Nhà Chakri và nhà Nguyễn?
Năm 2015 mình đi Thái Lan, lúc đem đổi tiền ra baht thì thấy ông vua in trên đó. Dân bản địa dặn mình là đừng có làm gì xúc phạm đến quốc vương kẻo hối hận. Mình biết ông này là vua Rama đệ cửu, tự nhiên cười rồi nghĩ trong đầu: "Nếu không có vua Gia Long nhà tôi thì chắc gì gia tộc nhà ông đã tột đỉnh vinh quang thế này?"
Số là ngày đó Việt với Xiêm có tranh chấp tại Chân Lạp. Đoàn quân của Nguyễn Ánh đang đánh nhau dữ dội với tướng Chất Tri (Chakri) ở đây. Đột nhiên bên Thái có biến, gia đình của tướng Chất Tri bị vua Trịnh Quốc Anh bắt làm con tin. Chất Tri rối bời tâm can, nhưng bất ngờ ngay lúc đó lại nhận được bàn tay chìa ra sẵn sàng giúp đỡ của quân chúa Nguyễn. Xiêm bớt lo về Việt, vội vàng hành quân về Bangkok để lật đổ vua. Tướng Chất Tri "cõng rắn cắn gà nhà" thành công, giết được quốc vương, và trở thành vua Rama đệ nhất, tổ tiên ông vua hiện nay. Chất Tri và Nguyễn Ánh đang là kẻ thù, trở thành đồng minh từ dạo đó.
Sau này tới lượt chúa Nguyễn bị Tây Sơn đánh bay khỏi Việt Nam, có qua nhờ lại thì Chất Tri giúp rất nhiệt tình. Thế nhưng hai thằng cháu ông ta không nghe lời Nguyễn Ánh mà phá phách lung tung nam bộ, cuối cùng chuốc lấy thất bại khủng khiếp dưới tay Nguyễn Huệ. Chất Tri xấu hổ vô cùng, nên cho Nguyễn Ánh mượn đất ở ngoại ô Bangkok để ở và nuôi quân.
Quân đội Nguyễn Phúc Ánh nuôi dưỡng ngày sau giúp Rama đẩy lui được cả Miến Điện, một cường quốc quân sự làm chủ cả vùng Nam Á với các thành tích khủng: từng đánh thẳng vào kinh đô Thái, đánh te tua nhà Thanh 4 lần, đánh thắng cả Anh lẫn Bồ Đào Nha, không để bị xâm phạm dù ở sát vách Ấn Độ. Chất Tri thấy quân Nguyễn Ánh tiềm tàng nguy hiểm thì không hài lòng lắm. Nguyễn Ánh biết ý nên vào cám ơn vua, rồi lặng lẽ giã từ đất Thái quay lại Sài Gòn. Nguyễn Lữ nghe tin Nguyễn Ánh trở về thì bỏ Sài Gòn đi luôn, từ đó Gia Long đã có cơ sở để thống nhất thiên hạ. Quang Trung trước khi mất cũng lo lắng dặn các tướng:
"Lũ ngươi nên hợp sức mà giúp thái tử sớm thiên đô về Vĩnh Đô để khống chế thiên hạ. Bằng không quân Gia Định kéo đến thì các ngươi không có chỗ chôn thân!"
Có thể nói, không có Gia Long thì không có Chất Tri, mà không có Chất Tri thì Gia Long cũng chẳng thành hoàng đế. Lịch sử thú vị như vậy đấy.
