Quy trình xuất bản sách tại Việt Nam từ A - Z

Xuất bản sách là cả một quá trình phức tạp bao gồm nhiều công đoạn và thường được triển khai bởi một nhóm các chuyên gia với kiến thức ở những lĩnh vực khác nhau và kiến thức chuyên môn ngành sách. Mà ở đó, tác giả được ví như linh hồn của cuốn sách và đội ngũ xuất bản sẽ là những người hiện thực hóa cuốn sách đó, đảm bảo rằng cuốn sách đáp ứng được nhu cầu của thị trường, tuân thủ đầy đủ yêu cầu từ phía nhà xuất bản, và tối ưu hóa thời gian thực hiện.

Nhìn chung, một cuốn sách để được xuất bản phải trải qua 10 giai đoạn sau:

Thông thường, biên tập viên sẽ dựa trên định hướng của cơ quan chủ quản hay cấp trên, sự sáng tạo của bản thân, và tình hình thị trường để lên kế hoạch đề tài theo dài hạn hay ngắn hạn.

Sau khi kế hoạch đề tài được duyệt, tùy theo tình hình thực tế để triển khai đề tài theo hai hướng:

Ngoài ra còn có trường hợp tác giả chủ động gửi bản thảo đến. Trong tình huống này, biên tập viên sẽ dựa trên định hướng của cấp trên, tình hình thị trường, tình hình thực tế của đơn vị mình và chất lượng bản thảo để xem xét có đề xuất xuất bản hay không, xuất bản vào thời điểm nào là phù hợp, hoặc trả lại tác giả (nếu bản thảo không đạt chất lượng).

2. Đăng ký xuất bản

Sau khi đã có kế hoạch đề tài, nhà xuất bản sẽ đăng ký kế hoạch đề tài với Cục Xuất bản - In - Phát hành.

3. Giao dịch bản quyền

Từ kế hoạch đề tài, biên tập viên có thể trao đổi với phòng/nhân viên bản quyền để trao đổi, nếu cuốn sách định mua còn cho thị trường Việt Nam (chưa bán bản quyền cho một đơn vị xuất bản khác ở Việt Nam) thì có thể tiến hành thỏa thuận về giá, thời hạn, mức phí… với nhà xuất bản/người giữ bản quyền tác phẩm để mua bản quyền.

4. Triển khai dịch/Tổ chức biên soạn, đặt tác giả viết

Sau khi đã mua bản quyền, đơn vị xuất bản sẽ triển khai dịch.

Đối với thể loại sách biên soạn, đặt viết, lúc này, biên tập viên sẽ liên hệ với các tác giả, người có chuyên môn, khả năng phù hợp để tổ chức biên soạn, đặt viết theo định hướng đề tài đã đặt ra.

5. Hiệu đính

Sau khi nhận bản dịch, nếu nhận thấy bản dịch có nhiều chỗ chưa chính xác, dịch có vấn đề, để đảm bảo độ chính xác và chất lượng bản thảo, biên tập viên cần mời một người có khả năng ngôn ngữ và chuyên ngành phù hợp tiến hành hiệu đính bản dịch, hay nói cách khác là xem xét, đối chiếu và chữa lại bản dịch cho đúng.

6. Biên tập

Ban đầu, biên tập viên sẽ có những đánh giá sơ bộ về bản thảo để đưa ra kết luận bản thảo có thể xuất bản được hay không, sau đó mới tiến hành biên tập chi tiết.

Trong quá trình biên tập, biên tập viên sẽ thường xuyên trao đổi, thảo luận cùng dịch giả/tác giả/người biên soạn để bản thảo đạt chất lượng tốt nhất.

7. Thiết kế bìa, minh họa

8. Chế bản, dàn trang

Bản thảo sẽ được chế bản, dàn trang để có quy cách của một cuốn sách.

9. In ấn

Sau khi cuốn sách đã “thành hình”, được NXB duyệt và có đầy đủ thông tin liên quan đến

Quyết định xuất bản để được “ra đời” một cách hợp phát, file in sẽ được chuyển xuống nhà in để in và gia công (đóng quyển, keo nhiệt, khâu chỉ, ghép bìa, gấp tay gấp…).

Giá in sẽ phụ thuộc vào khổ sách, loại giấy, hình thức bìa, in đen trắng hay in màu, số lượng in, sách bình thường hay các loại sách có thiết kế đặc biệt…

10. Nộp xuất bản phẩm lưu chiểu và xuất bản phẩm

Sách sau khi in sẽ được mang lên nhà xuất bản để làm thủ tục nộp lưu chiểu.

Sau khoảng 10 - 14 ngày, nếu sách nộp lưu chiểu không có vấn đề hay sai sót gì so với quyết định xuất bản, Nhà xuất bản sẽ cấp quyết định phát hành. Từ thời điểm này, sách sẽ được lưu hành trên thị trường một cách hợp pháp.

Mọi cá nhân và tổ chức đều có thể xuất bản tác phẩm, sách của mình, miễn là tuân thủ theo đúng các quy định của Luật xuất bản Việt Nam, cụ thể thực hiện đúng quy trình xuất bản một tác phẩm, sách tại Việt Nam như đề cập trên.

Có ba cách thức phổ biến để xuất bản một cuốn sách: