Có tips gì để học nhiều từ mới hiệu quả?

Gần 200 từ mỗi ngày là quá nhiều, dù bạn ở mức độ nào. Và dù có học 20 hay 200 từ mỗi ngày thì chuyện quên cũng là bình thường của quá trình học, vì chưng nếu bạn mới chỉ học nó 1 lần thì não của bạn chưa tin là nó là thông tin quan trọng đâu.

1. Để nhớ được thì bạn cần phải gặp lại nó, một cách để gặp lại học lại hiệu quả là ngắt quãng thời gian ra. Để biết thêm chi tiết bạn có thể tìm từ khóa "spaced repetition".

2. Ngoài ra khi học thì bạn nên kết hợp nhiều giác quan và cảm xúc vào, càng nhiều càng dễ nhớ. Ví dụ bạn học về từ vựng thể thao mà chính bạn ra sân cỏ và chơi luôn thì nhớ tốt hơn nhiều ngồi lặp lại như vẹt. Mà nếu không có điều kiện ra sân luôn thì ít nhất có thể tưởng tượng trong đầu: tưởng tượng một anh đẹp trai nào đó chẳng hạn, cho có thêm phần cảm xúc vào. Nhưng mà phương pháp này không đồng nghĩa với phương pháp liên kết các từ vựng với những gì bạn đã biết rõ nha! Mình thấy nhiều người từng nói về phương pháp liên kết này, và có hiệu lực tạm thời nhưng mình nghĩ nó tạo ra vô số liên kết không cần thiết và thậm chí là sai, ảnh hưởng không tốt nếu học lâu dài.

3. Cuối cùng, mình luôn khuyến khích học sinh học gốc từ của mỗi từ mới học. Bạn có thể tra cứu gốc từ bằng từ khóa "etymology". Nghe có vẻ như mình còn đưa thêm việc cho bạn nữa, nhưng thật ra việc này sẽ có tác dụng lâu dài cho bạn trong việc học từ vựng. Và rất nhiều từ tiếng Anh gốc từ Latinh hay Hy Lạp nên mình cho vài ví dụ sau:

Ví dụ: nếu bạn biết động từ oro trong tiếng Latinh là kiểu "to speak, pray, beseech", thì hi bạn gặp nhiều từ tiếng Anh khác cùng gốc sẽ dễ hiểu và nhớ hơn: inexorable (in+ex+OR+able), adorable (ad+OR+able), oracle, orator, peroration,...

Ví dụ này mình từng kể trong một câu trả lời khác cũng trên Noron, xin được dùng lại vì mình cũng kể đi kể lại với học sinh làm ví dụ: Lần đầu mình gặp từ "circumambulation" (đi bộ xung quanh) là mình hiểu luôn không cần tra. Vì đơn giản là nhìn ra nó là từ circum (xung quang) và ambulation (đi bộ). Khi ta biết chữ "ambulo" trong tiếng Latinh, ta biết được vô số từ tiếng Anh khác. Ví dụ somnambulist là sleepwalker, người mộng du. Vì somn- là mơ, ambulist là người đi bộ.

Polyglotism với multilingualism (đa ngôn ngữ) là một, nhưng 1 chữ gốc Hy Lạp, 1 chữ gốc Latinh. Poly+glot (nhiều lưỡi), multi-lingual (nhiều lưỡi). Nếu bạn biết gốc poly- với multi- thì hiểu được thêm vô vàn từ tiếng Anh. Nếu bạn biết chữ lưỡi/ngôn ngữ trong tiếng Hy Lạp có 2 biến thể glotta và glossa, bạn cũng biết được thêm vô số từ tiếng Anh, vd gloss, glossary,...

Tuy nhiên, vô số từ tiếng Anh không có gốc Latinh hay Hy Lạp, thì bạn cũng vẫn nên học gốc Giécman của nó, hoặc nếu bạn thích nghiên cứu sâu hơn thì học về gốc Ấn-Âu. Điều này mình không thường nói học sinh vì chẳng mấy ai thích biết sâu đến mức vậy. Nhưng vẫn có ích nếu bạn hứng thú!

Tóm tém lại thì mình vẫn nghĩ 200 từ mỗi ngày là quá nhiều, bạn nhớ được nửa số đó là quá hay rồi. Thử áp dụng những điều mình nói trên, và kiên nhẫn đợi thời gian. Repetitio mater memoriae!