Nghệ thuật kịch trong vở Trò chơi của tình yêu và sự may rủi?

Thời kì văn học Ánh sáng là thời kì nở rộ những cái tên với hai nền văn học tiêu biểu. Trong đó, văn học Pháp mang đến hơi thở cổ kính cùng nhiều đổi mới. Song hành với những tên tuổi khác, Marivaux là nhà văn Pháp có nhiều đóng góp có giá trị cho văn học phương Tây giai đoạn này. Sự nghiệp văn học của Marivaux tập trung vào 2 lĩnh vực sân khấu và tiểu thuyết, trong đó hài kịch là mảnh đất ông tỏ ra xuất sắc hơn cả, bởi sự đa dạng về đề tài và năng khiếu về phân tích tâm lí nhân vật. Trò chơi của tình yêu và sự may rủi là một trong những tử số của mẫu số chung này. Có thể nói, xuyên suốt vở kích là sự nhịp nhàng, khéo léo của ngôn từ và sự tinh tế của ngòi bút tập trung đi sâu vào các ngõ ngách trong nội tâm nhân vật. Nghệ thuật kịch lồng trong kịch khiến câu chuyện liên tiếp vẽ ra những bất ngờ và từ từ trả lời câu hỏi: ai sẽ kết duyên với ai? Liệu rằng sức mạnh của tình yêu có xóa bỏ được giới hạn của đẳng cấp địa vị? Marivaux dựng lên một nhịp phách kịch nhanh và linh hoạt, đẩy nút thắt lên đến đúng lúc (sự xuất hiện của Mario với danh nghĩa tình địch) như là một ngọn lửa đốt cháy mâu thuẫn và đi đến kết quả cuối cùng, tạo nên cái kết hợp lý, tuy còn hạn chế về một số mặt nhưng hoàn toàn phù hợp với hiện thực xã hội và thể hiện tư tưởng tiến bộ của nhà văn Về ngôn ngữ, Marivaux có sự phân loại rõ rệt về tầng lớp, giữa con người được giáo dục khuôn phép với những người là danh phận người hầu. Trái ngược với Dorante, Silvia phong thái cao quý mà cả hai đều cảm nhận được từ đối phương thì Arlequin và Lisette thực dụng, có phần thấp hèn. Từ sự sắp đặt tiền định về thân phận mà tiếp theo đó, cử chỉ cùng hành động của hai lớp nhân vật dần bộc lộ thân phận thật của mình. Bên cạnh đó, Marivaux ghi lại những thay đổi trong nội tâm các nhân vật một cách khá tinh tế. Đặc điểm nổi bật của kịch là các biến thái đều phải bộc lộ qua diễn xuất và thần thái, rõ rang tác giả đã chớp được cái hồn nhân vật và thổi nó trong từng câu chữ, chi tiết. Cụ thể, ở một số lớp như lớp 2, lớp 7 có khá nhiều đoạn thoại độc thoại, đối thoại song hành. Cách xử lý và sắp xếp lời nói, các lượt lời khéo léo, có logic và phát huy tối đa giá trị ý nghĩa của ngôn từ. Nhìn chung, vở kịch là một bức tranh tâm lí bất ngờ, là cuộc chiến giữa tình yêu và địa vị. Chính điều đó đã tạo nên tính nhân văn và tiến bộ trong tư tưởng của Marivaux. Sự kết hợp đối thoại, độc thoại, trường thoại cùng ngôn ngữ biểu đạt phù hợp đã cùng nhau góp phần đem đến ý nghĩa của tác phẩm.