Podcast, audio book có làm mất đi năng lực đọc của chúng ta?

Có rất nhiều kinh nghiệm đã chứng minh rằng, để ghi nhớ một nội dung nào đó một cách dài lâu thì ta nên đọc chúng nhiều hơn một lần hoặc dùng nhiều giác quan để tiếp thu. Ví dụ như khi đọc sách, đọc bằng mắt là lần đọc thứ nhất, bằng miệng là lần thứ hai và bằng tai là lần thứ ba. Và cả 3 lần ấy được tích hợp lại cùng một khoảng thời gian.

Khi chọn đọc sách truyền thống, chúng ta phải thật sự dành không gian, thời gian và mối bận tâm duy nhất để tiếp nhận thông tin. Còn khi nghe podcast, chỉ cần một bộ phận tai thực hiện công việc tiếp nhận, còn tay chân, miệng, mắt có thể làm việc khác, điều đó rất dễ dẫn đến sự phân tâm mà không thực sự tiếp nhận những nội dung mà bản thân mong muốn, đó cũng là lí do khiến người ta e ngại việc podcast, audio book sẽ khiến năng lực đọc thực thụ bị giảm đi.

Podcast là sản phẩm của đời sống bận rộn, cũng là một phương tiện giải trí có ích cho những người “multitask”. Do vậy, podcast không hẳn sẽ khiến chúng ta mất đi năng lực đọc sách truyền thống mà chỉ là một phương tiện giúp chúng ta có thêm một lựa chọn cho việc tiếp thu kiến thức. Đâu ai cấm mình nghe lại nội dung podcast nhiều lần đâu. Hơn nữa, nếu nhìn nhận khách quan hơn, bạn sẽ thấy, podcast còn là công cụ đối thoại đắc lực giúp bạn giao tiếp với thế giới xung quanh, với vai trò của bạn là người nghe và bạn có thể đối thoại với chính mình từ những vấn đề được nghe từ podcast. Có vẻ đây là một sản phẩm sinh ra dành cho người hướng nội luôn ấy.

Không phủ nhận rằng, nghe podcast lâu ngày sẽ dễ sinh ra triệu chứng lười biếng và khó tiếp thu hơn khi đọc một cách chủ động bình thường, bởi vì bạn đã quen với việc được người khác “mớm cho” thông tin mà bản thân không phải vận động tìm kiếm quá nhiều. Do đó, theo mình nghĩ, chúng ta có thể lựa chọn cách hòa hợp giữa podcast và sách truyền thống nếu sợ mất đi năng lực đọc truyền thống. Bằng việc giữ cả hai cách đọc như hai thói quen khác nhau, nghe những thông tin nhanh và dễ nuốt, đọc những tác phẩm lớn và có chiều sâu hơn. Có thể việc đọc sẽ khiến bạn mất nhiều thời gian và sự tập trung hơn thì bạn không cần phải đọc quá nhiều, đọc 1-2 trang sách là cũng đủ để duy trì khả năng tiếp thu thông tin một cách chủ động của mình rồi.