Phân tích một số khái niệm nội sinh, ngoại nhập, tạp đạo, tà giáo, tà đạo, đạo lạ

- HTTGM NỘI SINH: những httgm ra đời trong nước trong một thời điểm nhất định của lịch sử xã hội,xuất hiện lâu dài nhưng cũng có thể mất đi trong một thòi gian ngắn và có phạm vi,tác động trong một nhóm người ở địa phương nhất định ( Ngọc Phật HCM – Hải Phòng, Long Hoa Di Lặc) - HTTGM ngoại nhập: là những httgm httgm được du nhập từ nước ngoài trong một thời điểm nhất định của lịch sử xã hội, xuất hiện lâu dài nhưng cũng có thể mất đi trong một thòi gian ngắn và có phạm vi, tác động trong một nhóm người ở địa phương nhất định (Pháp Luân Công – Trung Quốc, Thanh Hải Vô Thượng Sư....) - TẠP ĐẠO: là sự pha trộn của những yếu tố tín ngưỡng,tôn giáo hình thành nên những hiện tượng,thậm chí tôn giáo có tính chất bất ổn định,phức tạp và khó bóc tách, khó định đoán được xu hướng phát triển biến đổi - TÀ GIÁO, TÀ ĐẠO : đôi khi được hiểu là “ một loại của httgm, nhưng nó là cực đoan, tàn ác”. Đây là khái niệm chỉ các nhóm tôn giáo mới không chính thống, cực đoan, phản văn hóa, đạo đức, lợi dụng kinh tế để trục lợi cá nhân, chứa đựng những yếu tố mê tín dị đoan, có nhiểu hoạt động trái với thuần phong mỹ tục, xuyên tạc lịch sử, phá hoại an ninh quốc gia....... ( Đạo Chân Không, Hà Mòn, Dương Văn MÌnh....)