Đứng giữa ngã ba đường, tôi phải đi đâu?

Đã không ít lần cuộc sống đưa đẩy ta vào thế chọn một con đường, chọn một lối đi, đứng giữa ngã ba đường, ta cần phải suy nghĩ gì về định hướng tiếp theo của mình. Trong bài viết này tôi sẽ dùng Lí thuyết con nhím để trao đổi cùng các bạn.

Con nhím và con cáo

Thuyết con nhím được biết đến với tên gọi khác là Hedgehog Concept. Đây là câu chuyện Hy Lạp kể về cuộc chiến đấu giữa con Cáo và con Nhím, từ đó rút ra bài học thú vị liên quan tới quyết định nghề nghiệp.

Trong khu rừng kia con Cáo nổi tiếng là khôn ngoan, mưu mô và hiếu chiến. Con Nhím thì lúc nào cũng chậm chạp, không ồn ào. Cáo rất muốn tìm cách để ăn thịt Nhím nên luôn rình mò để tấn công Nhím mọi lúc mọi nơi. Và lần nào cũng vậy, Nhím không hề làm gì khác để tránh khỏi móng vuốt của Cáo ngoài cách cuộn mình lại, xù lớp lông gai sắc nhọn lên và thế là Cáo không làm gì được Nhím cả.

10 lần như cả 10, 100 lần như cả 100, thứ Nhím làm được duy nhất chính là tự vệ, cuộn tròn mình xù gai mà hiệu quả không ngờ.

Con Cáo và con Nhím

Qua đó chúng ta thấy được rằng nhiều khi thứ cần nhất không phải là mưu mô, toan tính mà chỉ là thứ ta làm được giỏi nhất và tốt nhất, thế mạnh của ta. Biến thứ ta giỏi trở thành lợi thế cạnh tranh và từ đó dần dần chinh phục mục tiêu mà ta mong muốn.

Từ tốt tới vĩ đại – Good to Great

Năm 2001, Jim Collins đã đưa Lí thuyết con nhím vào trong cuốn Từ tốt tới vĩ đại – Good to Great (cuốn sách gối đầu của tỷ phú Phạm Nhật Vượng) thành một phiên bản hoàn hảo hơn, được nhiều người biết tới hơn thông qua sự thể hiện của 3 vòng tròn:

-       Thứ bạn thích nhất

-       Thứ bạn làm tốt nhất/giỏi nhất

-       Thứ xã hội cần

Giao thoa của 3 vòng tròn này chính là nghề nghiệp lý tưởng của mỗi người.

Thuyết con nhím – lựa chọn nghề nghiệp lý tưởng

Thứ bạn thích nhất

Tưởng chừng đây là câu trả lời dễ dàng nhưng không phải ai cũng làm được. Thứ bạn thích trong nhất thời, tại ngay lúc này thì có lẽ không khó gọi tên nhưng thứ mà bạn thích đến chết đi sống lại, ăn vào xương tuỷ, không có nó bạn không phải là phiên bản hoàn chỉnh của mình thì sẽ phải suy nghĩ.

Đã bao giờ bạn thích một lĩnh vực nào đó, bạn đam mê tìm tòi, không ngừng ngày đêm để khám phá, phát hiện ra chìa khoá để chinh phục nó.

Đối với người làm bánh, chỉ là công thức tạo ra lớp bột mịn màng nhất.

Đối với người cắm hoa, chỉ là công thức giúp hoa tươi lâu hơn, nở rộ hơn.

Đối với người làm thầy, chỉ là cách cho học trò nghe dễ hiểu hơn, hứng thú hơn với bài học.

Tất cả những điều nhỏ bé ấy, đều phải từ đam mê, từ thôi thúc trong lòng mình khi THÍCH một thứ gì đó một cách NGHIÊM TÚC mới tạo ra được.

Thứ bạn làm giỏi nhất

Không khó để khám phá ra thứ chúng ta giỏi nhất, chỉ cần ta quan sát và lắng nghe mình đủ thì sẽ tìm ra được ưu thế của mình là gì.

Rất nhiều người sẽ khuyên bạn ngồi vẽ ra SWOT của cuộc đời mình, nhưng tôi thì không. Những thứ mô hình hơi xa xôi ấy không cần thiết khi mình còn chẳng rõ sẽ áp dụng nó vào thực tiễn thế nào.

Hãy cứ bình tĩnh và quan sát.

-       Từ trước tới nay thứ ta hay làm nhất là gì?

-       Giác quan mà ta sử dụng mạnh nhất?

-       Khi đứng trước một sự vật, hiện tượng, ta thường đặt câu hỏi gì và tìm câu trả lời ở đâu?

-       Nếu chỉ được phép chọn một cách duy nhất để tồn tại, ta sẽ chọn cách nào?

Có rất nhiều câu hỏi để tự bản thân khám phá ra được thứ bạn làm tốt nhất, và hãy nhớ nó phải xuất phát từ chính bạn.

Không thể nói người A bảo rằng, người B nói là bạn giỏi cái này, bạn nên làm cái này, mà bạn mới chính là người duy nhất quyết định thứ mà bạn muốn trở thành.

Việc sống theo đuổi một hình mẫu là rất quan trọng, nhưng quan trọng hơn là trở thành hình mẫu của chính mình, không ngừng biến mình thành phiên bản hoàn hảo nhất của bản thân.

Thứ xã hội cần

Đây mới là câu chuyện cần bàn.

Xã hội cần gì?

Hôm rồi bạn tôi có share một tus về phim tài liệu Đoạn trường vinh hoa. Đây là phim nói về nghề làm cải lương ở miền Tây do nhóm các bạn người Bắc vào ghi lại.

Cải lương từng là máu thịt, từng là hơi thở của người miền Tây, sống với nghề, chết với nghề đã cho các diễn viên bao nhiêu là vinh quang nhưng giờ đây cũng là thử thách và những khó khăn đến cùng cực.

Cải lương có hay không? Có chứ.

Cải lương có tốt không? Có chứ.

Diễn viên cải lương có tuyệt vời không? Có chứ.

Sao cải lương vẫn mai một? Vì cải lương không còn là thứ xã hội cần nữa.

Cảnh phim Đoạn trường vinh hoa

Giờ đây những bản nhạc EDM, những ca từ sôi động, những MV phải triệu view… mới là trend.

Cải lương đi xuống vì tự bản thân xã hội này đã thay đổi, tự cuộc sống này đã xoay vần và những người nghệ sĩ buộc phải đứng trước ngã ba đường về lựa chọn nghề nghiệp cũng như tự tìm cách mưu sinh sau khi hạ màn sân khấu.

Rất nhiều người đã tìm ra thứ mình giỏi, thứ mình mê nhưng lại thất bại ở bước này, hai thứ đó lại không phải là thứ xã hội này cần.

Vậy thì xã hội này cần gì? Tự chúng mình lại phải là nhà thám hiểm và đi tìm ẩn số. Câu trả lời nằm ở hành trình mà chúng ta trải qua, con đường mà chúng ta bước tới chứ không phải mớ thống kê số liệu hay chỉ dựa vào một vài thông tin mà mình đã đọc.

Câu trả lời trong tay mỗi người và TA mới là kị sĩ duy nhất mặc áo giáp, mặc (kệ) gió sương, đi tìm chìa khoá mở ra cánh cửa tương lai của mình.

Lời kết

Lí thuyết sẽ chỉ là mớ giấy vụn nếu như mỗi người không tự đứng lên, tự vươn mình ra biển lớn để xem xem khả năng của mình đạt đến tầm nào.

Ban đầu khi mở nhà máy mì Mivina đầu tiên ở Ukraine, Phạm Nhật Vượng cũng đâu có ngờ sau này sẽ dựng lên đế chế Vingroup. Chính nhờ những ý chí, khao khát và khả năng nhanh nhạy nắm bắt thị trường, Vingroup đã trở thành biểu tượng sống, thành giấc mơ của bao con người Việt.

Nguyện viết lên ước mơ đời mình hay viết lên những điều vụn vặt hết giờ làm tải game gì về chơi, đó là tuỳ vào thái độ của mỗi người.

Huyền Leaf.