LÀM STARTUP HỮU CƠ
Mình làm startup từ năm 2002. Dù hồi đó chưa có khái niệm startup nhưng sau này khi thâm chiếu với các định nghĩa startup thì thấy các doanh nghiệp mình lập ra phù hợp với các định nghĩa này. Hơn 9 dự án với 14 công ty khác nhau, chỉ được một dự án thành công ở quy mô nhỏ, vẫn loay hoay điều chỉnh để mở rộng hơn.
Các dự án thất bại có các lý do khác nhau nhưng mình nhận ra chúng có chung một từ khoá: Khoảng cách. Khoảng cách giữa vấn đề với giải pháp, giữa mong muốn của khách với tính năng của sản phẩm, giữa sự thuận tiện với trải nghiệm sản phẩm mang lại, giữa chi phí và doanh thu, giữa thời gian thử nghiệm với năng lực sống sót, giữa các thành viên với nhau, giữa mong muốn lợi nhuận của nhà đầu tư với mức độ thành công của startup ...Khi những khoảng cách đó càng lớn sẽ càng làm startup lãng phí nguồn lực và làm giảm khả năng thành công theo cấp số nhân. Hiển nhiên là các giải pháp giúp rút ngắn khoảng cách cũng sẽ tăng khả năng thành công của startup lên cấp số nhân.
Trong suốt quá trình phát triển startup hiện này, những gì chúng ta làm là cố gắng tìm cách để các thành tố ăn khớp, hoà hợp với nhau. Đó là giải pháp khớp với vấn đề, là sản phẩm khớp với thị trường, lả trải nghiệm khớp với hành vi, là truyền thông khớp với thói quen, là thước đo khớp với mục đích, doanh thu khớp với chi phí, lợi nhuận khớp với kỳ vọng của nhà đầu tư... Để làm được điều đó, chúng ta tuyển dụng những người giàu kinh nghiệm, tiến hành các vòng lặp thử nghiệm-đo lường-học hỏi. Thử đi thử lại các giả thuyết cho đến khi đạt được sự phù hợp đủ nhiều để dự án sống sót và tăng trưởng. Song song với việc đó là tìm được nguồn vốn để duy trì hoạt động của startup. Quá trình này đầy rủi ro và tốn kém nên chỉ có rất ít dự án đến được cái đích cuối cùng.
Câu hỏi đặt ra là: Liệu có cách nào giúp rút ngắn khoảng cách giữa các thành tố của startup ít tốn kém hơn không?
Mình nhận thấy câu trả lời nằm ở từ khoá khác: Hữu cơ. Từ hữu cơ được dùng ở đây với định nghĩa là "biểu thị mối quan hệ giữa các phần tử của một cái gì đó sao cho chúng khớp với nhau một cách hài hòa như những phần thiết yếu của một tổng thể". Sự phát triển hữu cơ sẽ giúp cho việc đạt được hoà hợp giữa các thành tố của một startup trở nên dễ dàng hơn, với chi phí thấp hơn nhiều. Và nỗ lực phát triển startup hữu cơ đã và đang diễn ra khắp nơi. Mọi người đều nhận thấy giải pháp sẽ tốt hơn nếu xuất phát từ chính những người đang gặp vấn đề, sản phẩm sẽ hoàn thiện hơn nếu có sự tham gia của chính khách hàng, thành viên trong nhóm sẽ tích cực hơn nếu việc anh/cô ấy làm xuất phát từ chính mong muốn cá nhân, phù hợp với tính cách, hoàn cảnh, nhu cầu hơn là chỉ làm công ăn lương, quỹ đầu tư sẽ dễ dàng tham gia hơn nếu họ được đầu tư theo cách họ quen thuộc... Và những mối quan hệ hữu cơ sẽ phát triển tốt hơn nếu có những môi trường, điều kiện và chất xúc tác phù hợp.
Nhiều năm qua, mình đã nghiên cứu và cố gắng tìm cách để có thể phát triển mối quan hệ giữa các thành tố của startup một cách hữu cơ hơn. Mình sẽ tiếp tục thực hiện điều đó ở Five Fishes với sứ mệnh phát triển kỹ thuật giúp gia tăng tỷ lệ thành công của startup. Để có ngày mọi người làm startup bình yên như đến công xưởng và đầu tư startup sẽ trở thành kênh đầu tư chính thống quan trọng trên thị trường chứng khoán.
Rất mong nhận được sự động viên cổ vũ của mọi người.
Hung Dang
