On Writing Well - Cuốn sách gối đầu giường của các nhà văn

Viết là phương thức đơn giản nhất để chúng ta thể hiện tư duy, nhưng không phải ai cũng có thể dễ dàng biến lời nói, suy nghĩ thành ngôn từ một cách trơn tru và mạch lạc. Dù bạn là doanh nhân, chính trị gia hay học sinh thì điều quan trọng là khả năng sử dụng câu chữ để biểu đạt được bản thân, truyền tải rõ ràng và làm cho người khác muốn đọc những gì bạn viết.

Những điều trên cũng chính là ý tưởng của tác giả William Zinsser trong cuốn On Writing Well, tác phẩm mà được coi là kinh thánh cho những ai muốn cải thiện phong cách viết lách của mình.

Tác giả Zinsser làm việc cho một thời báo nổi tiếng và đã từng dạy ở đại học Yale. Trong sự nghiệp của mình, ông đã viết 15 cuốn sách và vô vàn các bài báo lớn nhỏ khác nhau.

Vậy On Writing Well, cuốn sách mà được coi là kim chỉ nam cho các nhà văn thế hệ mới có gì đặc biệt?

Những nguyên tắc cơ bản

Trong tổng số mười bốn chương, ngay chương đầu tiên tác giả đã đề cập đến những nguyên tắc cơ bản của việc viết. Khi bạn muốn bắt tay vào làm một công việc bất kì, bạn phải nắm được quy tắc của nó đã. 

Ở đây những nguyên tắc cơ bản tác giả đưa ra là sự đơn giản. Và bạn sẽ tập trung ghi nhớ từ khóa này mỗi khi bạn bắt tay vào viết bất cứ thứ gì. Bạn phải làm cho người đọc hiểu được những điều mà bạn viết, người thông minh là những người có khả năng biến những thứ phức tạp thành đơn giản và dễ hiểu. Bên cạnh đó người viết cũng cần phải tránh cho mình rơi vào cái bẫy của sự dài dòng, lộn xộn và vô nghĩa khi đặt câu. Chức năng của ngôn ngữ là để truyền đạt thông tin, nếu như câu văn bạn viết ra gây khó hiểu cho người đọc tức là bạn đã thất bại ngay từ bước cơ bản nhất.

Phương thức

Ở phần thứ hai của cuốn sách, Zinsser chia sẻ với độc giả những bí quyết để cải thiện phương thức viết, những phần quan trọng trong bố cục của bài. Đó là sự nhất quán, đồng bộ giữa mở đầu và kết thúc.

Câu mở đầu bao giờ cũng là quan trọng nhất, nếu như nó không đủ thú vị để giữ người đọc ở lại thì câu mở đầu đó là vô tác dụng. Mỗi một câu văn đều mang trong mình nhiệm vụ dẫn dắt người đọc tiếp cận với những câu phía sau. Câu mở đầu phải thật sự gây ấn tượng, phải có yếu tố tươi mới, bất ngờ, hài hước, một ý tưởng không tầm thường,...Ở phần mở đầu bạn cũng phải nêu được mục đích, đối tượng mà bài viết hướng đến nhưng không nên đề cập một cách quá trực tiếp. 

Song song với đó, phần kết cũng cần được chăm chút cẩn thận giống như phần mở đầu. Khi bạn đã cung cấp đủ thông tin, chỉ ra được vấn đề mà bạn cần làm rõ thì đây là lúc để khép lại bài viết. Một cái kết hoàn hảo sẽ khiến người đọc hơi bất ngờ khi nhìn thấy nhưng một khi thấy họ sẽ biết là nó hợp lý.

The most important sentence in any article is the first one. If it doesn’t induce the reader to proceed to the second sentence, your article is dead” (Page 55).

Thể thức

Phần thứ 3 tác giả tập trung nói sâu hơn vào việc triển khai từng dạng văn đặc biệt. Mỗi thể thức lại có một cách khai thác khác nhau, ví dụ như khi viết về con người, hay viết về một địa điểm,... Làm thế nào để chúng ta có thể làm nổi bật được chủ thể mà chúng ta đang viết, có những điều gì cần lưu ý. Hay như các chủ đề khoa học, kinh doanh, nghệ thuật và thể thao cần những chất liệu như nào cho bài viết. Điều quan trọng là sự am hiểu và tôn trọng đối với mỗi một chủ đề mà chúng ta lựa chọn.

The reader deserves a movie buff who will bring along a reservoir of knowledge, passion and prejudice. It’s not necessary for the critic to like every film; criticism is only one person’s opinion. But he should go to every movie wanting to like it. If he is more often disappointed than pleased, it’s because the film has failed to live up to its best possibilities. (Page 196)

Thái độ

Cuối cùng là thái độ khi viết, bạn cần tìm ra giọng văn phù hợp với phong cách của bản thân, đối diện với những nỗi sợ và luôn tận hưởng, trân trọng niềm vui khi viết. Thái độ có ảnh hưởng rất lớn đến cảm hứng, nếu bạn cảm thấy chán ghét việc mình đang làm và mất đi đam mê viết lách thì sẽ rất khó để có thể tạo ra những tác phẩm tốt.

Hy vọng bài viết này có thể giúp bạn hiểu hơn về On Writing Well. Dù bạn là người viết chuyên nghiệp hay viết vì sở thích thì đều nên đọc thử cuốn sách này, nó sẽ giúp bạn học thêm được nhiều kỹ năng để có thể trở thành một tay viết tốt hơn. Chúc may mắn!