Cigare Au Miel (2020): Hành trình tìm kiếm bản thân trong xung đột văn hóa của một cô gái trẻ

Cigare Au Miel (2020) lấy bối cảnh Paris năm 1993, Selma – một cô gái 17 tuổi sinh trưởng trong một gia đình trí thức gốc Algeria, mặc dù được sinh ra tại Pháp nhưng Selma vẫn chịu sự giáo dục đặc truyền thống Hồi giáo. Một ngày nọ, Selma gặp Julien khi cô đến trường Đại học để phỏng vấn nhập học, chàng trai phóng khoáng và tự do để lại cho Selma những ấn tượng đầu đời, lần đầu tiên có một người con trai khen ngực mình khiến Selma không khỏi tò mò về bản thân và giới tính. Cùng lúc đó, chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan hoành hành ở Algeria đã để lại không chỉ những đứt gãy về chính trị trong nước mà còn gây những ám ảnh và rạn vỡ lên gia đình Selma. Người cha luôn ám ảnh về chính trị cực đoan, luôn lo sợ về nguy hiểm cận kề gia đình và cố gắng giữ lấy niềm kiêu hãnh của một trí thức Hồi giáo ở một đất nước xa lạ. Người mẹ vốn từng là một bác sỹ phụ khoa thành công đã phải từ bỏ sự nghiệp khi cùng gia đình đến Pháp để cô con gái nhỏ có cuộc sống tốt hơn luôn day dứt nhớ về quê hương và cảm giác trống rỗng khi không còn được làm công việc của mình, cảm thức tự ti về giá trị bản thân bị tổn thương khiến bà luôn trút lên Selma những trách nhiệm. Còn Selma, cô gái trẻ vốn ngoan ngoãn luôn sống theo sắp đặt của gia đình sau khi gặp Julien đã nhận ra những khoảng trời tự do mà mình chưa từng biết đến. Sự phản kháng bắt đầu và cũng là lúc những xung đột văn hóa, những nứt gãy do sự khác biệt giữa những hệ giá trị lộ ra trong gia đình. Selma loay hoay trong quá trình trưởng thành và tìm đến tự do cho chính mình, cùng với đó là những vấp ngã và nỗi đau đầu đời, sự rạn nứt trong quan hệ của cha mẹ khiến cô gái trẻ có lúc đã trở nên lạc lối.

Cigare Au Miel (2020) mang đầy những ám ảnh, nứt gãy, day dứt, tan vỡ trong tâm hồn nhưng cũng đong đầy những khát khao được khám phá, khẳng định bản thân mình, tìm được chỗ đứng và tiếng nói của mình trong xã hội. Selma là điển hình của những đứa con liên văn hóa, nền văn hóa gốc rễ và nền văn hóa nuôi dưỡng cô là hai nền văn hóa hoàn toàn khác biệt, thậm chí xung đột. Dù sống trong một gia đình đậm chất đạo Hồi nhưng lại lớn lên trong xã hội Pháp khoáng đạt và đầy tự do, Selma bị giằng co giữa hai luồng tư tưởng, hai kiểu sống và buộc phải tự mình trả lời cho câu hỏi bản thân mình là ai? Sống với một người cha nghiêm khắc và nệ cổ và một người mẹ luôn than thở và đòi hỏi sự đền đáp trước những hy sinh của mình, Selma phản kháng bằng cách tham gia vào các buổi tiệc tùng tại trường đại học với Julien, đi chơi đến rạng sáng cùng với nhóm bạn của mình. Cô giả vờ rằng mình có kinh nghiệm trong chuyện tình dục và tự làm mình mất trinh trong khi mẹ cô thì lo lắng con gái bị hủy hoại, cô ngủ với Julien ngoài tình cảm và sự mới mẻ mà anh mang đến, còn là một hành vi phản kháng lại kỳ vọng của cha mẹ mình. Đồng thời, Selma cũng không thể phản kháng lại gia đình, khi nghe người bố muốn cấm túc mình, cô không có cách nào phản kháng lại, khi cha mẹ sắp đặt cuộc gặp gỡ với Luka – con trai của một chủ nhà băng và muốn cô đến thực tập ở chỗ anh ta, Selma không có cách nào phản đối. Khi bị Luka cưỡng bức, Selma lựa chọn im lặng và nối dối bố mẹ rằng hai người hợp nhau để họ không lo lắng dù bên trong cô đang tan vỡ. Tình dục đã từng là chìa khóa tự do của cô nhưng giờ đây trở thành một cánh cửa giam hãm cô trong một ký ức đen tối mà cô không muốn nhớ lại, lòng tự tôn bị phá hủy nghiêm trọng, sự tan vỡ từ trong sâu thẳm đã khiến cô gái trẻ trưởng thành sau một đêm, cô nhìn rõ con người hơn cũng hiểu hơn về chính mình.

Bối cảnh về cuộc khủng bố và xâm lăng của chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan tại Algeria năm 1994 làm nền cho sự gãy đổ của một gia đình, rộng hơn thế là sự gãy đổ của toàn bộ xã hội Algeria. Cuộc xâm lăng đó không chỉ khiến cho người dân Algeria lầm than mà nó còn có sức mạnh len lỏi vào mỗi gia đình, chia cắt tình cảm vợ chồng, cha mẹ và con cái, nó khiến cho con người tha hương trở nên bơ vơ khi không còn quê hương để trở về. Sự rạn vỡ trong cuộc hôn nhân của cha mẹ Selma cũng chính là kết quả của cả một tổng thể lớn này. Người chồng thì cho rằng mọi thứ sẽ chẳng thay đổi gì, trong khi đó người vợ thì mãi mãi không thể thoát khỏi dáng hình quê hương và nỗi nuối tiếc những điều bà đã bỏ lại. Sau cùng, người vợ lựa chọn trở về, đối mặt với mọi thứ, kể cả cái chết rình rập và có thể xảy đến bất cứ lúc nào. Bà lựa chọn rời bỏ đứa con gái mà năm xưa bà đã từ bỏ tất cả để cô bé có một cuộc sống tốt hơn để trở về với nơi mình thuộc về, theo đuổi sự nghiệp và ước mơ của mình, như một thông điệp gửi tới con gái và một cách buông tay để cô sống cuộc đời của riêng mình.

Ngoài những điểm sáng kể trên về mặt nội dung, điểm đáng tiếc nhất của Cigare Au Miel (2020) là các mối quan hệ chưa được xử lý triệt để, chúng bị cắt ngắn do tham vọng của vị đạo diễn muốn đưa quá nhiều nội dung vào một bộ phim dài 90 phút khiến cho khán giả nhiều khi chưng hửng khi thấy các vấn đề chưa được giải quyết mạch lạc và trọn vẹn. Mối quan hệ của cha mẹ Selma có vẻ được giải quyết khá đơn giản chỉ bằng việc người mẹ trở về Algeria còn người bố thì ở lại. Mối quan hệ giữa Julien và Selma cũng bị đứt đoạn và lủng củng trong khi nếu như tiết chế được các chi tiết khác thì mối quan hệ này đã được giải quyết triệt để hơn.