Lập Kế Hoạch Phát Triển Bản Thân Định Hướng Con Đường Tương Lai
“Planning is bringing the future into the present so that you can do something about it now.” – Alan Lakein
Nhiều người nói với tôi rằng mục tiêu của họ là phát triển bản thân. Nhưng khi tôi hỏi kỹ hơn phát triển bản thân là phát triển những gì, cần phải làm gì và làm như thế nào để đạt được mục tiêu, thì hiếm ai có thể trả lời được rành rọt, rõ ràng.
Thay vì nói về mục tiêu phát triển bản thân một cách chung chung, có một kế hoạch phát triển bản thân sẽ cụ thể và hiện thực hóa những việc bạn cần làm. Bản kế hoạch giống như một công cụ chỉ đường đắc lực. Nó chỉ ra từng bước từng bước một bạn cần thực hiện để đi đến mục tiêu, kể cả việc cần rẽ ở đâu, sẽ đối mặt với chướng ngại vật nào và cần phải hành động ra sao trên con đường phía trước.
Để rồi, điều duy nhất bạn phải làm chỉ là bắt tay vào hành động theo kế hoạch. Cuộc đời bạn sẽ không còn mù mịt, mất phương hướng. Ngược lại, sẽ càng sắc nét và hứa hẹn hơn bao giờ hết.
Lựa chọn của bạn là gì?
Bạn có muốn hoàn thành một bản kế hoạch phát triển bản thân cho riêng mình sau khi đọc xong bài viết này?
Kế hoạch phát triển bản thân là gì?
Kế hoạch phát triển bản thân giống như một dự án cá nhân bạn thiết kế riêng cho cuộc đời mình. Trong đó sẽ bao gồm các mục tiêu khả thi và kế hoạch hành động hiệu quả, chi tiết hướng tới mục tiêu.
Mục tiêu của dự án này có thể liên quan tới tất cả các lĩnh vực trong đời sống từ các mối quan hệ gia đình, bạn bè, sự nghiệp cho đến việc phát triển kỹ năng, chăm sóc đời sống tinh thần, sức khỏe thể chất,…
Đặc biệt, mục tiêu bạn đưa ra cần rõ ràng tỉ mỉ, chứ không chỉ là những điều chung chung như kiếm thật nhiều tiền, có thêm nhiều mối quan hệ, học thêm nhiều kỹ năng,…
Bản kế hoạch phát triển bản thân đóng vai trò như một lộ trình chi tiết hướng dẫn bạn trong suốt hành trình cuộc sống và là tấm bản đồ dẫn đường đến thành công.
Một trong dạng thức của kế hoạch phát triển bản thân bạn thường gặp đó là New Year Resolution. Tuy nhiên, vẫn còn những cách khác để lập kế hoạch rõ ràng hơn mà bạn có thể tìm thấy trong bài viết này.
Tham khảo:
Tại sao bạn cần một kế hoạch phát triển bản thân?
Có một kế hoạch phát triển bản thân rõ ràng, tỉ mỉ, chi tiết sẽ mang đến cho bạn khá nhiều lợi ích:
Đầu tiên, chúng sẽ hiện thực hóa những giấc mơ của bạn.
Giúp bạn hiểu hơn về bản thân, những điểm mạnh, điểm yếu của mình và dựa vào đó để thiết kế hành động phù hợp.
Giúp bạn biết đặt ra ưu tiên trong cuộc sống để tập trung vào đó, tránh xao nhãng khiến bạn đi chệch hướng.
Giúp bạn có đặt ra một thời hạn cụ thể để theo đuổi mục tiêu tỉnh thức hơn.
Giúp bạn có trách nhiệm về thành công và thất bại của bản thân. Dù không phải cứ có kế hoạch là sẽ bảo đảm cho thành công. Tuy nhiên, kế hoạch sẽ giúp bạn hành động, theo dõi tiến trình và thực hiện điều chỉnh phù hợp để chạm tay gần hơn với ước mơ. Theo một nghiên cứu của nhà tâm lý học Gail Matthews, những người viết ra mục tiêu có khả năng thành công hơn 33% so với những ai không viết ra mục tiêu của họ.
Tạo động lực giúp bạn tiến lên phía trước.
Giúp bạn tự tin hơn, giảm thiểu căng thẳng vì suy nghĩ quá nhiều, quá xa và tạo được sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân.
Bạn có thể lập ra một kế hoạch phát triển bản thân dựa trên 7 gợi ý về các lĩnh vực chủ chốt của cuộc sống dưới đây.
Mối quan hệ
Sức khỏe thể chất
Cảm xúc & Sức khỏe tinh thần
Sự nghiệp
Tài chính
Kỹ năng & Kiến thức
Giải trí
Lập kế hoạch phát triển bản thân như thế nào?
Bước 1: Mơ ước và mong muốn
Hãy bắt đầu việc lập kế hoạch có vẻ khô khan, nhàm chán bằng một điều làm bạn phấn khích. Chọn cho mình một góc thật “chill”, để cho tâm trí lãng đãng và mơ mộng không giới hạn về tất cả những điều bản thân luôn khao khát.
Bạn có thể gọi đó là bucket list, hay chỉ đơn giản là một danh sách liệt kê tất cả ước mơ. Dù cho đó là những gì điên rồ nhất, những thứ bạn nghĩ bản thân sẽ không thể với tới hay những điều bạn không dám thổ lộ với ai. Bất kể đó là gì, đừng giới hạn trí tưởng tượng của bạn.
Lưu ý: Đừng chỉ nghĩ và để chúng trong đầu mà hãy ghi chép lại trong sổ tay, nhật ký hay ứng dụng điện thoại.
Bước 2: Đánh giá tình trạng hiện tại của bản thân
Giờ thì hãy gác mơ ước sang một bên và quay trở lại với hiện tại để xem mình có những gì. Bạn có nhớ khi mua sắm món đồ gì đó bạn cực kỳ thích nhưng có mức giá đắt đỏ, bạn có nhìn vào ví tiền để cân đối tình trạng tài chính hiện tại? Bạn đang có bao nhiêu tiền? Bạn có thể mua đứt? Liệu có cách nào khác để mua nếu bạn không có đủ tiền? Nếu có thể trả góp, bạn sẽ trả góp với tỉ lệ bao nhiêu? Có rủi ro gì khi bạn lựa chọn phương án đó?….
Tương tự như vậy, bây giờ là lúc bạn cần “trở về mặt đất” để xem xét tình trạng hiện tại của bản thân. Tốt nhất là bạn hãy làm một bản đánh giá SWOT (SWOT đại diện cho Strengths – Weaknesses – Opportunities -Threats).
Sau đó hãy sử dụng bản đánh giá này như một công cụ định hướng để tạo ra một kế hoạch hoàn hảo, có thể tận dụng tối đa điểm mạnh và loại bỏ (hoặc) cải thiện điểm yếu.
Một vài câu hỏi được
Strengths
Điều gì khiến bạn khác biệt so với những người khác?
Lợi thế cạnh tranh của bạn là gì?
Mọi người thường khen ngợi bạn về điều gì?
Mọi người thường nhờ bạn giúp đỡ những vấn đề gì?
Điều gì ở bản thân khiến bạn tự hào?
Những giá trị nào là quan trọng đối với bạn?
Weaknesses
Bạn thường tránh làm điều gì vì cho rằng mình không thể làm được?
Bạn thường trì hoãn những việc gì?
Kỹ năng, kinh nghiệm hoặc trình độ học vấn của bạn đang ở vị trí nào?
Bạn thiếu những nhân tố, kỹ năng, nguồn lực nào?
Những lĩnh vực nào bạn thấy cần phải cải thiện?
Điều gì ảnh hưởng không tốt đến hiệu quả công việc hoặc mối quan hệ của bạn với những người khác?
Opportunities
Ứng dụng, công cụ, kỹ thuật, công nghệ nào có thể giúp bạn đạt được mục tiêu?
Bạn có khả năng thăng tiến hay tăng lương ở nơi làm việc hay không?
Ai có thể giúp bạn đạt được mục tiêu?
Những thay đổi nào đang xảy ra hoặc dự kiến sẽ xảy ra trong công việc hoặc cuộc sống cá nhân của bạn?
Hội nghị, sự kiện, lớp học nào sẽ có ích với bạn và đang sẵn sàng để bạn tham gia?
Bạn có thể học hỏi và cải thiện được những gì từ thất bại của đối thủ?
Threats
Đâu là yếu tố cản trở sự tiến bộ của bạn?
Điểm yếu nào có thể là mối đe dọa với bạn?
Bạn thiếu những kỹ năng, kiến thức, nguồn lực nào để vượt qua khó khăn, thử thách?
Bước 3: Viết mục tiêu và quyết định thời hạn hoàn thành
Sau khi xem xét ước mơ và tình trạng thực tế của chính mình, bạn cần quyết định và viết ra 7 mục tiêu quan trọng nhất trong 7 lĩnh vực của cuộc sống (như đã nói ở phía trên hoặc có thể phân chia thành các khía cạnh khác theo ý kiến chủ quan của bạn).
Các mục tiêu mà bạn nghĩ đến có thể là những mục tiêu to lớn trong dài hạn hoặc ngắn hạn. Bạn có thể chia nhỏ thành những mục tiêu khả thi hơn cho ngày, tuần, tháng, năm. Với mỗi mục tiêu cụ thể, hãy đặt ra cho chúng một mốc thời gian hoàn thành để bạn có thể theo dõi và đánh giá tiến trình khách quan và hiệu quả nhất. Bạn cũng có thể sử dụng mô hình S.M.A.R.T để đặt mục tiêu cho bản thân.
Chú ý: Đừng quên ghi rõ lý do khiến bạn theo đuổi mục tiêu và cái giá bạn sẵn sàng trả để đạt được ước mơ.
Bên cạnh mỗi mục tiêu, hãy trả lời câu hỏi tại sao bạn lại muốn đạt được mục tiêu đó? Điều đó có ý nghĩa gì với cuộc sống của bạn? Hiểu rõ điều này sẽ giúp bạn biết được đâu là động lực mạnh mẽ có thể giúp bạn băng qua muôn vàn khó khăn thử thách phía trước. Ngoài ra, lường trước cái giá phải trả sẽ giúp bạn kiên định hơn với những mục tiêu của mình. Sự chuẩn bị kỹ càng này sẽ là liều thuốc nhắc nhở bạn những khi chán nản buông xuôi và muốn bỏ cuộc giữa chừng.
Tham khảo:
Nếu bạn quan tâm đến vấn đề này, bạn có thể đọc tiếp những bước còn lại và download “Personal Development Plan Template & Checklist” hoàn toàn miễn phí trên
kỹ năng mềm
Mô hình S.M.A.R.T là bài học đầu tiên em được học ở môn Phát triển kỹ năng trên Đại học và cảm thấy nó đã giúp ích cho em rất nhiều trong suốt những năm tháng sinh viên
Ngọc Cảnh
Mô hình S.M.A.R.T là bài học đầu tiên em được học ở môn Phát triển kỹ năng trên Đại học và cảm thấy nó đã giúp ích cho em rất nhiều trong suốt những năm tháng sinh viên
Việt Cường
Mô hình nổi tiếng SWOT em nghĩ là chỉ sử dụng trong phân tích kinh doanh của doanh nghiệp, không ngờ là có thể tận dụng nó để đánh giá bản thân mình. Cảm ơn chia sẻ của chị rất nhiều.
Trần Hải Bình
Chị có thể chia sẻ thêm case-study về chính bản thân chị đã lập kế hoạch bản thân như thế nào không ạ? Đây là topic rất hay mà em muốn định hướng cho em trai của em.