[Ngày này năm xưa] Chúc mừng sinh nhật cụ Nguyễn Du!

"Bất tri tam bách dư niên hậu

Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?"

Thật chẳng biết cho đến tận bây giờ, tuy chưa đến 300 năm nhưng cũng đã 252 năm, Người đời có còn ai khóc Tố Như không, liệu có ai còn nhớ và thương xót ông mà nhỏ lệ hay không, nhưng trong một diễn biến rất liên quan khác, thì hôm nay là sinh nhật của ông.

Nên là Chúc mừng sinh nhật Cụ!

Mặc dù năm 1766 là giả thuyết được nhiều nhà nghiên cứu chấp nhận, nhưng năm 1765 lại được nhiều người công nhận là năm sinh của Nguyễn Du hơn. Ảnh: Internet

Đại thi hào Nguyễn Du sinh ngày 3/1/1766, qua đời ngày 16/9/1820. Ông tự là Tố Như, hiệu Thanh Hiên, quê ở làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.

Nguyễn Du là nhà thơ, nhà văn hóa lớn thời Lê mạt, Nguyễn sơ ở Việt Nam, với kiệt tác mà ai-cũng-biết-là-kiệt-tác-nào-đấy "Truyện Kiều" và "Văn tế thập loại chúng sinh" cùng thơ chữ Hán thể hiện tài năng và lòng nhân ái của ông.

Nguyễn Du đã được UNESCO công nhận là Danh nhân văn hoá thế giới.

Mười năm gió bụi

Nếu như học giả, nhà giáo dục, nhà nghiên cứu sử học, văn học, tôn giáo Việt Nam Trần Trọng Kim (bút hiệu Lệ Thần) nổi tiếng với cuốn hồi ký mang tên Một cơn gió bụi với nội dung tóm lược quãng đời làm chính trị của ông từ năm 1942 cho đến năm 1948, thì Nguyễn Du lại tự mình trải nghiệm qua cuốn sách cuộc đời mang tên Mười năm gió bụi. Tài nghệ văn chương của ông có thể nói là vượt hẳn bạn bè, nhưng học vị chỉ là Tam trường (Tú tài). Cả cuộc đời, Ông gặp rất nhiều khó khăn, nhất là hồi còn thanh niên (từ 1786-1796) vì sớm mồ côi cha và mẹ nên phải ăn nhờ ở đậu, hoặc ở nhà anh ruột và nhà anh vợ. Thậm chí có lúc ông còn phải chịu cảnh làm con nuôi một võ quan họ Hà, và nhận chức nhỏ: Chánh thủ Hiệu úy.

Do tình hình đất nước biến động, chính quyền Lê Trịnh sụp đổ, Tây Sơn quét sạch giặc Thanh, họ Nguyễn Tiên Điền cũng sa sút tiêu điều: "Hồng Linh vô gia, huynh đệ tán". Anh em lưu lạc, con cháu thất tán, dinh thự cha, anh bị kiêu binh phá sạch. Từ đường, nhà cửa, gia phả, thư viện cháy sạch... Chính vì lẽ đó mà Nguyễn Du đã trải qua 10 năm gió bụi.

Tuy vậy, Tổ quốc Việt Nam thật đẹp khi có ông, như hai câu trong bài thơ Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng của Chế Lan Viên:

Khi Nguyễn Trãi làm thơ và đánh giặc

Nguyễn Du viết Kiều, đất nước hóa thành văn

CHÚC MỪNG SINH NHẬT ÔNG!