[Ngày này năm xưa] Dinh Độc Lập và những thăng trầm cùng lịch sử
Bạn có biết vào ngày 23 tháng 2 năm 1868 – Thống đốc Nam Kỳ Lagrandière làm lễ đặt viên đá đầu tiên khởi công xây dựng Dinh Thống đốc Nam Kỳ mới tại Sài Gòn.
Năm 1868, chính quyền Pháp bắt đầu cho xây dựng tại trung tâm Sài Gòn một Dinh thự làm nơi ở cho Thống đốc Nam kỳ sau khi chiếm xong 6 tỉnh Nam Kỳ. Lúc mới xây dựng, dinh thự này được gọi là dinh Norodom.
Dinh Norodom năm 1873
Dinh Độc Lập ngày nay
Từ 1871 đến 1887, dinh được dành cho Thống đốc Nam kỳ nên gọi là dinh Thống đốc Nam kỳ. Từ 1887 đến 1945, các Toàn quyền Đông Dương đã sử dụng dinh thự này làm nơi ở và làm việc nên dinh gọi là dinh Toàn quyền.
Ngày 9 tháng năm 1945, phát xít Nhật đảo chính Pháp, độc chiếm Ðông Dương, Dinh Norodom là nơi làm việc của chính quyền Nhật ở Việt Nam. Nhưng đến tháng 9 năm 1945, Nhật thất bại trong chiến tranh thế giới thứ II, Pháp trở lại chiếm Nam Bộ, Dinh Norodom là trụ sở làm việc của bộ máy chiến tranh xâm lược của Pháp ở Việt Nam. Năm 1954, người Pháp ký Hiệp định Gienève và rút khỏi Việt Nam. Việt Nam tạm thời bị chia cắt thành 2 miền, miền Bắc là Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, còn miền Nam là Quốc gia Việt Nam. Ngày 7 tháng 9 năm 1954, Pháp bàn giao lại Dinh Norodom cho đại diện Quốc gia Việt Nam, Thủ tướng Ngô Đình Diệm. Ngô Ðình Diệm đã quyết định đổi tên Dinh thành Dinh Ðộc Lập.
Ngày 27 tháng 2 năm 1962, 2 máy bay AD-6 của phe đảo chính đã ném bom làm sập toàn bộ phần chính cánh trái của dinh. Do không thể khôi phục lại được, Ngô Ðình Diệm đã cho san bằng và xây một dinh thự mới ngay trên nền đất cũ theo đồ án thiết kế của Kiến trúc sư Ngô Viết Thụ. Công trình đang xây dựng dở dang thì Ngô Đình Diệm bị phe đảo chính ám sát ngày 2 tháng 11 năm 1963. Sau khi Ngô Đình Diệm mất, Dinh Độc Lập mới xây trở thành nơi ở và làm việc của tổng thống Việt Nam Cộng hòa. Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu sống ở dinh này từ tháng 10 năm 1967 đến ngày 21 tháng 4 năm 1975.
Dấu ấn không quên của dân tộc ta có lẽ chính vào lúc 10 giờ 45 phút ngày 30 tháng 4 năm 1945, xe tăng mang số hiệu 843 của quân giải phóng thuộc Ðại đội 4, Tiểu đoàn 1, Lữ đoàn xe tăng 230, Quân đoàn 2 dẫn đầu đội hình đã húc nghiêng cổng phụ của Dinh Ðộc Lập, tiếp đó xe tăng mang số hiệu 390 đã húc tung cổng chính tiến thẳng vào Dinh. 11 giờ 30 phút cùng ngày, Trung úy Bùi Quang Thận – Ðại đội trưởng chỉ huy xe tăng 843 đã hạ lá cờ 3 sọc xuống, kéo lá cờ mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam. Cờ phấp phới tung bay trên nóc Dinh, kết thúc 30 năm chiến tranh gian khổ và anh dũng của dân tộc Việt Nam, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Ngày nay, Dinh Độc Lập trở thành một trong những địa điểm du lịch không thể thiếu của mỗi người dân khi tới Thành phố Hồ Chí Minh và là nơi hội họp, tiếp khách của các cấp lãnh đạo trung ương cũng như của thành phố.
Nguồn tham khảo:
