[Review] TƯƠNG LAI CỦA CẢM XÚC

– Tìm lại chút đồng cảm ở thế giới công nghệ vô cảm –

Tác giả: Kaitlin Ugolik Phillips

--------

Có người từng nói rằng: “Thế giới càng hiện đại, con người càng cô đơn”. Sự hiện đại của công nghệ khiến con người ta không thể giao tiếp với nhau một cách bình thường, thẳng thắn. Những lời tỏ tình vội qua tin nhắn, qua mạng xã hội để rồi kết thúc mối tình đó cũng bằng tin nhắn chia tay, như một vòng tròn có điểm đầu và điểm cuối là một. Song cũng không thể phủ nhận rằng công nghệ làm cho vấn đề giao tiếp trở nên dễ dàng hơn, ta có thể kết bạn một cách thoải mái, gặp gỡ những người xa lạ thông qua màn hình, chia sẻ với nhau nhiều điều nhờ mạng xã hội. Và cũng thật đơn giản nếu muốn ai đó ngừng lại trong một cuộc trò chuyện trực tuyến. Chúng ta có thể unfriend thậm chí block họ chỉ với một cú nhấp chuột.

---------

Khi các phiên bản phương tiện truyền thông xã hội hiện đại hơn trở thành một phần ám ảnh trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta - Facebook, Tiktok, Instagram khiến chúng ta cảm thấy thích thú khi ai đó like hoặc bình luận trên một bài đăng của mình, bạn có thể sẽ bị ám ảnh bởi mục đích duy nhất là giành chiến thắng. Chiến thắng ở đây chỉ là số lượt thích, lượt chia sẻ, số người theo dõi trang cá nhân hay sự thoả mãn khi cảm thấy một câu status mình chia sẻ là đúng, là hay ho. Và có lẽ nó sẽ làm bạn tức điên, cáu giận khi một bài đăng, một bức ảnh của mình không có sự tương tác như mong muốn... Sự thỏa mãn trên mạng đôi khi chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn và có khả năng ăn mòn một trong những phẩm chất “CON NGƯỜI” nhất của chúng ta: Sự đồng cảm (Ở đây mình viết in hoa chữ “CON NGƯỜI” bởi sự đồng cảm ta không thể nào tìm thấy ở một con robot trong cuộc sống hiện đại 4.0 này).

---------

Mình từng chứng kiến nhiều trường hợp có nhiều người đánh mất đi sự đồng cảm, thay vào đó là sự vô cảm. Đó là những ánh nhìn thờ ơ, những cú lướt xe nhanh qua những vụ tai nạn hay người gặp nạn trên đường, hoặc đơn giản chỉ là một vài bình luận trên mạng xã hội - những bình luận vô tình có thể khiến một ai đó tổn thương. Bởi lẽ đó, không chỉ riêng mình, tác giả Kaitlin Ugolik nhận thấy vai trò to lớn của sự đồng cảm – một năng lực vô hình kết nối con người lại gần với nhau, giúp chúng ta hiểu nhau hơn, đặc biệt trong thế giới công nghệ hiện nay.

Vậy tại sao lại cần có sự đồng cảm? Đồng cảm cũng có nghĩa là đặt mình vào vị trí của người khác. Nhưng chúng ta không bao giờ thực sự hiểu được người khác cảm thấy thế nào. Chúng ta chỉ có thể biết tưởng tượng là người khác thì sẽ ra sao. Thế sự đồng cảm có thể làm gì cho chúng ta? Ở cấp độ cơ bản nhất, nó giúp chúng ta kết nối với người khác. Nó là nền tảng cho tình yêu, cho việc nuôi dưỡng trẻ nhỏ và chăm sóc người khác quanh ta. Nó cũng có những lợi ích cảm xúc trừu tượng hơn – giới nghiên cứu đã nhận ra những người đồng cảm gặt hái nhiều thành công hơn trong kinh doanh, và sự đồng cảm là chìa khóa để phát triển sản phẩm và có dịch vụ khách hàng tốt.

---------

Đọc đến đây chắc hẳn bạn nghĩ đây là cuốn sách self-help dạy về sự đồng cảm, nhưng không, trong 8 chương của Tương lai của cảm xúc, tác giả hầu như chỉ chia sẻ những câu chuyện cá nhân cũng như các bác sĩ, kỹ sư, giáo viên, nhà báo và nhà khoa học về việc tiếp cận những đổi mới công nghệ mà không đánh mất sự đồng cảm. Chúng ta chỉ sử dụng mạng xã hội ở hình thức đơn giản nhất, vẫn còn nhiều ẩn số ta chưa biết hết. Nội dung mình ấn tượng nhất trong sách này chính là “THỰC TẠI ẢO (VR)”, Kaitlin Ugolik đã đưa độc giả vào một thế giới mới khi đeo chiếc kính thực tế ảo lên – một thế giới ảo. Ta có thể thấy được cả người thật và nhân vật hư cấu, thậm chí là có thể nghe được những âm thanh thật từ ngoài cuộc sống, đó là các âm thanh trên đường phố nước Mỹ. Có lẽ đây là tiềm năng của thấu cảm trong công nghệ nhập vai.

------------

*Đánh giá cá nhân:

Nhắc đến thể loại self-help, đặc biệt là sách về công nghệ thông tin, mình cũng như nhiều người sẽ khá kén chọn vì nghĩ nội dung khô khan, chứa đựng thuật ngữ khó hiểu. Song ở lần đầu thử đọc về công nghệ hiện đại này, tiếp cận những vấn đề mới, bên lề của mạng xã hội, mình biết và hiểu những thuật ngữ cấp cao hơn như hoạt động não bộ con người, tìm hiểu công nghệ cao VR,… và đặc biệt là tìm lại được chút đồng cảm của bản thân trong cuộc sống 4.0 ngày nay. Xuyên suốt cuốn sách, ngoài việc “thuyết minh” về công nghệ hiện đại, tác giả còn chia sẻ nhiều câu chuyện về những cuộc biểu tình ở thành phố Raleigh, Bắc Carolina (một tiểu bang phía nam của Hoa Kỳ), về việc trẻ em và người lớn ở đó sử dụng thiết bị công nghệ hiện đại ra sao, phân tích cảm xúc vui, buồn, giận dữ của con người qua phương tiện mạng xã hội,… Theo quan điểm của mình, cuốn sách này thật sự cần thiết đối với những người trẻ trong thế giới bị ám ảnh bởi công nghệ, những bậc phụ huynh đang lo lắng cho con em hằng ngày cầm trên tay chiếc điện thoại thông minh, hoặc đơn giản là dành cho những ai muốn đọc để biết công nghệ mới, các phương tiện mạng xã hội phổ biến hiện nay như Facebook, Twiter, Instagram,… đã khiến con người mất đi sự đồng cảm ra sao.

--------

Tạm kết, không một ai phủ nhận lợi ích của công nghệ hiện đại mang đến cho cuộc sống của chúng ta, đặc biệt là mạng xã hội. Tuy nhiên, cái gì cũng có hai mặt của nó, vấn đề chính nằm ở bản thân mỗi chúng ta, ta không thể đổ lỗi cho công nghệ, không thể tự tin khẳng định rằng công nghệ đã “làm hư” chúng ta. Do đó, hãy phát huy, tận dụng những ưu điểm của công nghệ và sử dụng mạng xã hội một cách hợp lý, hãy để công nghệ là một phương tiện giúp chúng ta phát triển và tốt hơn.

——

Thank you for reading!

Review & Photo by @Thu Hồng Hoàng.