Không phải ai cũng hiểu đúng về đồng thuận trong tình dục

Mình giả sử bạn đang ở trong tình huống thế này:

Bạn có người yêu. Chuyện gì mà các đôi hay làm thì hai bạn cũng làm hết rồi. Bỗng một ngày bạn đang ngủ thì người yêu vuốt ve, kích thích muốn quan hệ khiến bạn giật mình thức dậy. Bạn tỏ ý khó chịu và nói người yêu đừng làm thế nữa nhưng người ấy vẫn tiếp tục thêm nhiều lần như vậy.

Lúc này, bạn sẽ xem hành động của người yêu là thế nào? Là một tình thú của những người đang yêu? Là biểu hiện của việc mê đắm bạn? Hay là hành động đang vi phạm sự đồng thuận, buộc lòng phải nói chuyện một cách nghiêm túc?

Mình đã từng nhắc đếnkhái niệm đồng thuậntrong các bài viết trước đây. Đó là sự tự do và tự nguyện đồng ý quan hệ tình dục của các bên tham gia, trong tình trạng tỉnh táo, nhiệt tình và liên tục trong suốt quá trình.

Nếu một người không muốn quan hệ nhưng người kia lại cưỡng ép, đe dọa thì ta dễ nhận thức được đó là hành vi thiếu sự đồng thuận, tương đương với cưỡng hiếp và tấn công tình dục.

Nhưng có một số tình huống, đặc biệt trong mối quan hệ thân mật như người yêu hoặc vợ chồng, ta rất khó nhận thức được hành vi đó có liên quan đến sự đồng thuận không. Nếu không nhận thức đúng và đủ thì nó dễ ảnh hưởng xấu đến tâm lý và tình cảm một trong hai về lâu về dài.

Mình sẽ liệt kê 7 quy tắc cơ bản nhất cho thấy sự đồng thuận trong tình dục như sau.

1. Người ta không thể đồng thuận nếu chưa đủ tuổi quan hệ về mặt pháp luật

Một người được phân loại là trẻ em (dưới 16 tuổi) thì không thể đưa ra sự đồng thuận về tình dục một cách hợp pháp. Ngay cả khi người đó tự nguyện đồng ý thì hành vi quan hệ vẫn vi phạm pháp luật.

2. Người ta không thể đồng thuận nếu đang say

Trường hợp này hơi phức tạp một tí. Rượu bia làm giảm khả năng đưa ra quyết định hợp lý của một người. Do đó, một người đang say không thể đưa ra đồng thuận hợp pháp. Điều này cũng áp dụng tương tự với một người bị chậm phát triển trí tuệ.

Nhưng ở đây lại nảy sinh một vấn đề: uống bao nhiêu rượu bia mới được gọi là say? Và một người phải say ở mức thế nào mới được gọi là không thể đưa ra đồng thuận hợp pháp? Điều này có nghĩa nếu bạn gặp ai đó trong quán bar, cả hai cùng uống vài ly, vậy sau đó hai người phát sinh quan hệ tình dục thì có được tính là không đồng thuận không?

Cho nên mới nói quy tắc này hơi phức tạp một tí. Tốt nhất là bạn luôn giữ thận trọng, đặc biệt nếu đó là người bạn mới gặp và không biết rõ. Nếu trực giác mách bảo không ổn hoặc bạn thấy có bất kỳ dấu hiệu đáng nghi nào thì tốt nhất là đừng động chạm, cũng đừng quan hệ gì cả.

3. Người ta không thể đồng thuận nếu đang bất tỉnh

Một người đang trong tình trạng bất tỉnh (ngủ cũng được tính) sẽ không có khả năng biết hoặc hiểu những gì đang xảy ra. Hơn nữa, người bất tỉnh cũng không có khả năng rút lại sự đồng thuận khi họ không muốn. Do đó, quan hệ tình dục với người đang bất tỉnh luôn luôn thiếu sự đồng thuận.

Chiếu theo quy tắc này thì trong tình huống mình kể ở đầu bài viết, hành động của bạn người yêu là đang vi phạm đồng thuận.

4. Có thể rút lại sự đồng thuận bất cứ lúc nào

Đây là quy tắc mà nhiều người thường hiểu sai và dễ quên nhất. Ví dụ hai bạn đang ôm ấp, hôn hít, dạo đầu nhiệt tình, còn một bước cuối là cho “chim vào tổ” thì đột nhiên đối phương muốn dừng lại. Dù bạn không thích và khó chịu nhưng bạn buộc phải dừng mà không có bất kỳ ý kiến nào. Bởi đối phương có quyền rút lại sự đồng thuận bất cứ lúc nào, kể cả khi đang thực hiện hoạt động tình dục.

5. Một người không thể đồng thuận nếu họ đang bị ép buộc, đe dọa hoặc bị thao túng

Trường hợp này thì dễ hiểu rồi hen. Mình không giải thích nhiều thêm nữa.

6. Sự đồng thuận ở hiện tại không có nghĩa là cũng đồng thuận trong tương lai

Đây cũng là quy tắc dễ mắc sai nhất, đặc biệt trong mối quan hệ yêu đương hay kết hôn. Chúng ta cứ mặc định hôm nay hai bên đã “ăn nằm” với nhau hoặc đã là người yêu/vợ chồng với nhau thì nghĩa là đối phương luôn đáp ứng chuyện tình dục với mình trong tương lai. Nhưng không.

Sự đồng thuận chỉ diễn ra vào hiện tại, lúc hai bên đã được thông báo rõ ràng. Còn trong tương lai, bạn luôn cần sự đồng thuận của cả hai trước khi thực hiện bất kỳ hoạt động tình dục nào, được thông báo rõ ràng bằng lời nói. Đồng thuận không bao giờ là sự suy diễn, ngầm hiểu hay ẩn ý.

Điều này cũng đúng trong trường hợp ở quá khứ đối phương từng quan hệ với nhiều người, đến bạn, người ấy muốn “giữ” cho đến lúc kết hôn thì chuyện này cũng hoàn toàn hợp lý. Bạn không có quyền vin vào cái cớ quá khứ đã quan hệ mà bắt đối phương phải làm như vậy với bạn.

7. “Không” không nên hiểu là “Có”

Cái này ở văn hóa Việt Nam của mình rất ư tréo ngeo. Các bạn gái khi yêu luôn có kiểu “con gái nói không là có, nói có là không”, miệng ậm ừ bảo không nhưng lỡ bạn trai mà nghe theo thật thì lại giận.

Ở mảng khác thì mình không bàn đến nhưng trong tình dục, tốt nhất hai bên nên rõ ràng với nhau khi truyền đạt suy nghĩ của mình. Không là Không, mà Có là Có. Nó sẽ bảo vệ bạn trong những lúc bạn thật sự không muốn quan hệ tình dục.

Trên đây là 7 quy tắc cơ bản của đồng thuận trong tình dục. Nhưng đôi khi ai đó coi thường các quy tắc này không phải là họ chưa được giáo dục về sự đồng thuận. Có nhiều lý do mà một trong số đó là họ muốn tận hưởng cảm giác nắm quyền lực trong mối quan hệ.

Một lý do khác thuộc về văn hóa khi chúng ta đã quen với sự cả nể, nhường nhịn, hy sinh vì người khác nên chưa thể quen việc thực hành đồng thuận. Chị Trang Chuối, sếp mình đã có một bài nói chuyện rất hay về đồng thuận trong bối cảnh văn hóa Việt Nam trên kênh TEDxBUV, mọi người có thể vào xem để hiểu hơn về chủ đề này:

Nguồn thông tin từ: 

7 Simple Rules of Sexual Consent | Psychology Today

www.psychologytoday.com

.Ngưn.

Sống văn hóa - Yêu văn minh - Làm tình có trách nhiệm