[Review Sách]“Real Confidence”: Cứ Bình Tĩnh Rồi Sẽ Tự Tin

Tiếp sau cuốn Real Focus, những kĩ năng hữu dụng trên hành trình phát triển bản thân tiếp tục được giới thiệu đến độc giả thông qua Real Confidencecủa Psychologies Magazine (Phong Linh dịch). Để thực hiện được hoài bão hay ý tưởng, mỗi người đều cần có lòng can đảm. Lòng can đảm thực sự sẽ xuất hiện nếu chúng ta tự tin. Nếu như bạn đang băn khoăn việc mình có thực sự tự tin hay làm cách nào để tự tin như thần tượng mình ngưỡng mộ thì đây là cuốn sách dành cho bạn.

Bạn tự tin như thế nào ?

Nếu bạn liên tiếp thành công trong cuộc sống thì hẳn đã ít quan tâm đến cuốn sách nhỏ này. Nhưng nếu bạn nhận ra rằng xung quanh mình hiếm có ai đạt được thành công liên tiếp mà không trải qua thất bại thì bạn sẽ thấy ở họ có điểm chung: Dù thành công hay thất bại thì họ chưa bao giờ bỏ cuộc. Nếu đánh giá từ bên ngoài, đa số sẽ thấy đó là kết quả của lý trí, song xem xét nội tâm, yếu tố quyết định lại là lòng tự tin. Ngay cả khi thực tế chứng minh họ thất bại và được mọi người đánh giá là không thể thành công thì họ vẫn tiếp tục. Tự tin đem đến cho nhóm người này nhiệt huyết và khao khát vươn lên mạnh hơn chính số phận của họ. Lòng tự tin không chỉ cần thiết cho thành công mà còn cần thiết để sống cuộc đời mình mong muốn. Tuy nhiên, khám phá ra mức độ tự tin của bản thân bạn cần bắt đầu chuyến hành trình “đi để trở về” theo đúng nghĩa (tôi sẽ giải thích vềđiều này ở cuối bài). Trước hết chúng ta cần làm quen với định nghĩa về sự tự tin:

Xét về mặt cá nhân, Oxford Advanced Learner’s Dictionary (Từ điển Oxford dành cho người học cao cấp) đưa ra định nghĩa như sau: Cảm giác tự tin xuất phát từ việc tự đánh giá cao năng lực hay phẩm chất của ai đó; Niềm tin vào khả năng của bản thân để làm một việc gì đó và để thành công; Cảm giác chắn chắn về một điều gì đó.

Khi ngại ngần thể hiện năng lực bản thân, có nỗi sợ vu vơ trước thực tại nào đó trong khả năng giải quyết, thường tìm cách trốn tránh vấn đề và hay ám ảnh bởi nhiệm vụ nói trước đám đông, có lẽ bạn đang cảm thấy thiếu tự tin. Bên cạnh đó, nếu luôn sẵn sàng tỏ ra nổi bật trong đám đông và chủ động thể hiện trước ở mọi tình huống thì bạn đang có vấn đề với sự tự tin của chính mình. Thiếu tự tin đồng nghĩa với bạn sẽ gặp nhiều khó khăn, thiệt thòi trong cuộc sống, chính bạn luôn cảm nhận rõ ràng về điều này nhưng mặt tích cực là bạn có thể ý thức được hạn chế của chính mình rồi cố gắng bù đắp chúng.

Nếu có vấn đề với tự tin, dù bạn cảm giác thoải mái và chủ động hơn, nhưng mặt tiêu cực là bạn phải đối mặt với sự tự tin thái quá (thích thể hiện hơn so với khả năng), tự tin hình thức (biểu lộ bề ngoài chủ động để át đi sự yếu ớt bên trong). Nhìn chung điều này là hết sức bình thường và chúng ta hoàn toàn có thể tự cải thiện để nuôi dưỡng lòng tự tinlành mạnh lớn dần theo năm tháng. Bởi tự tin giúp chúng ta hài lòng và hiểu rõ những điều có ý nghĩa với bản thân trong cuộc sống hơn.

Tại sao bạn thiếu tự tin ?

Nếu được hỏi tự tin nằm trong gen hay môi trường thì câu trả lời là cả hai. Không ít người bẩm sinh đã sở hữu sự tự tin cao trong khi số còn lại thì do môi trường tác động mà ngày càng trở nên tự tin hơn hoặc ngược lại. Chúng ta có thể quan sát điều này rõ ràng nhất ở trẻ em. Đa số những em thường xuyên nhận được lời tán thưởng, khen ngợi cả ở trường và ở nhà có xu hướng thích thể hiện năng lực bản thân hơn, theo đó ý thức cái tôi cá nhân cũng trở nên lớn hơn và ở lứa tuổi trưởng thành các em chính thức gặp phải vấn đề về sự tự tin: Làm mọi việc theo ý thích và luôn tự cho mình là đúng.Mặt khác, những em thường xuyên bị trách mắng, chê bai thường hay có mặc cảm, dần dần các em trở nên nhạy cảm hơn và đánh mất sự tự tin của chính mình ở lứa tuổi trưởng thành: Thụ động và nhút nhát. Vết hằn trong nhận thức là điều rất khó thay đổi, công thêm việc được củng cố bằng các thói quen, chúng ta bỏ quên việc quan tâm đến lòng tự tin đúng mực: Đó là công việc đòi hỏi sự nỗ lực tự thân kết hợp cùng trợ giúp đúng đắn từ bên ngoài

Trong một buổi phỏng vấn với Amy Novotney cho tạp chí American Psychological Association năm 2008, Kagan nói rằng các nhà thần kinh học và các nhà khoa học tâm lý không đủ khả năngđể giải thích và hiểu cặn kẽ về hành vi của con người. Cần phải biết về lịch sử của một con người và hoàn cảnh mà người đó sinh sống: “Một trạng thái não bộ cụ thể có thể dẫn đến các trạng thái tâm lý khác nhau trong hành động của mỗi người khác nhau”.

Bởi vậy các nguyên nhân thiếu hụt lòng tự tin và các giải pháp để cải thiện sự tự tin là hoàn toàn không giống nhau trong thực tế. Tuy nhiên, bạn đọc cũng có thể tìm hiểu vài nguyên nhân căn bản sau để liên tưởng đến vấn đề và cách giải quyết cho chính bản thân mình:

1.Coi tự tin như một mục tiêu

Bạn không cố gắng để hướng đến mục tiêu là sự tự tin. Càng cố gắng để trông có vẻ tự tin thì bạn lại càng dễ bị lạc hướng. Điều bạn mong muốn nằm ở ý nghĩa đích thực của cuộc sống vậy nên hãy kiên nhẫn cải thiện bản thân và tránh xa cám dỗ tỏ ra tự tin bởi nó sẽ dễ kéo theo việc tỏ ra thành công và tỏ ra hạnh phúc.

2. Luôn suy nghĩ tiêu cực

Dù không phải là người có thành tích nổi bật giữa đám đông thì sự hiện diện của bạn cũng có vai trò nhất định trong hoạt động chung của mọi người. Nên dẹp bỏ mọi suy nghĩ tiêu cực về chính mình và bắt tay vào làm gì đó hữu ích để tâm trạng tốt hơn.

3. Những người tiêu cực

Gặp gỡ ai đó thoải mái bao giờ cũng tốt hơn kẻ suốt ngày chỉ biết than vãn. Nếu tiếp xúc lâu dài với suy nghĩ tiêu cực bên ngoài, bản thân bạn cũng chịu ảnh hưởng nhất định. Mỗi chúng ta đều có vấn đề riêng trong cuộc sống song đó không phải là lý do khiến ai đóthường xuyên ca thán hay chán nản. Tâm trạng của bạn phụ thuộc nhiều vào người bạn gặp. Hãy chọn ai đó vui vẻ và dễ chịu để khiến bạn mang cõi lòng nhẹ nhõm hơn.

4. Những người thích chỉ đạo bạn phải tự tin như thế nào

Không có ngoại lệ cho việc này, bạn nên nhận ra tự tin là niềm tin về chính bản thân xuất phát từ bên trong. Nếu có ai đó bên ngoài nói rằng bạn cần nói gì đó, làm gì đó sôi nổi để trông tự tin hơn thì điều đó ít mang đến hiệu quả lâu dài. Một vài phấn khích nho nhỏ qua đi rất nhanh chóng và bạn vẫn mù mờ về việc mình đã hiểu thế nào là tự tin hay chưa và đã tự tin hơn chưa khi quay trở lại đối diện với cuộc sống.

5. Những lời khẳng định tích cực

Trong vài tình huống việc ám thị mình bằng thông điệp tỏ ra hiệu quả. Nếu tự nói rằng “Tôi tự tin” thì bạn sẽ cảm thấy tự tin. Nhưng nó giống với việc uống vài liều thuốc giảm đau để giải quyết vấn đề trước mắt. Nếu không hiểu rõ bản thân muốn gì, cần phải làm gì và mơ ước đó có phù hợp với năng lực của bản thân hay không thì bạn không thể chuyển bại thành thắng dựa vào mấy lời ám thị được.

6. Nụ cười giả tạo đờ đẫn

Công nghiệp nụ cười có thể sản xuất hàng loạt nụ cười dãn nhãn thành công vô cùng bắt mắt. Thế nhưng càng tỏ ra xa lạ với chính mình, bạn càng dễ đánh mất sự tự tin. Nụ cười là mình chứng điển hình, khi bạn cười bạn có thể tạo ra hình ảnh nụ cười không có tiếng cười như một chiếc mặt nạ (Điểm trùng hợp thú vị là dù trong phim ảnh hay đời thường,nhân vật thiếu tự tin thường phải đeo mặt nạ).

7. Ra vẻ tự tin

Áp lực thể hiện gây ra nhiều bất lợi đối với sức khỏe. Càng cố gắng tỏ ra có điều gì đó thì lại càng chứng tỏ bạn không có điều đó. Hãy bình tĩnh, hiểu mình và cố gắng cho đến khi bạn thấy mọi chuyện tốt lên thực sự.

8. Sa đà vào việc mổ xẻ quá khứ

Quá khứ là một phần cuộc sống của mỗi chúng ta. Quá khứ ấy cần được sử dụng hợp lý bằng cách tiếp nhận các bài học sâu sắc thay vì đổ lỗi hay được dùng như bản án tự kết tội mình trong suốt phần đời còn lại. Bạn nên trân trọng thực tại và biết chấp nhận cách mọi thứ đã diễn ra, đang diễn ra và sẽ diễn ra.

9. So sánh và tuyệt vọng

Thời buổi mạng xã hội lên ngôi cũng là lúc các “ngôi sao” mọc lên nhiều như nấm. Vì sao trên trời thì tỏa sáng còn sao dưới đất mọc lên chỉ cần nổi bật nên nếu bận tâm so sánh chính mình với ai đó có vẻ thành công và tự bản thân thấy mình thật kém cỏi thì bạn đang mắc sai lầm nghiêm trọng. Dù thành đạt hay không, bạn cũng nên biết hài lòng vì những điều mình đang có và bớt so sánh với những thứ người khác dường như đang có.

10. Một cuộc đời dễ dãi

Trải qua khó khăn, thử thách là điều không mấy dễ chịu nhưng thật sự cần thiết để bạn tự tin hơn. Được bao bọc lâu dài khiến tiềm năng của con người giảm đi và đến lúc phải đương đầu với cuộc sống, đôi lúc đầy sóng gió, họ sẽ có xu hướng than thân, trách phận theo đúng nghĩa.

11.Kiệt sức

Tự tin có liên quan mật thiết đến sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn. Hãy ngủ, thư giãn và chơi đùa để cảm thấy tốt hơn. Hiển nhiên là không ai, dù tài giỏi đến đâu,sẵn sàng tự tin khi bản thân mình đang căng thăng hay sức khỏe gặp rắc rối.

12. Uống đồ có cồn để giảm bớt áp lực

Khi uống rượu vì áp lực, người nhút nhát nhất có vẻ can đảm nhất và người kém hiểu biết nhất dường như nói nhiều nhất. Hạn chế uống các thức uống có cồn và tập thể dục, lường trước giới hạn chịu đựng áp lực của chính mình để chủ động dừng lại sẽ có lợi hơn cho bạn.

13. Cuộc sống thành thị hiện đại

Nơi phồn hoa đô hội có nhiều hấp dẫn vậy nên dễ khiến cho chúng ta quên đi mùa đông đằng đẵng trong cõi lòng mình. Để chứng tỏ bản thân, chúng ta dành nhiều giờ bên máy tính, thấp thỏm với công việc và có các mối quan hệ lỏng lẻo được bồi đắp sơ sài bằng lợi ích. Kỹ năng kết nối là kỹ năng đặc biệt cần thiết trong xã hội, càng thiếu kỹ năng kết nối thì con người càng thiếu lòng tin, và không có gì ngạc nhiên khi chúng ta đánh mất lòng tin vào chính mình trước tiên.

14. Những kẻ khó chịu

Đó là tập hợp các đối tượng phủ nhận lòng tin của bạn đối với mọi thứ. Họ phủ định đơn giản là vì họ thấy thích làm như vậy hoặc họ tin rằng điều họ không làm được thì người khác cũng sẽ không làm được. Việc chủ động đối mặt với nhóm này bằng sự bình tĩnh, sáng suốt là cách để bạn có thêm nghị lực làm điều bản thân cần phải làm.

15. Giậm chân tại chỗ

Nếu mãi ở một điểm an toàn, tư duy của bạn cũng theo hướng ổn định, mất đi sự linh hoạt hay sáng suốt khiến bạn dễ cảm thấy bất lực trước những biến cố của cuộc sống. Cảm thấy bất lực chính là cách giết chết lòng tự tin của bạn. Hay tạo ra những thay đổi tạm thời khi thấy cần thiết phải làm vậy.

Học tự tin bằng cách nào ?

Tự tin là kỹ năng chúng ta hoàn toàn có thể phát triển được. Nếu có nhận thức đúng về bản thân cũng như không do dự hành động để giúp đỡ mọi người xung quanh, chúng ta sẽ càng ngày càng tự chủ, tự tin hơn. Đó cũng là biểu hiện khác của lòng tự trọng.

Tự cảm thấy mình tốt đẹp nghĩa là bạn có thể rảo bước về phía trước khi biết được bạn là ai và bạn tin tưởng vào điều gì. Tự tin là thực sự ý thức được mình đang làm điều đúng đắn.

Hãy phát triển sự tự tin, một cách kiên trì, tập trung.

Thay cho lời kết

Đã đến lúc tôi chia sẻ với các bạn thông điệp “đi để trở về” có ý nghĩa ra sao trong quá trình phát triển lòng tự tin: Bạn cần trải nghiệm để hiểu về chính mình, mọi thứ chỉ đơn giản như vậy. Thời điểm bạn có thể tự giác nhận ra ý nghĩa sự tồn tại mình cũng giống khoảnh khắc các thiền sinh được thiền sư chứng đắc. Mọi chiến thắng bên ngoài chỉ có giá trị khi bạn biết mình là ai.

Tự tin không đồng nhất với tỏ ra ồn ào hay quá nổi bật, bạn chỉ cần kiên trì việc mình tin là đúng, kết nối và hỗ trợ mọi người theo cách bạn cảm thấy thoải mái nhất.

Sách Real Confidence có chỉ dẫn rõ ràng kết hợp cùng chia sẻ thuyết phục bởi các chuyên gia tư vấn kèm theo minh chứng sinh động từ thực tế là món quà ý nghĩa dành tặng cho những ai đang mong muốn hoàn thiện bản thân và hướng đến tương lai tốt đẹp hơn.

Review chi tiết bởi Nguyễn Phú Hoàng Nam