Phòng tuyến Tam Điệp?

Phòng tuyến Tam Điệp ở Ninh Bình này là điểm đóng quân khi vua Quang Trung ra bắc đánh Mãn Thanh. Ngô Thì Nhậm với Ngô Văn Sở bị Tôn Sĩ Nghị cho ăn hành ghê quá nên rút xuống đây bảo toàn lực lượng Tây Sơn trong khi chờ Nguyễn Huệ đến gánh team. Mình thấy nơi đây núi đá tự nhiên trùng điệp rất hiểm trở giống như tường thành vậy, công thủ đều tiện. Hồi xưa Đinh Tiên Hoàng chọn Ninh Bình làm thủ đô nước Việt là vì thế. Vua Quang Trung nhận xét:

-Thăng Long lại là nơi bị đánh cả bốn mặt, không có sông núi để nương tựa. Năm trước ta ra đánh đất ấy, chúa Trịnh quả nhiên không thể chống nổi, đó là chứng cớ rõ ràng.

Chỗ này là nơi nghĩa quân ăn Tết sớm, trước khi làm tiệc to trong kinh đô vào mùng 7, cũng là ranh giới tự nhiên giữa Cửu Chân và Giao Chỉ thời Bắc thuộc. Nguyễn Khuyến có thơ rằng:

"Thanh Hoa sông núi đế vương xưa, 

Gươm sách đường quen lại vẫn ta. 

Phóng mắt đầu non Tam Điệp rõ, 

Ngoảnh đầu dòng nước Cửu Long xa. 

Xanh pha sườn núi màu cây lẫn, 

Trắng lộn chân mây mặt bể mờ. 

Những muốn ăn thề cùng suối đá. 

Biết đâu suối đá có tin mà?"