Liệu pháp Tâm động học là gì?
Liệu pháp tâm động học là gì?
Liệu pháp tâm động học có nguồn gốc từ liệu pháp phân tâm học và Sigmund Freud chính là cha đẻ của 2 liệu pháp này. Đây là dạng liệu pháp mà nhà trị liệu sẽ lắng nghe người bệnh nói về những vấn đề hữu thức của họ, cùng lúc đó tìm kiếm những dạng thức, hành vi, và cảm xúc gợi mở về những cảm xúc vô thức của họ. Liệu pháp này sẽ tập trung vào mối quan hệ giữa người bệnh với thế giới của họ thay vì tập trung vào mối quan hệ giữa người bệnh với nhà trị liệu.
Điều kiện được điều trị bằng Tâm động học
Tâm động học có thể được sử dụng để điều trị một số tình trạng tâm lý khác nhau, bao gồm:
- Lo âu
- Trầm cảm
- Rối loạn ăn uống
- Các vấn đề về mối quan hệ liên cá nhân
- Rối loạn nhân cách
- Rối loạn lo âu xã hội
- Rối loạn căng thẳng sau sang chấn
- Nỗi đau tâm lý
- Rối loạn sử dụng chất gây nghiện
Tâm động học hoạt động như thế nào?
Nguyên tắc nằm phía sau của cách tiếp cận tâm động học là tâm trí vô thức ẩn chứa những cảm giác và ký ức, đặc biệt là từ thời thơ ấu, định hình nên các dạng thức tư duy và hành vi trong tuổi trưởng thành. Nhà trị liệu giúp người bệnh trò chuyện về những cảm xúc thường là không mong muốn này, và nhờ vậy đưa chúng vào tâm trí hữu thức. Chôn vùi những âu lo, trầm cảm và sợ hãi và mang chúng ra dưới ‘’ánh sáng ban ngày'’ trao cho người bệnh những công cụ để giải quyết những vấn đề tâm lý của họ như một người trưởng thành.
Thừa nhận những ký ức chôn vùi giúp người bệnh xác định, đối mặt, và cuối cùng là thay đổi các cơ chế phòng vệ mà họ đã xây dựng để tránh né việc phải trải qua những thực tế đau lòng, hay đối mặt với những sự thực khó chịu, và những suy nghĩ không mong muốn. Những chiến lược tâm trí (thường là vô thức) này bao gồm chối bỏ (từ chối chấp nhận thực tế); đè nén (chôn sâu một suy nghĩ hay cảm xúc không mong muốn); chia thành ngăn (phân tách những cảm xúc hay niềm tin mâu thuẫn trong tâm trí); phản ứng ngược (phản ứng ngược lại với những gì người bệnh cảm thấy); và hợp lý hoá (tự bào chữa cho bản thân về một hành vi không thể chấp nhận được).
Tâm động học và Trị liệu Phân tâm học
Trị liệu Tâm động học | Phân tâm học | |
Số lần trị liệu | 1-2 phiên một tuần | 2-5 phiên một tuần |
Thời gian | Ngắn hạn đến trung bình - nhiều tuần, nhiều tháng | Lâu dài - một vài năm |
Phương pháp thực hiện | Bệnh nhân thường ngồi đối mặt nhà trị liệu, và nhà trị liệu ở trong tầm mắt | Bệnh nhân thường nằm trên một chiếc trường kỷ, nhà trị liệu ở phía sau lưng, khuất khỏi tầm mắt |
Mối quan hệ với nhà trị liệu | Nhà trị liệu tương tác nhiều hơn và đóng vai trò như một tác nhân thay đổi | Nhà trị liệu là một chuyên gia - trung lập và khách quan |
Mục tiêu chính | Để mang lại những giải pháp cho các vấn đề trước mắt | Để thúc đẩy thay đổi và hạnh phúc lâu dài và sâu sắc hơn. |
Tâm động học hiệu quả như thế nào?
Đánh giá hiệu quả của liệu pháp tâm động học có một số thách thức, nhưng nghiên cứu cho thấy rằng nó có thể hữu ích trong việc điều trị một loạt các vấn đề tâm lý.
Trong quá trình nghiên cứu, cách nhà khoa học gặp một số thách thức trong việc đánh giá sự hiệu quả của liệu pháp Tâm động học, tuy nhiên một số nghiên cứu cho thấy liệu pháp này có hiệu quả với rất nhiều các vấn đề tâm lý.
Nhà nghiên cứu Jonathan Shedler từng chia sẻ trong một buổi thông cáo báo chí của Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ (APA), mặc dù những thay đổi trong các triệu chứng cấp tính cụ thể được đo lường tương đối dễ dàng, nhưng việc đo lường những thay đổi nhân cách tiềm ẩn sẽ khó khăn hơn rất nhiều.
Mặc dù gặp nhiều khó khăn trong quá trình nghiên cứu, tuy nhiên các nhà nghiên cứu cũng đưa ra được một số kết luận.
- Một cuộc đánh giá đã được công bố trên tạp chí American Psychologist đã đưa ra những bằng chứng chứng minh sự hiệu quả của liệu pháp tâm động học
- Một nghiên cứu khác cũng cho thấy liệu pháp Tâm động học có thể hiệu quả ít nhất tương đương liệu pháp Nhận thức hành vi (CBT)
- Một đánh giá năm 2017 được công bố trên Tạp chí Tâm thần học Hoa Kỳ kết luận rằng liệu pháp Tâm động học cũng hiệu quả tương tự các phương pháp điều trị đã được thiết lập khác. Tuy nhiên, các tác giả của nghiên cứu cho rằng cần phải nghiên cứu thêm để xác định hình thức điều trị này có hiệu quả nhất với đối tượng bệnh nhân nào
Nguồn tham khảo:
- https://www.verywellmind.com/psychodynamic-therapy-definition-uses-effectiveness-5094933
- https://www.psychologytoday.com/us/therapy-types/psychodynamic-therapy
- Sách: How Psychology Works - Jo Hemmings
