, mộc mỹ nghệ, thể thao, nấu ăn, làm vườn và chăm sóc cây xanh, may mặc, thêu nghệ thuật, đan, móc, điêu khắc, nhân viên kỹ thuật phòng lab, lái xe, lái tàu…

Ngoài ra nhóm này, có khuynh hướng không thích giao tiếp nhiều với người khác (hay bị đánh giá là khô khan, ít nói), và một điểm khá thú vị ở họ là họ thích những thứ cụ thể, nhìn rõ được, thậm chí thích quyền lực và tiền. :P

(2) Nghiên cứu – Investigative

Đây là những người có khả năng về quan sát, khám phá, phân tích đánh giá và giải quyết các vấn đề. Họ thường có khuynh hướng hỏi, tìm hiểu sâu nhiều vấn đề, thậm chí là những “kho tàng kiến thức”. Ngành nghề phù hợp với nhóm này bao gồm: Các ngành thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên (toán, lý, hóa, sinh, địa lý, địa chất, thống kê…); khoa học xã hội (nhân học, tâm lý, địa lý…); y - dược (bác sĩ gây mê, hồi sức, bác sĩ phẫu thuật, nha sĩ…); khoa học công nghệ (công nghệ thông tin, môi trường, điện, vật lý kỹ thuật, xây dựng…); nông lâm (nông học, thú y…).

(3) Nghệ thuật – Artistic

Những người ở nhóm nghệ thuật rất thích và có khả năng làm việc thiên về tính chất nghệ thuật như văn chương, vẽ, thiết kế mĩ thuật, đạo diễn, nghệ sĩ…Họ cũng được cho là những người có đặc điểm sáng tạo, linh hoạt, nhận biết và tưởng tượng tốt hình không gian, các hình dạng vật thể. Họ cũng có khả năng thích ứng tốt với môi trường mới, và họ có đặc tính ghét sự gò bó khuôn khổ hay những luật lệ nguyên tắc. Cùng trong nhóm này là các nhà văn, các biên kịch, nghệ sĩ, ca sĩ, nhạc sĩ, họa sĩ, đạo diễn, diễn viên…

(4) Xã hội – Social

Những người ở nhóm xã hội có sở thích và có khả năng làm việc, giao tiếp người với người, thích đi đây, đi đó. Nhóm người này thường có khả năng gắn kết các thành viên trong nhóm và là nơi mà nhiều người tìm đến nhờ chia sẻ, giúp đỡ. Họ là nhóm người có tinh thần phục vụ tự nguyện vì cộng đồng. Các nghề nghiệp ở nhóm này có thể bao gồm giáo viên, tư vấn viên, bác sĩ, luật sư, nhân viên công tác xã hội... Câu nói mà người ta hay liên tưởng đến nhóm này là “ăn cơm nhà, vác tù và hàng tổng”.

(5) Quản lý/ Lãnh đạo– Enterprising

Những người ở nhóm lãnh đạo có sở thích và khả năng làm việc với người khác và lãnh đạo một nhóm người hay cả một tập thể lớn đi theo môt mục tiêu (có thể vì lợi nhuận hoặc phi lợi nhuận). Họ có đặc điểm là có tài ăn nói, biết cách thuyết phục người khác, có óc tổ chức, sáng tạo; có khả năng động viên, khuyến khích mọi người... Nghề thuộc nhóm này mang tính chất quản lí như công an, sĩ quan, quản trị kinh doanh, kĩ thuật công nghệ, quản lí chuyên nghiệp, điều hành hoạt động hệ thống có tầm cỡ ảnh hưởng rộng lớn với nhiều con người, nhiều vấn đề ở cấp vĩ mô.

(6) Nghiệp vụ - Conventional

Những người ở nhóm nghiệp vụ có sở thích và có khả năng làm việc ở văn phòng, làm các công việc sổ sách như các ngành nghề về văn thư, hành chính, tài vụ, bưu điện, tiếp tân... Họ là người rất tuân thủ những quy định, luật lệ được đề ra. Họ cũng là nhóm người có khả năng tổ chức rất tốt, chi tiết và tỉ mỉ. Họ có đặc điểm là ngăn nắp, cẩn thận, nhanh nhẹn; có khả năng làm việc độc lập tốt; vững vững hệ thống các văn bản, quy định... Các nhóm công việc có thể như Kế toán, Kiểm toán, Văn thư lưu trữ, Tổ chức sự kiện…

Khi đọc qua các thông tin này, các bạn nghĩ mình thuộc nhóm nào, hoặc ba nhóm nổi trội của bạn là gì?

P.S:

• Bài post này KHÔNG hàm ý rằng nếu bạn thấy mình có nét tính cách trên thì bạn nên làm ngành mà được gợi ý. Thông thường, mỗi ng sẽ cần 3 nhóm yếu tố cao điểm nhất, và dựa vào rất nhiều yếu tố khác như năng lực, loại hình thông minh, cá tính, giá trị nghề nghiệp để chọn lựa ra một số ngành phù hợp.
• Bạn có thể tìm đọc thêm Holland Codes để hiểu rõ hơn về lý thuyết này.