Máy tính và não bộ, bên nào ưu tú hơn?

Việc máy tính đang ngày càng được cải tiến theo chiều hướng phát triển vượt bậc như những năm gần đây khiến người ta không khỏi so sánh giữa máy tính và não bộ. Giữa hai cái này khác nhau điều gì? Liệu máy tính có tình cảm và nhận thức như não bộ con người hay không? Mặc dù có thể máy tính không tự viết tiểu thuyết được, cũng như máy tính không thể làm những việc như lập một kế hoạch, soạn một bức thư, vẽ một bức tranh... mà chỉ cung cấp công cụ cho con người làm những điều đó, nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc máy tính chỉ là một thứ máy móc ngu ngốc. Nhất là nếu xét về khả năng tính toán thì con người không thể bì được với máy tính khi mà CPU (bộ xử lý trung tâm của máy tính) với tần số 2 GHz có thể thực thi được 2 tỉ mệnh lệnh chỉ trong vòng có 1 giây. Vậy giữa máy tính và não bộ, bên nào ưu tú hơn?

Điều gì sẽ xảy ra khi AI thông minh hơn con người?

Nếu xét về quá trình phản ứng của não với tri giác thì sự hoạt động của nó là ưu việt hơn nhiều so với máy tính với tri giác.

Ví dụ cụ thể cho thấy sự hạn chế của trí tuệ nhân tạo là một con Robot mang trí tuệ nhân tạo. Con robot này được lập trình cho đi từ nhà, băng qua đường đến cửa hàng tiện lợi phía đối diện để mua kem về, nếu thấy đèn đỏ thì dừng lại, đèn xanh thì được băng qua. Bằng cách này, robot đã đến nơi và mua được kem đi về. Nhưng có 1 vấn đề đã xảy ra, khi về con robot đã gặp 1 em bé đang chơi ô tô điều khiển từ xa. Chiếc xe này cứ chạy xung quanh con robot khiến nó không thể băng qua đường dù đang đèn xanh, khiến kem bị tan chảy hết. Nhà khoa học nọ lại phải lập trình thêm rằng khi đèn xanh, nếu gặp 1 chiếc xe nhỏ thì robot vẫn có thể băng qua đường (xe nhỏ thì không nguy hiểm). Nhưng robot lại mắc một lỗi nhỏ khi phải tính toán kích thước của mọi loại xe mà nó gặp để xác định như thế nào là xe nhỏ. Thật rắc rối cho... bộ óc của một chú robot! :D

Điều này có nghĩa vấn đề "khuôn khổ" của ngành trí tuệ nhân tạo là khá bất ổn. Máy tính khá cứng nhắc và không chịu thích nghi với môi trường. Trong khi đó não người lại có khả năng "thương lượng" với mọi tín hiệu từ thế giới bên ngoài để có thể phản ứng linh hoạt và phù hợp.

Tuy nhiên, thực tế vẫn có một chiếc máy tính mang tên Deep Blue đã đánh bại được nhà vô địch cờ vua thế giới - một thành tựu có thể nói là vô cùng huy hoàng của trí tuệ nhân tạo. Mọi nước đi của các quân cờ đã được tính toán và lập trình để đưa vào Deep Blue, mà suy luận lại là thế mạnh của máy tính, nên việc nó giành được chiến thắng gần như là chuyện đương nhiên.

Song song đó còn có sự ra đời của robot thám hiểm Sao Hỏa mang tên Creature với mục đích ban đầu có thể khắc phục được vấn đề "khuôn khổ, cứng nhắc của máy tính. Theo đó, trí thông minh của Creature đã được tạo thành từ các hệ thống hành động và tri giác, mà mỗi hệ thống lại là một lớp khác nhau: lớp tránh chướng ngại vật, lớp tìm kiếm mẫu vật, lớp thu thập mẫu vật,... Những lớp này sẽ làm việc độc lập với nhau nhưng vẫn khiến cho robot có thể thực hiện các thao tác phức tạp. Từ đó cho ra đời những robot mang trí tuệ nhân tạo vô cùng phức tạp.

Trên hết, dù như thế nào đi nữa thì trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo luôn có yếu tố khoa học viễn tưởng giúp kích thích khả năng tưởng tượng của con người chúng ta. Vấn đề là cho dù lĩnh vực trí tuệ nhân tạo có phát triển vượt bậc đến đâu đi chăng nữa, thì cái người ta quan tâm vẫn là từ đó có thể nghiên cứu và làm sáng tỏ được não bộ cũng như cơ chế hoạt động của cơ thể con người.

Điều này cho thấy, cuộc chiến giữa máy tính và não bộ về độ ưu tú và ưu việt vẫn còn là một câu hỏi ngỏ. Bạn có đồng ý như vậy không? Bạn có ý kiến gì không về vấn đề này?

Tham khảo: Sách Thích gì làm nấy của Ryu Murakami.