Cần có những giải pháp gì cho việc đổi mới phương pháp dạy học môn “Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin”?

  1. Kiến thức chung

Từ khóa: 

kiến thức chung

Hoạt động dạy học môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin ở nước ta trong những năm qua đã đạt được nhiều thành tích to lớn, góp phần đào tạo đội ngũ trí thức trẻ, kiên định vững vàng, có đủ năng lực đáp ứng mọi nhiệm vụ. Song hoạt động này còn bộc lộ một số hạn chế nên chưa tạo được động lực, hứng thú cho người học. Chính vì vậy đổi mới phương pháp dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin nhằm góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả giáo dục đào tạo là một yêu cầu cấp thiết. Căn cứ vào mục tiêu đào tạo và yêu cầu của môn học, từ thực tiễn giảng dạy của đội ngũ giảng viên đã đặt ra yêu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin cần tập trung giải quyết tốt các nhiệm vụ cơ bản sau: Một là, thường xuyên bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ giảng viên, đặc biệt là kiến thức chuyên ngành và liên ngành. Sinh viên lần đầu tiên học tập lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, nên việc trang bị kiến thức phải cơ bản, hệ thống. Do đó, người giảng viên có phương pháp giảng dạy Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin tốt để sinh viên dễ hiểu, dễ tiếp thu đòi hỏi không được lược bỏ nội dung một cách dễ dãi, đồng thời, cũng không nên làm cho nội dung trở thành nặng nề, phức tạp; mà phải trên cơ sở nắm vững tính khoa học, tính chỉnh thể của nội dung tìm cách truyền thụ ngắn gọn, thực chất đến với người học. Hai là, giảng dạy phải sát đối tượng, gắn nội dung giảng dạy với đời sống thực tiễn. Một trong những chức năng cơ bản của môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin là dạy cho con người phương pháp cải tạo thế giới. Song do sự phân công xã hội mà mỗi người theo học ở những lĩnh vực khác nhau. Do đó, để giảng dạy môn học này hay là phải giảng đúng, giảng sát đối tượng. Nghĩa là trong giảng dạy liều lượng kiến thức phải phù hợp với trình độ và quy luật nhận thức, phù hợp với nhiệm vụ, chức trách, cương vị công tác của sinh viên sau khi ra trường. Ba là, vận dụng tổng hợp nhiều hình thức, phương pháp trong giảng dạy. Quá trình giảng dạy là quá trình tổ chức, điều khiển và tự tổ chức, điều khiển. Các hình thức giảng dạy bộ môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin hiện nay gồm: đọc tài liệu, lên lớp, trao đổi, thảo luận, hướng dẫn sinh viên làm bài tập thực hành, nghiên cứu, ôn tập... Khi thực hiện các hình thức trên đòi hỏi phải sử dụng tổng hợp các phương pháp thì mới nâng cao được chất lượng, hiệu quả giảng dạy. Phải chú trọng đến phương pháp thuyết trình, gợi mở. Bởi vì, trong khi thuyết trình, giảng viên không những chỉ truyền thụ thông tin khoa học mà quan trọng hơn là dạy cho học viên biết phương pháp suy nghĩ, làm cho họ phát triển khả năng tư duy khoa học, năng lực nhận xét, đánh giá, khả năng khái quát và phê phán. Bốn là, tích cực sử dụng có hiệu quả các phương tiện dạy học. Ngày nay cuộc cách mạng khoa học- công nghệ trên thế giới đang phát triển mạnh mẽ, cho phép con người có thể vận dụng những thành tựu ấy vào nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có lĩnh vực giáo dục - đào tạo. Thực tế đã cho thấy khi áp dụng khoa học - công nghệ vào dạy học đã góp phần phát huy tác dụng đáng kể trong việc nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục - đào tạo. Phương tiện vật chất - kỹ thuật là điều kiện cần thiết để phục vụ nhiệm vụ giảng dạy. Do đó, khi đổi mới phương pháp dạy và phương pháp học tất yếu đặt ra những yêu cầu mới về công tác đảm bảo vật chất - kỹ thuật. Để nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, trước hết cần tập trung đổi mới phương thức bảo đảm tài liệu học tập, nghiên cứu cho giảng viên và sinh viên. Đối với sinh viên nhất thiết phải cung cấp đủ giáo trình, giáo khoa, ngoài ra cần cung cấp thêm một số tài liệu nghiên cứu khác như tài liệu kinh điển, văn kiện nghị quyết của Đảng và một số tài liệu có liên quan. Đối với giảng viên ngoài cung cấp đủ giáo trình giáo khoa, các sách và tài liệu nghiên cứu bảo đảm đủ số lượng, song phải luôn luôn chú ý đến chất lượng sách - tức là những sách và tài liệu có nhiều thông tin mới, thông tin liên quan đến chuyên ngành Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin. Mặt khác, cần đầu tư mua thêm trang thiết bị phục vụ dạy học của giảng viên. Tóm lại, để nâng cao chất lượng dạy - học môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin hiện nay, phương pháp dạy học bộ môn giữ vai trò rất quan trọng. Bởi lẽ, phương pháp dạy - học đó là cách thức tổ chức nội dung của quá trình dạy học. Thực tiễn dạy học cho thấy, sử dụng phương pháp dạy học khoa học cho phép tiết kiệm được thời gian rất nhiều để truyền tải và tiếp thu, lĩnh hội tri thức khoa học của người dạy và người học. Nâng cao chất lượng đào tạo trí thức trẻ đó là kết quả tổng hợp của các hoạt động giáo dục đào tạo của các bộ môn khoa học cơ bản, khoa học cơ sở và khoa học xã hội..., trong đó kiến thức của bộ môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin có vai trò to lớn và trực tiếp. Đây là hạt nhân hình thành thế giới quan khoa học, là cơ sở phương pháp luận cho việc tiếp thu các kiến thức khoa học, nhằm góp phần hoàn thiện mục tiêu, yêu cầu đào tạo, hoàn thiện nhân cách người trí thức trong giai đoạn mới.
Trả lời
Hoạt động dạy học môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin ở nước ta trong những năm qua đã đạt được nhiều thành tích to lớn, góp phần đào tạo đội ngũ trí thức trẻ, kiên định vững vàng, có đủ năng lực đáp ứng mọi nhiệm vụ. Song hoạt động này còn bộc lộ một số hạn chế nên chưa tạo được động lực, hứng thú cho người học. Chính vì vậy đổi mới phương pháp dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin nhằm góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả giáo dục đào tạo là một yêu cầu cấp thiết. Căn cứ vào mục tiêu đào tạo và yêu cầu của môn học, từ thực tiễn giảng dạy của đội ngũ giảng viên đã đặt ra yêu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin cần tập trung giải quyết tốt các nhiệm vụ cơ bản sau: Một là, thường xuyên bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ giảng viên, đặc biệt là kiến thức chuyên ngành và liên ngành. Sinh viên lần đầu tiên học tập lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, nên việc trang bị kiến thức phải cơ bản, hệ thống. Do đó, người giảng viên có phương pháp giảng dạy Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin tốt để sinh viên dễ hiểu, dễ tiếp thu đòi hỏi không được lược bỏ nội dung một cách dễ dãi, đồng thời, cũng không nên làm cho nội dung trở thành nặng nề, phức tạp; mà phải trên cơ sở nắm vững tính khoa học, tính chỉnh thể của nội dung tìm cách truyền thụ ngắn gọn, thực chất đến với người học. Hai là, giảng dạy phải sát đối tượng, gắn nội dung giảng dạy với đời sống thực tiễn. Một trong những chức năng cơ bản của môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin là dạy cho con người phương pháp cải tạo thế giới. Song do sự phân công xã hội mà mỗi người theo học ở những lĩnh vực khác nhau. Do đó, để giảng dạy môn học này hay là phải giảng đúng, giảng sát đối tượng. Nghĩa là trong giảng dạy liều lượng kiến thức phải phù hợp với trình độ và quy luật nhận thức, phù hợp với nhiệm vụ, chức trách, cương vị công tác của sinh viên sau khi ra trường. Ba là, vận dụng tổng hợp nhiều hình thức, phương pháp trong giảng dạy. Quá trình giảng dạy là quá trình tổ chức, điều khiển và tự tổ chức, điều khiển. Các hình thức giảng dạy bộ môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin hiện nay gồm: đọc tài liệu, lên lớp, trao đổi, thảo luận, hướng dẫn sinh viên làm bài tập thực hành, nghiên cứu, ôn tập... Khi thực hiện các hình thức trên đòi hỏi phải sử dụng tổng hợp các phương pháp thì mới nâng cao được chất lượng, hiệu quả giảng dạy. Phải chú trọng đến phương pháp thuyết trình, gợi mở. Bởi vì, trong khi thuyết trình, giảng viên không những chỉ truyền thụ thông tin khoa học mà quan trọng hơn là dạy cho học viên biết phương pháp suy nghĩ, làm cho họ phát triển khả năng tư duy khoa học, năng lực nhận xét, đánh giá, khả năng khái quát và phê phán. Bốn là, tích cực sử dụng có hiệu quả các phương tiện dạy học. Ngày nay cuộc cách mạng khoa học- công nghệ trên thế giới đang phát triển mạnh mẽ, cho phép con người có thể vận dụng những thành tựu ấy vào nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có lĩnh vực giáo dục - đào tạo. Thực tế đã cho thấy khi áp dụng khoa học - công nghệ vào dạy học đã góp phần phát huy tác dụng đáng kể trong việc nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục - đào tạo. Phương tiện vật chất - kỹ thuật là điều kiện cần thiết để phục vụ nhiệm vụ giảng dạy. Do đó, khi đổi mới phương pháp dạy và phương pháp học tất yếu đặt ra những yêu cầu mới về công tác đảm bảo vật chất - kỹ thuật. Để nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, trước hết cần tập trung đổi mới phương thức bảo đảm tài liệu học tập, nghiên cứu cho giảng viên và sinh viên. Đối với sinh viên nhất thiết phải cung cấp đủ giáo trình, giáo khoa, ngoài ra cần cung cấp thêm một số tài liệu nghiên cứu khác như tài liệu kinh điển, văn kiện nghị quyết của Đảng và một số tài liệu có liên quan. Đối với giảng viên ngoài cung cấp đủ giáo trình giáo khoa, các sách và tài liệu nghiên cứu bảo đảm đủ số lượng, song phải luôn luôn chú ý đến chất lượng sách - tức là những sách và tài liệu có nhiều thông tin mới, thông tin liên quan đến chuyên ngành Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin. Mặt khác, cần đầu tư mua thêm trang thiết bị phục vụ dạy học của giảng viên. Tóm lại, để nâng cao chất lượng dạy - học môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin hiện nay, phương pháp dạy học bộ môn giữ vai trò rất quan trọng. Bởi lẽ, phương pháp dạy - học đó là cách thức tổ chức nội dung của quá trình dạy học. Thực tiễn dạy học cho thấy, sử dụng phương pháp dạy học khoa học cho phép tiết kiệm được thời gian rất nhiều để truyền tải và tiếp thu, lĩnh hội tri thức khoa học của người dạy và người học. Nâng cao chất lượng đào tạo trí thức trẻ đó là kết quả tổng hợp của các hoạt động giáo dục đào tạo của các bộ môn khoa học cơ bản, khoa học cơ sở và khoa học xã hội..., trong đó kiến thức của bộ môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin có vai trò to lớn và trực tiếp. Đây là hạt nhân hình thành thế giới quan khoa học, là cơ sở phương pháp luận cho việc tiếp thu các kiến thức khoa học, nhằm góp phần hoàn thiện mục tiêu, yêu cầu đào tạo, hoàn thiện nhân cách người trí thức trong giai đoạn mới.