Nhà Tây Sơn và những điều đã đạt được

 Những thành tựu, đóng góp của triều Tây Sơn hay vua Quang Trung cho Đại Việt cuối thế kỷ XVIII trên tất cả các phương diện chính trị, văn hoá, xã hội... dù còn những điểm được-chưa được nhưng đều không thể phủ nhận.

 Đất nước trải qua nội chiến ly loạn mấy trăm năm, giờ đây cái ranh giới phân chia hai Đàng đã được những thủ lĩnh Tây Sơn xoá bỏ. Để rồi từ tiền đề quan trọng đó mà vua Gia Long sau này hoàn thành công cuộc thu trọn Nam Bắc về một mối; hai triều đại tưởng như đối nghịch nhau nhưng lại là hai mắt xích của quá trình thống nhất toàn vẹn giang sơn.

 Về giáo dục văn hoá xã hội tuy những cải cách chưa được thực hiện sâu rộng và thu được kết quả lớn, song vẫn thể hiện cái nhìn mới của nhà Tây Sơn. Đưa chữ Nôm trở thành văn tự chính trong giao tiếp, khoa cử chính là một bước tiến của triều Quang Trung khi đã đề cao ngôn ngữ dân tộc dựa trên cơ sở Hán văn đã tồn tại mấy trăm năm nay. Chùa chiền đạo quán vốn là nơi tôn nghiêm nên đuổi những kẻ tâm không thanh tịnh phải hoàn tục cũng là tránh sự ô uế nơi cửa Phật sân Thánh. Phát tín bài, lập lại sổ đinh để thống kê rõ ràng số đinh tráng, tránh tình trạng dân chúng ẩn lậu trở thành giặc cướp, khi cần thiết có thể dựa vào sổ mà tuyển binh lính sung quân giúp triều đình.

 Các Chiếu dụ khuyến khích phục hồi nông nghiệp, chiêu tập dân phiêu tán về quê làm ruộng, đặt lại thuế khoá chi tiết bước đầu đã ổn định tình hình nông nghiệp sản xuất vốn đình trệ lâu nay của Đại Việt. Chủ trương mở rộng giao thương, trao đổi với Thiên triều thông qua các thư từ, đề đạt đã giúp dân chúng trong nước có thêm sự thúc đẩy sản xuất hàng hoá thủ công nghiệp, đất nước cũng phần nào mở rộng kinh tế thương nghiệp với bên ngoài

 Vốn có thế mạnh về thuỷ quân nên có thể Đại Việt thời Quang Trung sẽ trở thành một đế quốc hàng hải lớn trong khu vực, nắm giữ vị trí quan trọng án ngữ trên con đường giao thương Á-Âu. Các vua nhà Tây Sơn cũng từng gửi thư, trao đổi qua lại với các thương nhân, sứ giả phương Tây nhằm đạt đến những liên kết, ủng hộ trên mọi mặt kinh tế, quân sự giữa hai bên, giúp củng cố vững chắc hơn lực lượng của mình.

 Những sai sót, nhược điểm dĩ nhiên ai cũng có; nhưng đánh giá, nhìn nhận phải đảm bảo công bằng, khác quanh trên các phương diện, đóng góp, việc làm.