Định nghĩa, đặc trưng và chức năng của nhà nước. Những công cụ chính để thực hiện chức năng của nhà nước ?
kiến thức chung
* Định nghĩa:
Nhà nước là yếu tố cơ bản trong hệ thống chính trị của xã hội có giai cấp, thực hiện sự lãnh đạo và quản lý xã hội, đảm bảo cơ cấu kinh tế và xã hội của nó, thực hiện trấn áp những hành vi đe dọa cơ chế xã hội hiện hành. Mục đích của nhà nước được thực hiện bằng quyền lực của nhà nước là công cụ đặc biệt mang tính cưỡng chế đối với toàn xã hội. Nhà nước có độc quyền cưỡng chế trong phạm vi lãnh thổ đất nước, có quyền thực hiện chính sách đối nội đối ngoại nhân danh toàn xã hội, có quyền ban hành luật pháp và định ra những quy tắc để điều chỉnh hành vi của toàn xã hội.
* Đặc trưng:
Nhà nước thiết lập quyền lực công cộng đặc biệt:
Quyền lực công cộng đặc biệt được thiết lập mà chủ thể của quyền lực này là giai cấp thống trị về kinh tế và chính trị. Để thực hiện quyền lực này và để quản lý xã hội, nhà nước có một lớp người đặc biệt chuyên làm nhiệm vụ quản lý. Họ tham gia vào cơ quan nhà nước và hình thành bộ máy cưỡng chế để duy trì địa vị và bảo vệ lợi ích của giai cấp thống trị, bắt các giai cấp khác phải phục vụ theo ý chí của giai cấp thống trị. Như vậy, quyền lực công cộng đặc biệt này đã tách khỏi xã hội, mang tính giai cấp sâu sắc và chỉ phục vụ cho lợi ích của giai cấp thống trị;
Nhà nước có lãnh thổ và phân chia dân cư theo lãnh thổ:
Lãnh thổ, dân cư là các yếu tố hình thành quốc gia. Quyền lực của Nhà nước được thực hiện trên toàn bộ lãnh thổ, nhà nước thực hiện việc phân chia dân cư theo lãnh thổ thành các đơn vị hành chính, không phụ thuộc vào chính kiến, huyết thống, nghề nghiệp hoặc giới tính, … Việc phân chia này đảm bảo cho hoạt động quản lý của nhà nước tập trung, thống nhất. Người dân có mối quan hệ với Nhà nước bằng chế định quốc tịch, chế định này xác lập sự phụ thuộc của công dân vào một nước nhất định và ngược lại nhà nước phải có những nghĩa vụ nhất định đối với công dân của mình.
Nhà nước có chủ quyền quốc gia:
Chủ quyền quốc gia là quyền tối cao của nhà nước về đối nội và độc lập về đối ngoại. Tất cả mọi cá nhân, tổ chức sống trên lãnh thổ của nước sở tại đều phải tuân thủ pháp luật của nhà nước. Nhà nước là người đại diện chính thức, đại diện về mặt pháp lý cho toàn xã hội về đối nội và đối ngoại. Chủ quyền quốc gia thể hiện quyền độc lập tự quyết của Nhà nước về những chính sách đối nội và đối ngoại, không phụ thuộc vào lực lượng bên ngoài, chủ quyền quốc gia là thuộc tính gắn với Nhà nước.
Nhà nước là tổ chức duy nhất có quyền ban hành pháp luật và quản lý XH bằng PL:
Với tư cách là đại diện chính thức cho toàn xã hội, là người thực thi quyền lực công cộng, duy trì trật tự xã hội, nhà nước là tổ chức duy nhất có quyền ban hành pháp luật và áp dụng pháp luật để quản lý xã hội. Pháp luật do nhà nước ban hành có tính bắt buộc chung và được nhà nước đảm bảo thực hiện với các biện pháp tổ chức, cưỡng chế, thuyết phục.
Nhà nước có quyền quy định và thực hiện việc thu các loại thuế:
Nhà nước đặt ra các loại thuế vì nhu cầu nuôi dưỡng bộ máy nhà nước – lớp người đặc biệt tách ra khỏi lao động, sản xuất để thực hiện chức năng quản lý. Chỉ có nhà nước mới được độc quyền quy định các loại thuế và thu thuế vì nhà nước là tổ chức duy nhất có tư cách đại biểu chính thức của toàn xã hội để thực hiện sự quản lý xã hội.
Chức năng
Đối nội :
* Bảo vệ phương thức sản xuất hiện tại, bảo vệ hệ thống kinh tế , xã hội hiện tại.
* Bảo vệ chế độ chính trị - xã hôi, trấn áp kẻ thù giai cấp, dân tộc.
* Định hướng điều chỉnh các hoạt động kinh tế.
* Đảm bảo trật tự xã hội và an ninh xã hội
* Điều chỉnh các quan hệ xã hội
Về đối nội, nhà nước thực hiện chức năng của mình trên tất cả các lĩnh vực xã hội trong phạm vi lãnh thổ của mình.
Đối ngoại: ( sự tham gia của nhà nước trong quan hệ chính trị quốc tế )
* Bảo vệ lợi ích của nhà nước trong quan hệ quốc tế.
* Bảo vệ lãnh thổ, chủ quyền quốc gia.
* Phát triển quan hệ bình thường với các nước.
* Hợp tác tham gia giải quyết các vấn đề quốc tế ( khu vực, toàn cầu).
* Công cụ chính để thực hiện chức năng của nhà nước là:
Quyền lực là công cụ để thực hiện chức năng của nhà nc gồm quyền lực cứng và mềm.
Nội dung liên quan
Trang Thành