Hysteria (Bệnh rối loạn phân ly) là gì?

Hysteria là một thuật ngữ dùng để mô tả sự dư thừa và kích động cảm xúc và mang tính lây lan. Chứng bệnh được ghi chép lại từ thời trung cổ khi một vài nữ tu sĩ phát ra những âm thanh kì lạ giống như tiếng mèo kêu và dần lan ra cả tu viện. Sau cùng phải nhờ tới sự can thiệp của chính quyền để kiểm soát các hành vi cuồng loạn.

Nguồn ảnh: Woman in Caskets

Khi chưa tìm ra được nguyên nhân khoa học, có rất nhiều người đã tin rằng đây là biểu hiện của quỷ ám, hậu quả của lời nguyền vị thánh John dòng Baptist/thánh Vitus. Ở thế kỷ 18, hysteria được xem là bệnh của phụ nữ, gây ra bởi những rối loạn của tử cung (tiếng Hy Lạp, hystera có nghĩa là tử cung). Đến giữa thế kỷ XIX, hysteria được nhìn nhận như là những rối loạn chức năng tình dục. Phương pháp điều trị điển hình là xoa bóp bộ phận sinh dục, hay dùng máy rung hoặc phun nước để gây cực khoái. Sau này, Jean-Martin Charcot, một nhà thần kinh học Pháp đã cho rằng Hysteria như là một chứng rối loạn tâm lý. Năm 1893, Sigmund Freud, bác sĩ về thần kinh và là nhà tâm lý học người Áo, cha đẻ học thuyết phân tâm học dựa trên những khám phá của Charcot đã định nghĩa hysteria là một dạng “phân ly của ý thức” và nguyên nhân của chứng hysteria là do “yếu tố di truyền”. Cuối thế kỷ 19, Freud đã cho xuất bản một loạt các bài viết về hysteria để nói về quan điểm của ông liên quan đến hysteria. Lý thuyết của Freud đã có ảnh hưởng lớn ở Âu-Mỹ những năm đầu thế kỷ 20.

Nguồn ảnh: McGill University

Biểu hiện thường gặp của bệnh có thể kể đến những dấu hiệu như mệt mỏi, hụt hơi, khó thở, vô cớ la hét hoặc khóc cười,...Điểm mấu chốt là bệnh nhân rất dễ tự ám thị và bị kịch tính, ảo giác hóa hiện tượng, thích được mọi người chú ý. Nhìn chung thuật ngữ hysteria (rối loạn phân ly) ngày nay được dùng để mô tả trường hợp đám đông cùng biểu hiện các triệu chứng cuồng loạn về thể chất và tâm thần.

Hysteria được chia ra làm 2 loại: somatoform và dissociative

+Rối loạn dissociative bao gồm các triệu chứng như mất trí nhớ, rối loạn nhân cách,..

+Rối loạn somatoform gồm các triệu chứng vật lí như đau lưng thấp, liệt chân tay

Thuyết của Freud cho rằng các triệu chứng rối loạn thần trí là những nỗ lực của tiềm thức để bảo vệ các bệnh nhân từ sự căng thẳng tâm linh, động cơ tiềm thức bao gồm các triệu chứng từ sơ cấp đến thứ cấp. Nguyên nhân thường là do bị chấn thương tâm lý, tức giận, bi quan, lo sợ quá mức, nghi ngờ mình bị mắc bệnh hiểm nghèo...Để điều trị bệnh này, đầu tiên bác sĩ sẽ tầm soát để loại bỏ nguyên nhân bệnh lý có thể có biểu hiện tương tự hysteria như động kinh, tụt canxi máu, hạ đường huyết...

Việc điều trị hysteria chủ yếu là liệu pháp tâm lý, cần quan tâm chăm sóc người bệnh một cách nhẹ nhàng, cơn bệnh sẽ qua đi trong thời gian ngắn. Trong một số trường hợp khó khăn hơn cần sử dụng ngay các thuốc nhóm an thần, sau đó dùng thêm thuốc chống trầm cảm liều thấp.