Rối loạn kinh nguyệt - những điều bạn gái nên biết

Chu kỳ kinh nguyệt của người phụ nữ thường kéo dài từ 28 đến 32 ngày, nếu không có sự thụ tinh xảy ra thì quá trình chảy máu kinh nguyệt sẽ bắt đầu. Lớp niêm mạc tử cung bong tróc cuốn theo nang trứng, chất nhầy ra khỏi âm đạo tạo thành máu kinh. Tuy nhiên đôi khi chu kỳ này xảy ra một vài triệu chứng bất thường về số ngày hành kinh, chu kỳ kinh, lượng máu và màu sắc máu kinh. Người ta gọi đó là rối loạn kinh nguyệt.

Các loại rối loạn kinh nguyệt

Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS)

PMS là rối loạn kinh nguyệt xảy ra ở tuổi tiền mãn kinh, thường là những phụ nữ từ 40 đến 60 tuổi.

Rối loạn Rối loạn tiền kinh nguyệt (PMDĐ) là một dạng PMS nghiêm trọng hơn nhiều, ảnh hưởng đến khoảng 3% -8% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.

Đa phần phụ nữ tuổi mãn kinh, thì lượng máu kinh sẽ ít dần, chu kỳ kinh thưa hơn thậm chí là vô kinh ( khoảng 3 tháng không có kinh). Tuy nhiên, với một vài trường hợp đặc biệt kinh nguyệt lại ra nhiều hơn trước giống như thời kỳ mới dậy thì.

Vô kinh

Vô kinh nghĩa là tình trạng kinh nguyệt không xuất hiện trong một thời gian ngày, thường tính là 90 ngày hoặc thậm chí là lâu hơn thế. Có hai loại vô kinh:

Các loại vô kinh

• Vô kinh nguyên phát: Con gái khi đến tuổi dậy thì nhưng không có kinh nguyệt

• Vô kinh thứ phát: là tình trạng phụ nữ đang có kinh nguyệt bình thường hàng tháng bỗng mất kinh, thời gian mất kinh khoảng 3 tháng thậm chí có người là 6 tháng.

Vô kinh đôi khi có thể xảy ra trong một vài thời điểm nhạy cảm của người phụ nữ như là thời gian mang thai và cho con bú, nó cũng có thể xảy ra do phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai quá nhiều.

Đau bụng kinh

Đa phần phụ nữ đều chịu những cơn đau bụng kinh vào những ngày đèn đỏ, đặc biệt là những ngày đầu tiên. Mức độ đau đớn ở mỗi người có thể là khác nhau, đa phần là cơn đau âm ỉ nhưng với một số ít các trường hợp cơn cơ thắt tử cung mạnh khiến họ có thể đau đến mức khiến da mặt tái nhợt, tụt huyết áp thậm chí là ngất xỉu.

Nguyên nhân gây đau bụng kinh phụ thuộc vào tình trạng là nguyên phát hay thứ phát.

Với đau bụng kinh nguyên phát, phụ nữ bị co thắt tử cung bất thường do mất cân bằng hóa học trong cơ thể.

Đau bụng kinh thứ phát là do các bệnh phụ khoa viêm nhiễm đường sinh dục có thể gặp phải như là lạc nội mạc tử cung. Các nguyên nhân có thể khác có thể bao gồm: 

• Bệnh viêm vùng chậu (PID)

• Uxơ tử cung

• Chửa ngoài tử cung

• Có polyp tử cung

Bất kỳ phụ nữ nào cũng có thể bị đau bụng kinh, nhưng những người có nguy cơ cao bao gồm:

• Những người hút thuốc

• Những người uống quá nhiều rượu khi đến ngày.

• Phụ nữ bị béo phì

• Phụ nữ bắt đầu có kinh nguyệt trước 11 tuổi

Rong kinh

Rong kinh là loại chảy máu tử cung bất thường phổ biến nhất và được đặc trưng bởi chảy máu kinh nguyệt nặng và kéo dài. Trong một số trường hợp, chảy máu có thể nghiêm trọng đến mức các hoạt động hàng ngày bị gián đoạn.

Những người bình thường thì chu kỳ chảy máu kinh thường là 3–7 ngày là hết và họ chỉ sử dụng 3–4 miếng băng vệ sinh cho mỗi ngày. Nhưng những người bị rong kinh thì thời gian chảy máu > 1 tuần. Mỗi ngày phải thay nhiều băng vệ sinh thậm chí là 7–8 miếng.

Các loại khác của tình trạng này, còn được gọi là chảy máu tử cung rối loạn chức năng, có thể bao gồm:

• Polymenorrorr: Kinh nguyệt quá thường xuyên.

• Loạn sản: chu kỳ kinh nguyệt không thường xuyên hoặc nhẹ

• Metrorrhagia: Bất kỳ chảy máu không đều, không có kinh nguyệt như trong chảy máu xảy ra giữa các kỳ kinh nguyệt

• Chảy máu sau mãn kinh: Bất kỳ chảy máu nào xảy ra hơn một năm sau kỳ kinh nguyệt bình thường cuối cùng ở thời kỳ mãn kinh

Triệu chứng khác của rối loạn kinh nguyệt

Các triệu chứng rối loạn kinh nguyệt ở mỗi người là không giống nhau hoàn toàn, mỗi người có thể gặp một hoặc một vài dấu hiệu dưới đây: 

• Triệu chứng tâm lý (trầm cảm, lo lắng, khó chịu, hay cáu gắt)

• Triệu chứng tiêu hóa (đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy)

• Giữ nước (sưng ngón tay, mắt cá chân và bàn chân)

• Vấn đề về da (nổi mụn trứng cá thường gặp ở tuổi dậy thì)

• Đau đầu

• Chóng mặt

• Ngất xỉu

• Co thắt cơ bắp

• Đau bụng

• Đánh trống ngực

• Dị ứng

• Nhiễm trùng

• Tăng ham muốn tình dục (ham muốn tình dục)

• Thay đổi khẩu vị

• Nóng bừng

Nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt

Do rối loạn nội tiết tố

Do mắc bệnh hội chứng buồng trứng đa nang, u xơ tử cung

Do sử dụng thuốc tránh thai hoặc một vài loại thuốc, chất kích thích khác ảnh hưởng tới hormone nội tiết

Do tâm lý bị căng thẳng, stress lâu ngày, nghỉ ngơi không điều độ, ăn kiêng quá mức

Do nạo phá thai nhiều lần

Dị tật tử cung bẩm sinh

Người có vấn đề về tuyến giáp, gan hoặc bị béo phì

Rối loạn chảy máu hoặc tiểu cầu

Nồng độ tuyến tiền liệt cao (chất hóa học được sử dụng để kiểm soát sự co cơ của tử cung)

Hàm lượng nội mô cao (chất hóa học dùng để làm giãn mạch máu)

Phương pháp điều trị rối loạn kinh nguyệt

Điều trị rối loạn kinh nguyệt sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản, mong muốn có con của người phụ nữ và các yếu tố khác. Các lựa chọn điều trị bao gồm từ thay đổi lối sống đến các phương pháp điều trị y tế chuyên biệt.

Điều trị y tế

Trường hợp rối loạn kinh nguyệt là do các bệnh lý phụ khoa thì cần điều trị theo nguyên nhân cụ thể dưới sự hướng dẫn của chuyên gia y tế. Có thể là sử dụng thuốc giảm đau, thuốc điều hòa hormone nội tiết để cân bằng chu kỳ kinh nguyệt hoặc thực hiện điều trị bằng phẫu thuật, một vài trường hợp phải cắt bỏ nội mạc tử cung để chữa bệnh.

Điều trị rối loạn kinh nguyệt bằng Đông y

Điều trị rối loạn kinh nguyệt bằng Đông y là phương pháp cũng được nhiều phụ nữ lựa chọn vì dễ thực hiện. Thầy thuốc kê đơn các loại dược liệu với công dụng chính là bổ huyết, điều hòa kinh nguyệt để cắt giảm các triệu chứng như đau bụng nhiều, người mệt mỏi, chán ăn khi rối loạn kinh nguyệt.

Các bài thuốc có thể ở dạng món ăn (có kết hợp với dược liệu), các bài thuốc sắc uống lấy nước đơn thuần hoặc biện pháp châm cứu

Thay đổi lối sống lành mạnh

• Phụ nữ nên duy trì tinh thần vui vẻ, tránh làm việc quá sức dễ dẫn đến mệt mỏi, căng thẳng hoặc gây ra những cảm xúc tiêu cực.

• Chú ý chế độ dinh dưỡng trong những ngày có kinh nguyệt: tránh ăn thực phẩm gây lạnh bụng vì có thể làm cơn đau trầm trọng hơn, nên uống nhiều nước ấm, ăn nhiều thịt nạc, ngũ cốc, rau quả xanh, tuyệt đối không sử dụng rượu bia và các chất kích thích khác. Xem thêm: 

• Vệ sinh vùng kín đúng cách, chỉ rửa bên ngoài bộ phận sinh dục, không thụt rửa sâu, sử dụng dung dịch vệ sinh phù hợp để loại bỏ mùi hôi và ngăn ngừa viêm nhiễm, chỉ nên dùng băng vệ sinh hằng ngày vào cuối chu kỳ.

• Mặc đồ lót có chất liệu mềm, co giãn tốt, phải giặt thường xuyên và phơi khô, tránh để trong môi trường ẩm mốc.

• Không nên lạm dụng thuốc tránh thai đặc biệt là thuốc khẩn cấp, hãy chọn lựa biện pháp thay thế an toàn tốt hơn cho sức khỏe hơn như là bao cao su.

• Phụ nữ nên khám phụ khoa định kỳ để sàng lọc các vấn đề sức khỏe bất thường giúp xác định rõ nguyên nhân và có phương hướng điều trị kịp thời và đúng cách.

Tham khảo từ: