Lê Thái Tổ-Trần Nguyên Hãn và cái án công thần

Trước nay khi bàn về Lê Thái Tổ; mình và nhiều người đọc sử vẫn cho ông giống Cao Tổ nhà Hán, Thái Tổ nhà Minh: dựng cờ khởi nghĩa trải mọi gian truân lập nên đế nghiệp, nhưng cuối đời lại mắc sai lầm lạm sát công thần. Cao Tổ hạ Hàn Tín, Anh Bố, Bành Việt; còn Thái Tổ nhà Lê hại Trần Nguyên Hãn, Phạm Văn Xảo. Sau rồi mới hiểu việc làm này của vua Lê thực chất nhằm mục đích dọn dẹp tàn dư quý tộc cũ của xã hội Đại Việt thời Trần, chuẩn bị con đường bằng phẳng cho người kế nghiệp sau này. Trần Nguyên Hãn không chỉ thuộc dòng dõi Tôn thất họ Trần mà còn là Công thần Khai quốc triều Lê nắm trong tay đầy quyền lực, danh vọng của tân triều. Đóng thuyền chiến, xây dựng nhà cửa, tuyển mộ binh lính; nếu một con người có thân thế như vậy khởi binh tạo phản hưng phục nhà Trần thì chuyện gì sẽ xảy ra? Ông còn bí mật nói với người thân cận: -Nhà vua có tướng như Việt Vương Câu Tiễn, ta không thể cùng vui sướng được. Một bề tôi có nên nói những lời như vậy về quân vương của mình, và vị quân vương kia liệu có thể để yên. Không những thế, Trần Nguyên Hãn còn tham gia cuộc đấu tranh giành ngôi vị giữa Tư Tề-Nguyên Long; và khi Nguyên Long giành phần thắng, ông-một người ủng hộ Tư Tề sẽ được yên ổn? Tả Tướng quốc chết bởi những việc làm đáng lẽ không nên có và bởi cả cuộc chiến ngai vàng đầu triều Lê.