Hầu đồng là gì và liệu có coi là mê tín dị đoan không?

  1. Tâm linh

Từ khóa: 

hầu đồng

,

tâm linh

,

mê tín dị đoan

,

mê tín

,

tâm linh

Bản thân mình khi đọc câu hỏi của bạn nhận thấy có 2 vấn đền chính như sau: Thứ nhất: Hầu đồng là gì? 
Và thứ hai: Hầu đồng có mê tín dị đoan hay không? 

Mình xin được phép nêu ý kiến thế này nhé.

Thì đầu tiên, hầu đồng là một nghi thức trong hoạt động tín ngưỡng thờ tam, tứ phủ. Là một hình thức tôn vinh, tưởng nhớ những người có công với đất nước, được sử sách ghi lại làm vang dội quá khứ hào hùng của dân tộc ta. Tiêu biểu ta có thể nhắc tới Đức Thánh Trần Hưng Đạo, hay Bát Nàn đại tướng quân Vũ Thị Thục. 

Và vào tháng 12/2016 UNESCO đã chính thức công nhận Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ của người Việt là Di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại. Và nên chú ý kĩ: "Thực hành tín ngưỡng" là bao gồm việc kết hợp một cách nghệ thuật các yếu tố dân gian như trang phục, âm nhạc, hát chầu văn, múa, diễn xướng trong lên đồng và lễ hội. 

Và nói tới đây thì có thể tự tin rằng hầu đồng chỉ Việt Nam mới có. 

Khi lên đồng, chúng ta được nghe những câu hát về vị thánh mà chúng ta hầu. Cũng coi như đang tiếp cận và hiểu thêm về tích sử nước nhà, hiểu thêm về những vị mà chúng ta đang ngày đêm thờ và hầu đó. Đang gìn giữ nét đẹp truyền thống là "uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây". Và hầu đồng thì đang cố gắng giữ gìn nét đẹp tâm linh của dân tộc. 

Thứ hai, hầu đồng có mê tín dị đoan hay không? 

Nếu xét về bản chất ban đầu là tưởng nhớ, nhớ ơn các vị anh hùng như trên thì hoàn toàn là bình thường, và có thể nói đây là một nét đẹp cần được gìn giữ. Bởi lẽ, bản chất của nó cũng giống như chúng ta thờ cha mẹ, tổ tiên trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên mà thôi. 

Ngay trong bản thân từ "tín ngưỡng" đã chỉ rõ, nếu ta tín vượt quá giới hạn của cái "ngưỡng" thì lại trở thành "mê".

Ngày nay thì có quá nhiều người bắc ghế ra hầu đồng, xưng thần xưng thánh. Đi đâu cũng thấy hầu đồng, không buôn bán được cũng đổ xô đi hầu đồng, công danh sự nghiệp trắc trở một chút cũng kéo ra hầu đồng, tình duyên kém cũng hầu đồng, mấy người xem bói dạo cũng hầu đồng, bán đồ phong thủy tâm linh cũng hầu đồng... Cảm giác như toàn là mê tín dị đoan. 

Thế nhưng, hiện nay cứ cái gì người ta cũng quy chụp đi xem bói, đi hầu đồng. Rồi càng ngày càng bày ra nhiều nghi thức kì lạ, nhiều khóa cúng khoá hầu lừa tiền hám danh của mấy đồng thầy dởm. Cái bản chất đẹp của hầu đồng càng ngày càng bị làm mờ. 

Vậy như thế là sao?

Tức là có quá nhiều người đang dựa vào hầu đồng, vào tâm linh để trục lợi. Vấn đề này không hiếm để chúng ta tìm hiểu thêm, vì cứ lên gg search là ra biết bao là vụ liên quan. 

Thế nhưng, đừng chỉ coi bề nổi của nó mà coi nó là mê tín. Vì về cơ bản nó chỉ là tín ngưỡng thôi mà. ^^

Trả lời

Bản thân mình khi đọc câu hỏi của bạn nhận thấy có 2 vấn đền chính như sau: Thứ nhất: Hầu đồng là gì? 
Và thứ hai: Hầu đồng có mê tín dị đoan hay không? 

Mình xin được phép nêu ý kiến thế này nhé.

Thì đầu tiên, hầu đồng là một nghi thức trong hoạt động tín ngưỡng thờ tam, tứ phủ. Là một hình thức tôn vinh, tưởng nhớ những người có công với đất nước, được sử sách ghi lại làm vang dội quá khứ hào hùng của dân tộc ta. Tiêu biểu ta có thể nhắc tới Đức Thánh Trần Hưng Đạo, hay Bát Nàn đại tướng quân Vũ Thị Thục. 

Và vào tháng 12/2016 UNESCO đã chính thức công nhận Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ của người Việt là Di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại. Và nên chú ý kĩ: "Thực hành tín ngưỡng" là bao gồm việc kết hợp một cách nghệ thuật các yếu tố dân gian như trang phục, âm nhạc, hát chầu văn, múa, diễn xướng trong lên đồng và lễ hội. 

Và nói tới đây thì có thể tự tin rằng hầu đồng chỉ Việt Nam mới có. 

Khi lên đồng, chúng ta được nghe những câu hát về vị thánh mà chúng ta hầu. Cũng coi như đang tiếp cận và hiểu thêm về tích sử nước nhà, hiểu thêm về những vị mà chúng ta đang ngày đêm thờ và hầu đó. Đang gìn giữ nét đẹp truyền thống là "uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây". Và hầu đồng thì đang cố gắng giữ gìn nét đẹp tâm linh của dân tộc. 

Thứ hai, hầu đồng có mê tín dị đoan hay không? 

Nếu xét về bản chất ban đầu là tưởng nhớ, nhớ ơn các vị anh hùng như trên thì hoàn toàn là bình thường, và có thể nói đây là một nét đẹp cần được gìn giữ. Bởi lẽ, bản chất của nó cũng giống như chúng ta thờ cha mẹ, tổ tiên trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên mà thôi. 

Ngay trong bản thân từ "tín ngưỡng" đã chỉ rõ, nếu ta tín vượt quá giới hạn của cái "ngưỡng" thì lại trở thành "mê".

Ngày nay thì có quá nhiều người bắc ghế ra hầu đồng, xưng thần xưng thánh. Đi đâu cũng thấy hầu đồng, không buôn bán được cũng đổ xô đi hầu đồng, công danh sự nghiệp trắc trở một chút cũng kéo ra hầu đồng, tình duyên kém cũng hầu đồng, mấy người xem bói dạo cũng hầu đồng, bán đồ phong thủy tâm linh cũng hầu đồng... Cảm giác như toàn là mê tín dị đoan. 

Thế nhưng, hiện nay cứ cái gì người ta cũng quy chụp đi xem bói, đi hầu đồng. Rồi càng ngày càng bày ra nhiều nghi thức kì lạ, nhiều khóa cúng khoá hầu lừa tiền hám danh của mấy đồng thầy dởm. Cái bản chất đẹp của hầu đồng càng ngày càng bị làm mờ. 

Vậy như thế là sao?

Tức là có quá nhiều người đang dựa vào hầu đồng, vào tâm linh để trục lợi. Vấn đề này không hiếm để chúng ta tìm hiểu thêm, vì cứ lên gg search là ra biết bao là vụ liên quan. 

Thế nhưng, đừng chỉ coi bề nổi của nó mà coi nó là mê tín. Vì về cơ bản nó chỉ là tín ngưỡng thôi mà. ^^

Cóp pi từ Wiki "Hầu đồng, hay còn gọi là lên đồng, hầu bóng là một nghi thức trong hoạt động Đạo Mẫu (một nhánh của tín ngưỡng dân gian Việt Nam mang tính chất Shaman giáo). Về bản chất, đây là nghi thức giao tiếp với thần linh thông qua những ông đồng, bà đồng, trong đó những ông đồng, bà đồng trở thành phương tiện linh hồn (mediumship, spirit medium) cho các vị thần khác nhau"

Mình cho đây là mê tín dị đoan vì mình không tin vào tâm linh, thần linh hay một thế lực siêu nhiên, ma quỷ gì. Chỉ thấy những việc làm này tốn thời gian, tiền bạc, ảnh hưởng đến tâm lý, chất lượng cuộc sống của con người. Một đứa bạn của mình bảo là nó có "căn", tương lai đi Hầu đồng, nó cũng có thể coi bói và nhìn tướng số con người. Mình vẫn chơi với nó. Vì vốn không tin nên những câu chuyện nó kể và việc Hầu đồng với mình mơ hồ, mông lung như không có thật. 

Tất nhiên, mình không có định kiến và cũng không có phản đối chuyện Hầu đồng. Nó thuộc về tín ngưỡng riêng của mỗi người, cũng đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hoá phi vật thể quốc gia. Nó giống việc mình hoàn toàn không tin thì sẽ có người tin hoàn toàn. Chỉ là nhiều thành phần đừng lấy chuyện Hầu đồng để lừa người, truyền bá những điều xấu gây hại cho bất kỳ ai, để lừa đảo hay trục lợi.

Cảm ơn bạn Nguyễn Thị Kiều Oanh đã mời mình trả lời câu hỏi này. 

Tôi xin chia sẻ cái nhìn chân thực về Hầu Đồng.

  • Hầu - ở đây nghĩa là hầu việc, hầu hạ.....
  • Đồng - ở đây nghĩ là đồng bóng, đồng cốt....

Hầu đồng = hầu việc đồng bóng, đồng cốt.

Khi chúng ta xem thì thấy có nhiều người chầu quanh một Cô, Cậu đồng bóng nào đó đang nhảy múa ca hát. Những người còn lại thì hùa nhịp theo.....

Dưới góc nhìn văn hóa thì đó là phong tục mang tính bản sắc riêng, vì thế UNESCO đã công nhận là di sản văn hóa phi vật thể. 

Tuy nhiên, dưới góc nhìn khoa học tâm linh thì đó chính là việc mà họ đang đi hầu việc thần mà họ không biết (thần không có thật) 

Mặc dù vậy có rất nhiều người đã mất rất nhiều tiền để hầu việc thần mà họ không biết là thần gì? Thần đó ở đâu? Có ban phước cho họ được hay không? 

Tóm lại UNESCO đã công nhận phong tục mê tín dị đoan của VN làm di sản văn hóa phi vật thể của thế giới. Đó không phải là vinh dự mà nó có ý nghĩa và tác dụng ngược lại. 

Tùy theo vùng miền mỗi nơi sẽ có cách gọi và khái niệm khác. Mình ở miền Nam thì gọi là lên đồng ( ngồi đồng) ,có rất nhiều trường hợp ngồi đồng trữa bệnh rất hiệu quả ( mình không nói là tất cả) .
Ngồi đồng khi có người lên đồng thì người đó tự xưng ông này ông nọ, ta không có cách nào kiểm chứng mà chỉ có thể tin. Nhưng cũng không phải tin mù quáng, khi lên đồng họ kể, biết và làm rất nhiều chuyện mà người thường không làm được qua đó ta tin hay không tin họ. 
Nhưng có nhiều trường hợp giả thần quỷ để lừa tiền bạc, rất dễ nhận biết và không đáng tin.