Cuộc đời của cựu lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev qua ảnh
Mikhail Gorbachev, người sẽ trở thành một trong những nhân vật chính trị có ảnh hưởng nhất của thế kỷ 20, sinh ra trong hoàn cảnh nghèo khó vào ngày 2 tháng 3 năm 1931 tại vùng Stavropol, miền nam nước Nga.
Cha mẹ ông đều làm việc trong các trang trại tập thể và Gorbachev trẻ tuổi vận hành máy gặt đập liên hợp khi còn ở tuổi thiếu niên.
Trong thời gian học tại Đại học Tổng hợp Moscow, ông gặp vợ mình là Raisa, và trở thành một đảng viên tích cực của Đảng Cộng sản.
Sau khi tốt nghiệp, ông trở lại Stavropol và bắt đầu thăng tiến nhanh chóng trong hàng ngũ của Đảng Cộng sản.
Năm 1985, nhà lãnh đạo Liên Xô Konstantin Chernenko qua đời chỉ một năm sau khi nhậm chức, và Mikhail Gorbachev trở thành nhà lãnh đạo trẻ nhất của Liên Xô.
Vào thời điểm đó, nền kinh tế Liên Xô đang gặp khó khăn trong việc theo kịp với Mỹ, và Gorbachev đã theo đuổi hai giải pháp chính. Ông nói rằng đất nước cần "perestroika" - hay tái cấu trúc - và công cụ của ông để đối phó với nó là "glasnost" - sự cởi mở.
Một vũ khí khác của ông để giải quyết tình trạng trì trệ của hệ thống là dân chủ. Lần đầu tiên có các cuộc bầu cử tự do cho Đại hội Đại biểu Nhân dân.
Gorbachev cũng muốn chấm dứt Chiến tranh Lạnh, vốn đang khiến đất nước ông tiêu tốn hàng tỷ đô la mỗi năm để bắt kịp tốc độ chi tiêu quân sự ngày càng nhanh của Mỹ.
Năm 1985, ông gặp Tổng thống Mỹ Ronald Reagan để đàm phán về việc hạn chế sản xuất tên lửa hạt nhân và thiết lập lại quan hệ ngoại giao giữa hai siêu cường. Ông cũng là người kết thúc cuộc Chiến tranh Xô Viết kéo dài và đẫm máu ở Afghanistan, cuộc chiến đã cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người kể từ khi Moscow can thiệp để hỗ trợ chính phủ xã hội chủ nghĩa ở đó vào năm 1979.
Năm 1987, ông tới Washington DC để ký Hiệp ước tên lửa hạt nhân tầm trung (INF). Hiệp ước này cấm triển khai và thử toàn bộ các loại tên lửa tầm trung phóng từ trên mặt đất, với tầm bắn từ 500 đến 5.500 km.
Đến tháng 5 năm 1991, Mỹ và Liên Xô đã loại bỏ hơn 2.500 tên lửa theo hiệp ước.
Trong khi những cải cách của ông được các nhà lãnh đạo phương Tây ưa chuộng, thì Liên Xô dần tan rã dưới sự lãnh đạo của ông, và vào đêm Giáng sinh năm 1991, Gorbachev chấp nhận điều không thể tránh khỏi và Liên Xô bị giải thể.
Gorbachev tiếp tục đóng một vai trò lớn trong các vấn đề của Nga và quốc tế, nhưng danh tiếng của ông ở nước ngoài luôn cao hơn ở trong nước.
Ông đã phải chịu một cú sốc vào năm 1999 khi Raisa chết vì bệnh bạch cầu. Sự hiện diện thường xuyên của cô ở bên cạnh Gorbachev đã mang lại một nét nhân văn cho những cải cách chính trị của ông
Sau khi Vladimir Putin lên nắm quyền, Gorbachev đã trở thành một nhà phê bình lớn tiếng, cáo buộc ông điều hành một chế độ ngày càng đàn áp.
Gorbachev qua đời ở Moscow giữa lúc Nga xâm lược Ukraine, một hoạt động mà một số người cho là nỗ lực của Tổng thống Putin nhằm xây dựng lại vùng ảnh hưởng của Liên Xô cũ.
Tiến Lê
Nguyễn Hữu Đức