Làm thế nào để cải thiện năng suất luyện tập?

Nếu bạn từng hoặc đang học một môn năng khiếu bất kì, và bạn cảm thấy tập hoài tập mãi không khá lên, thì rõ ràng bạn không hề cô đơn. Có nhiều bạn trẻ, bao gồm cả mình vẫn hay gặp khó khăn trong việc cải thiện năng suất luyện tập.

Nay tình cờ tìm được một bài viết ưng ý, nên mình muốn chia sẻ với mọi người.

Còn mọi người, các bạn từng khắc phục khó khăn trong luyện tập của mình bằng cách nào?

-------

Trả lời của nghệ sĩ kiêm nhà soạn nhạc Curtis Lindsay về việc tập piano trên

1, Kiên trì với thói quen tập luyện. 

Cách hiệu quả nhất để tăng cường hiệu suất tập luyện trong những giờ tự học chính là tạo ra tính thường xuyên với một lịch tập, có thể là hàng tuần, và tuân theo nó hàng tháng trời. Thời gian cần được sắp xếp chặt chẽ (để việc tập được cố định). Khi đã lên lịch cho nó, bạn có thể tăng cường hoặc điều chỉnh nếu bắt buộc. NHƯNG, đừng ăn gian, đừng bắt đầu cái trò ma mãnh dụ hoặc bản thân bằng mẫu câu "Well, mình chỉ bận tuần này thôi." Ta phải dành thời gian, hoặc không đạt được gì cả, vậy thôi. Cũng đừng nghiêm trọng hoá, hãy cứ lập ra một thói quen và tuân theo nó. 

2, Bắt đầu với một bài khởi động (warm-up). 

Luyện đàn thực sự cần đến yếu tố thể lực, và tập luyện mà không có sự khởi động kĩ lưỡng thì cũng bất lợi với một nghệ sĩ piano như với một người tập thể dục vậy. Mà nhé, bước này không được làm lơ là, máy móc đâu. Hãy lắng nghe những gì cơ thể nói với bạn. Bạn sẽ biết khi nào nó sẵn sàng. Khi bạn đơn giản là dừng lại sau X phút và mong rằng mình đã sẵn sàng - thì đó chính là lúc. Tất cả đều nằm ở bạn. 

3, Đừng tập luyện quá sức chịu đựng, hãy thử chia thành nhiều giai đoạn tập luyện.

Hai tiếng đồng hồ luyện tập liên tục cũng sẽ bắt đầu ép khô những người chơi piano trình độ cao. Có thể bạn sẽ thấy tốt hơn khi chia thành nhiều giai đoạn luyện tập: 15 phút khởi động, 30 phút cho phần A, 30 phút nữa cho phần B. Các khoảng nghỉ ngắn giữa hai giai đoạn sẽ giúp bạn tập trung trở lại - trong lúc đó, bạn có thể đứng dậy và đi xung quanh. 

4, Về phần âm nhạc, hãy chia ra và hoàn thành từng phần. 

Có một vài thói quen kém hiệu quả, ví dụ như tập lướt qua cả bản nhạc trước khi bạn thực sự đủ năng lực làm vậy. Hãy tập có phương pháp và bình tĩnh tập đủ 30 phút cho một vài dòng khó nhằn. Hãy để lại việc tập cả bản nhạc khi bạn đã sẵn sàng. Trong âm nhạc, không tồn tại thứ gọi là "lấp đầy các chi tiết sau". Người nghệ sĩ cần một số lượng lớn các mục tiêu ngắn hạn khả thi, chứ không phải một số lượng nhỏ những lâu đài trên bầu trời (castles in the sky - ngụ ý chỉ những việc khó không tưởng.) Cũng không có nghĩa là lựa chọn thứ hai là sai, chỉ là nó cần được chuyển dần từ lựa chọn thứ nhất để thực sự tạo ra kết quả. 

5, Tập đúng kĩ thuật những đoạn khó một cách chậm rãi và có phương pháp. 

Trong piano (và các nhạc cụ khác nữa), luôn có những đoạn "khoẻ re" và những đoạn "hom hem". Để chinh phục một đoạn khó như vậy cần trải qua "bể khổ" - giai đoạn mà bạn cho ra những kết quả không ưng ý. 

Để tập luyện có phương pháp, hãy bắt đầu với tempo (nhịp độ) thấp hẳn so với bản gốc, rồi tập đi tập lại trong khi tăng dần tốc độ. Bằng cách này, bạn sẽ thấy "khoẻ re" khi các nốt nhạc dần dần chảy trôi và cho ra một kết quả làm bạn mãn nguyện và tự tin hết sẩy. Đây chính là gừng càng già càng cay. Phương pháp cũ kĩ và khô khan, nhưng hiệu quả. Andrés Segovia đã từng nói việc luyện tập có phương pháp cũng như việc dựng giàn cho một toà nhà trước khi xây vậy. Cuối cùng khi giàn sẽ được gỡ bỏ và chỉ giữ lại toà nhà, vết tích về cách xây sẽ bị xoá đi. Nhưng nếu những người kiến trúc sư không ngại dùng giàn, thì chúng ta cũng vậy. 

6, Tận dụng "sự lặp lại trên diện rộng". 

Tức là, chúng ta sẽ tập tốt hơn khi mỗi lần tập với một sắc thái khác nhau. Hãy chuyển một đoạn có sắc thái đều đều như vắt chanh sang một giai điệu không đều cùng vài nét chấm phá và tập theo style đó trước khi quay lại cách cũ. Hãy tập những đoạn phức tạp ở nhiều tempo khác nhau, trải dài từ chậm không tưởng đến nhanh không tưởng. Với những đoạn nhanh và yêu cầu kĩ thuật đặc biệt, hãy đẩy tốc độ nhanh hơn nữa sau khi đã đạt được tempo của bài. Một trong những trích dẫn ưa thích của Rachmannioff là: "Cách để đảm bảo một con ngựa thắng đoạn đường một dặm chính là trước tiên đảm bảo nó có thể thắng đoạn đường một dặm rưỡi."

7, Luôn luôn có một đôi tai thật nhanh nhạy. 

Liên tục chú tâm những âm thanh bạn đang tạo ra và nhận xét, phê bình chúng bằng cách kết nối đôi tai và bàn tay. Công cuộc tạo nhạc cần cả lửa (đam mê và mãnh liệt) và nước (sự đánh giá lạnh lùng). Đừng cho rằng đây là hai giai đoạn khác nhau trong quá trình tập luyện - hãy học cách dung hợp lửa và nước mọi lúc. Điều này sẽ làm dòng âm nhạc bạn tạo ra chảy mượt mà như một dòng nước. Công nghệ hiện đại có thể hữu ích đó: ghi âm lại bản chơi của mình. Với những nghệ sĩ piano, ngay cả bản ghi âm chất lượng thấp cũng trở nên đặc biệt hữu ích và sẽ lộ ra những điểm (cả tốt lẫn xấu) mà trước đó bạn chưa nhận ra. 

______

Là người đã chơi piano một thời gian dài, mình thấy mỗi điều được nhắc đến ở trên đều đúng. Và quan trọng nhất vẫn là thói quen:3 

-------