Các xây dựng bảng hỏi xã hội học?

Bước 1. Xác định mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu Đây là điều cần thiết mà người nghiên cứu cần biết để đảm bảo tất cả các câu hỏi được đưa ra trong bảng hỏi phù hợp với mục tiêu nghiên cứu và giúp trả lời được câu hỏi nghiên cứu đặt ra, cần đảm bảo rằng tất cả các câu hỏi trong bảng hỏi sẽ giúp thu được những dữ liệu phù hợp: tránh trường hợp thiếu dữ liệu cần thiết hoặc thừa dữ liệu không cần thiết. Bước 2: Xác định đối tượng khảo sát và mẫu khảo sát dự kiến Mỗi nghiên cứu sẽ có đối tượng nghiên cứu riêng, do đó bảng hỏi không phải chuyển cho đối tượng nào cùng được. Ví dụ: đối tượng khảo sát là một nhóm nhỏ các chuyên gia trong một lĩnh vực, một nhóm người dân trong một khu vực, hay một nhóm khách hàng sử dụng một loại dịch vụ... Chính vì vậy, chúng ta cần xác định rõ đâu là đối tượng khảo sát, mục tiêu khảo sát để thu thập được các dữ liệu cần thiết. Bước 3: Xác định cách thức thu thập dữ liệu Có 2 kênh chính để thu thập dữ liệu sơ cấp bằng bảng hỏi là kênh trực tiếp và kênh gián tiếp: - Với kênh trực tiếp, chúng ta sẽ đến gặp đối tượng khảo sát và yêu cầu/nhờ họ trả lời bảng hỏi cho mình. Cách này mất thời gian và công sức hơn, tuy nhiên có thể thấy hiệu quả ngay tức thì với số lượng bảng hỏi được trả lời khá nhiều và nguồn dừ liệu thu được thường có độ tin cậy cao hơn. - Với kênh gián tiếp, có thể gửi bảng hỏi Online tới các đối tượng khảo sát qua email hoặc các diễn đàn và yêu cầu/nhờ họ trả lời. Với cách này, chúng ta sẽ không phải mất công sức đi khảo sát trực tiếp, tuy nhiên tỉ lệ trả lời thường thấp và dữ liệu thu được có thể thiếu tin cậy do các yếu tố chủ quan hoặc khách quan (người trả lời hiểu sai hoặc không hiểu rõ câu hỏi...) Tùy vào các điều kiện như thời gian, sức lực, ... người nghiên cứu có thể sử dụng các cách trên độc lập hoặc kết hợp. Bước 4: Xác định các câu hỏi trong bảng hỏi Ở bước này, người nghiên cứu cần xác định các câu hỏi cần thiết trong bảng hỏi. Đâu là những câu hỏi cần thiết? Đó là những câu hỏi có thể thu được những dữ liệu cần thiết để trả lời được các câu hỏi nghiên cứu và hoàn thành mục tiêu nghiên cứu. Bước 5: Sắp xếp thứ tự các câu hỏi trong bảng hỏi Sau khi đã xác định các câu hỏi, người nghiên cứu cần sắp xếp các câu hỏi theo thứ tự phù hợp. Việc sắp xếp thứ tự của các câu hỏi cần đạt được sự lôgic để cấu trúc của bảng hỏi hợp lí, tránh gây sự khó khăn và phức tạp cho người khảo sát. Ví dụ: những câu hỏi chung và gợi mở cần đặt trước những câu hỏi đi sâu vào chi tiết, những câu hỏi quan trọng không đặt ở cuối cùng vì có thể khi đó, người trả lời phiếu khảo sát đã quá mệt và bỏ qua hoặc không tập trung trả lời. Bước 6: Phòng vấn thử và tham khảo kiến chuyên gia Để hoàn thiện được bảng hỏi, đây là bước vô cùng quan trọng. Một bảng hỏi được thiết kế với "phiên bản đầu” thường có thể gặp các lỗi như câu hỏi đa nghĩa, câu hỏi không rõ nghĩa, câu hỏi khó hiểu hoặc dễ bị hiểu sai… Do đó, ngưởi nghiên cứu cần khảo sát thử với một số lượng nhất định nằm trong nhóm đối tượng mục tiêu thông qua các cách thu thập đã xác định ở bước 3 nhằm phát hiện ra những lồi này. Bên cạnh đó, việc tham khảo những chuyên gia có kinh nghiệm trong việc thiết kể bảng hỏi là điều cần thiết để có một bảng hỏi tốt. Bước 7: Chỉnh sửa và hoàn hiện bảng hỏi Thực hiện xong bước 6, người nghiên cứu cần có những điều chỉnh cần thiết để có một bảng hỏi tốt. Sự điều chỉnh này được thực hiện nhằm khắc phục các lỗi mà người khảo sát thử hoặc các chuyên gia đã góp ý. Một bảng hỏi tốt có thể mất nhiều lần phỏng vấn thử và điều chỉnh cho tới khi hoàn thiện. Sau khi nhóm nghiên cứu cùng đồng thuận về bảng hỏi hoàn chỉnh, lúc này chúng ta mới bắt đầu tiến hành khảo sát thực tế. Cần lưu ý rằng kể từ lúc này, nhóm nghiên cứu sẽ không chỉnh sửa bảng câu hỏi nữa để tạo sự nhất quán trong dữ liệu thu thập được (trừ trường hợp bảng hỏi mắc sai lầm mang tính trọng yếu).