Đặt tên cho những khó khăn khi viết - Day 02

• Nhìn thành tích của người ta kìa, mày đã làm được gì thế?

• Họ đang viết hằng ngày, còn mày thì sao? Tính chờ cảm hứng để viết ư?

• Sao cứ mắc lỗi chính tả, gõ máy hoài vậy? Sao mày không chịu soát lại sau khi viết chứ?

• Sao mày cứ hay viết lòng vòng vây? Kể chuyện khó thế đến thế sao?

•...

Những khoảng không trong đầu lần lượt bị lấp kín bởi những tiếng "vo ve" đáng ghét trên, nó cứ quẩn quanh bên trì não của tôi mỗi lần tôi mở laptop ra và đọc lại bài viết của chính mình.

Nhiều lúc tôi đã tự hỏi, phải làm sao để có thể viết rõ ràng, rành mạch. Liệu những gì mình đang làm có đúng hay không?

Một vài chủ đề tôi có thể viết theo bố cục rất rõ ràng, những một vài số khác tôi lại thể hiện sự "lòng vòng", lan man của bạn thân một cách rõ nét.

Tôi tự hỏi, phải chăng do tôi chưa định hình được phong cách viết cá nhân của mình. Điều đó có quá tệ với một người viết hơn một năm như tôi hay không? Chìa khóa mở ra cánh cửa này phải tìm kiếm ở đâu nhỉ?

Hồi mới đầu viết, tôi đã viết cho mình đọc, nói cho mình nghe, và tự vạch đường chỉ lối cho chính mình. Sau này, tôi mang tham vọng lớn hơn, tôi muốn viết cho người khác, tôi muốn giúp họ tìm ra giải pháp cho vấn đề của họ. 

Có lúc tôi thấy mình làm rất tốt, có khi tôi thấy mình chẳng làm được gì. Tôi bỗng hoang mang tự hỏi, có phải hay không tôi đang làm sai phương pháp ở nơi nào đó?

Tôi hiểu rằng, viết là quá trình của tư duy, vậy đặt một câu hỏi khác: tư duy của tôi chưa tốt phải không? ít nhất là ở phương diện nào đó nó chưa được thể hiện một cách tốt nhất.

Ví thử như một bài review sách. Tôi thường không viết review sách theo kiểu nêu cảm nhận, thay vào đó tôi thường viết nó ở dạng những bài học vận dụng vào thực tế hoặc những ý tưởng được phát sinh khi đọc từ cuốn sách đó.

Khi tôi đọc một cuốn sách, trong đầu tôi hiện lên về quá trình này là một lộ trình học tập. Và có thể "bệnh nghề nghiệp" mà tôi thường hình dung đến tháp tư duy Bloom khi đọc, tôi muốn tự hỏi chính mình: Tôi học được gì từ những dòng chữ ấy?

Tôi không chỉ muốn biết những thông tin, tôi muốn hiểu bản chất của nó đang nói về cái gì? Tôi không chỉ muốn hiểu thôi, tôi còn muốn xem nó có thể thay đổi điều gì cho cuộc sống của tôi. Tôi không chỉ muốn áp dụng những gì trong sách hướng dẫn, tôi còn muốn kiểm nghiệm xem so với những cách khác, nó có gì vượt trội và thuận tiện hơn. Tôi không chỉ muốn có vậy, tôi còn muốn sáng tạo và cải tiến dựa trên chính những thực tiễn đã được kiểm chứng đó.

Với tôi, đọc sách không chỉ là giải trí và review sách không chỉ là nêu cảm nhận. Do vậy, tôi định hình những bài review sách của tôi chính là thực hiện việc ghi chú lại những ý tưởng, bài học thực nghiệm áp dụng vào cuộc sống và công việc. Và những bài viết này, tôi viết với tâm thế phục vụ chính mình. Lâu lâu, khi tôi gặp một vấn đề liên quan, thay vì đọc lại cuốn sách, tôi đọc lại chính những bài review này. Với tôi đây là một cách rất hữu ích để tích cóp ý tưởng và bài học.

Rõ ràng tôi hoàn toàn có thể định hình một bài viết review theo một phong cách riêng nhưng những bài viết dạng khác thì sao? Tôi chưa tìm ra nó, hoặc có thể tôi chưa gọi tên được nó cho những gì mình làm?

Không biết có phải ảnh hưởng của một "con dân khối A" hay không? Tôi đặc biết rất thích các công thức, tôi muốn có những công thức làm khung sườn và từ đó sáng tạo dựa trên khung sườn ấy. Chỉ là quá trình tìm kiếm công thức phù hợp với bản thân của mình có vẻ không dễ dàng như việc giải một bài toán, cân bằng phương trình hóa học hay giải thích sự chuyển hóa của động năng thành cơ năng. Nó cứ khiến tôi đi lòng vòng mãi.

Đến nay, tôi mới tìm được công thức viết bài review sách và bài viết hướng dẫn cho mình. Các thể loại viết khác thật sự với tôi vẫn là câu chuyện khá đau đầu, bởi vậy những thể loại viết ấy tôi vẫn đang viết theo kiểu "chữ ở đâu, lôi ra ở đấy". Có lúc nó khá hiểu quả, có lúc nó cũng "chạm" nhưng có lúc nó rất "khó nuốt". 

Tôi đã từng xóa đi hoàn toàn bài viết hơn 4000 từ tới 2 lần để viết lại tới lần thứ 3, chỉ bởi vì đọc xong tôi còn chả "nuốt" nổi, huống chi là người khác. 

Nghiệm lại tất cả những gì tôi rút ra được, quả thật nó không thể tránh khỏi công thức THỰC CHIẾN TẠO KINH NGHIỆM. Mặc dù tôi vẫn còn nhiều bế tắc, lo lắng, khó khăn trong viết, nhưng không thể phủ nhận những gì tôi nghiệm được ra trong quá trình đó. Có lẽ quá trình ngấm - nghiệm của tôi lâu hơn người khác, cũng có thể tôi đang đi một con đường vòng rất dài nhưng rồi mọi thứ sẽ từ từ rõ ràng ra thôi, giống như việc tôi tìm được công thức viết cho 2 dạng bài review sách và hướng dẫn vậy. 

Càng viết càng sáng tỏ là điều mà tôi tin không chỉ mình tôi hiểu được, mà có lẽ đây chính là câu chuyện chung của bất cứ ai đến với VIẾT.

Có lẽ tôi sẽ đặt tên cho những tiếng nói bên trong mình là: Bà chị lòng vòng.

Bà chị à, sẽ có ngày tôi duỗi thẳng chị ra thôi, yên tâm nhé. Tôi sẽ không để bà chị có thời gian "lão hóa" cùng tuổi của tôi đâu, nhất định tôi sẽ là chị cho phẳng phiu.

Chúng ta kiên nhẫn thêm 198 ngày nữa mà xem! Nhất định chị sẽ thấy.